پیامدهای چندبُعدی کرونا در آینده جهان؛ ایجاد چرخه‌ای جدید در زیست بشر/ آثار اجتناب‌ناپذیر شوک کرونایی برای اقتصاد جهانی/ سه ماهه دوم امسال بدتر از سه ماهه اول
میزان: به سطح درگیری کشور‌ها با مشکلات اقتصادی جهانی ناشی از کرونا اشاره کردید، کشورهای اروپایی چه اقداماتی برای مواجهه با این مشکلات در پیش گرفته اند و با چه راهکارهایی پیش رو دارند؟
اکبری: نرخ مرگ‌ومیر و پیامدهای اقتصادی ناشی از کرونا با یکدیگر مرتبط نیستند. بااین‌حال، مجرا‌های بسیاری وجود دارد که شیوع بیماری بر اقتصاد اثرگذار است. رویکرد‌های سنتی به ارزیابی خسارت اقتصادی شیوع بر اطلاعات میزان مرگ و بیماری برای تخمین ضرر درآمدی آتی تکیه داشته‌اند. خسارت زمانی، درآمدی، و هزینه‌کَرد مستقیم بر خدمات درمانی نیز بخشی از اندازه‌گیری‌های سنتی هزینه‌های اقتصادی بوده‌اند. این شیوه‌های سنتی هزینه‌های واقعی بحران فعلی را نادیده می‌گیرند. باید توجه داشت که ویروس کرونا شوک‌های متفاوتی را حتی در مقایسه با شیوع بحران سارس یا آنفولانزای اسپانیایی نشان داده است. واکنش حکومت‌ها، شرکت‌ها، مصرف‌کنندگان و رسانه‌ها، تقاضایی هم‌زمان و شوکی برای تأمین ایجاد کرده است. بنابراین، اگرچه خود شیوع اثر اقتصادی ندارد، اما شوک‌های ناشی از آن پیامدهایی اجتناب‌ناپذیر برای اقتصاد جهانی خواهد داشت. برای درک بهتر این بحران در اقتصاد ضروری است به این نکته‌ها توجه شود: نخست، این پدیده همه‌گیری جهانی است؛ این بیماری فقط کشور‌هایی با درآمد پایین یا متوسط را درگیر نکرده است؛ نرخ بهره در پایین‌ترین حد تاریخی خود است؛ جهان بیش‌ازپیش درهم ادغام شده و جدایی‌ناپذیر است؛ بحران فعلی پیامدهای سرریزکننده‌ای در سراسر زنجیره تأمین نشان داده است و به‌طور پیوسته تخریب چرخه عرضه و تقاضا دیده می‌شود. این واقعیت‌هایی که در بالا گفته شد می‌تواند در پرتوی رویداد‌های اخیر در حوزه کسب‌وکار بیشتر معنا شود. متأسفانه پیامد اقتصادی بحران سلامت فعلی در سراسر بخش‌ها و کشور‌ها احساس می‌شود.
در سراسر کشورهای جهان، سه‌ماهه دوم امسال بسیار بدتر از سه‌ماهه اول خواهد بود
میزان: بحران کرونا چنین تاثیرات مخربی بر اقتصاد چین هم گذاشته است؟
اکبری: شواهد نشان می‌دهد که تولید ناخالص داخلی چین در سه ماهه فعلی به‌شدت کاهش یافته است. ازآنجاکه چین ۱۶ درصد از اقتصاد جهانی را دارد، این خبر بدی برای کل جهان خواهد بود. درعین‌حال، برای کشورهای غربی این مسئله بسیار مهم است که آنها درحدود یک یا دو و نیم ماه از چین از نظر شیوع عقب‌تر هستند، اما همین مسئله ازنظر پیاده‌سازی اقدامات اصلاحی نیز صادق است و البته تردید بسیاری وجود دارد که این تلاش‌ها بتواند به اندازه چین موفقیت‌آمیز باشد. توضیح این‌که همه کشور‌ها از ابتدا همراه با چین درگیر این بیماری شده بودند، چین پس از مهار بیماری اقدامات اقتصادی خود را برای مقابله با بحران اقتصادی شروع کرد، اما کشورهای غربی هنوز تازه درگیر بیماری شده‌اند و از حدود و ثغور کار‌هایی که لازم است برای نجات کشتی اقتصادی خود انجام دهند بی‌اطلاع هستند. بنابراین، با اطمینان می‌توان گفت سه‌ماهه دوم بسیار بدتر از سه‌ماهه اول در سراسر کشورهای جهان خواهد بود.
راه‌حل‌های جمعی درمقابل راه‌حل‌های پیامدهای اقتصادی در اروپا
میزان:چه راه حل‌هایی برای گذر از بحران کرونا قابل تصور است؟همفکری و اتحاد جهانی در این راستا چقدر تاثیرگذار خواهد بود؟
اکبری: بحران کرونا بار دیگر نشان داد مجموعه اقدامات جمعی و چندجانبه‌گرایی برای عبور از مشکلات بشری همیشه نه‌فقط کارگشاتر از تک‌روی و یک‌جانبه‌گرایی است، بلکه حتی تنها اقدام وافی و کافی است. با وجود این، برای بسیاری از مردم و مسئولان حکومتی، تصور غالب این است که بحران کرونا زودگذر است و آنها فقط باید به منافع خود بیندیشند. در اروپا نیز این بحران آزمون دشواری برای سنجش مسئولیت‌پذیری و یاری‌گری کشورهای عضو بوده است. گفته می‌شود این اتحادیه با اختصاص ۱۰۰ میلیون یورو تلاش می‌کند بحران اقتصادی ناشی از شیوع کرونا را مورد حمایت قرار دهد. این کمک که به طرح مارشال معروف شده است برای پرداخت بدهی اعضای اتحادیه و بازپرداخت مشاغل کوتاه مدت در کمیسیون اتحادیه اروپا تصویب شده است. این اقدام که به‌نظر دست بخشنده اروپایی می‌رسد فقط با غرولند ایتالیا همراه شد که علت اصلی آن هم سرزنش ابتدایی ایتالیا در اتحادیه اروپا بود. خانم فوندرلاین، رئیس کمیسیون اروپا از ایتالیا بابت رفتار اولیه و ممانعت از کمک به‌موقع عذرخواهی کرده است. بااین‌حال، اتحادیه اروپا نیازمند طرح‌ها و پیشنهادات حمایتی بیشتری است. یکی دیگر از طرح‌ها استفاده از تمام ذخیره مالی بودجه فعلی است که هنوز تا اجرایی شدن آن فاصله‌ای دیده می‌شود. طرح دیگر، موضوع اوراق قرضه یا بدهی‌های مشترک در سطح کشور است. این طرح با مناقشات بسیاری در سطح اروپا مواجه بوده است. در مقایسه با طرح مارشال، لازمه تحقق این طرحِ بدهی، عزم و اراده جمعی و تاحدی ازخود گذشتگی و مسئولیت‌پذیری است. در این طرح کشورهای اتحادیه به‌صورت داوطلبانه تضمین‌هایی معتبر برای بودجه ۲۵ میلیارد یورویی تحت عنوان صندوق امن در اختیار اتحادیه قرار می‌دهند. آنها برای این تضمین هزینه‌ای نمی‌کنند، ولی با این تضمین مالی کمیسیون اتحادیه از بازار‌های ملی وام می‌گیرند و این وام را دراختیار کشورهای عضو قرار خواهد داد.طرح بدهی‌ها که به «تضمین‌های کرونایی» یا عبارتی شبیه به این موسوم است، می‌تواند زندگی افراد بسیاری را در اروپا نجات دهد. بسیاری از اقتصاددانان در سراسر اتحادیه اروپا درحال سنجش این مهم هستند. موانع سیاسی برای ضمانت‌نامه بدهی مشترک در منطقه یورو بسیار زیاد است. سیاست‌گذارانِ محافظه‌کار در کشور‌هایی مانند آلمان، هلند و اتریش اغلب دیدگاه‌هایی متفاوت درمورد موضوع کشورهای درگیر بدهی مانند ایتالیا، یونان و پرتقال داشته‌اند. در سال ۲۰۱۱ نیز بحث‌های ابتدایی درمورد سطح بدهی ملی در بحران بدهی مطرح شده بود و بسیاری از دولت‌ملت‌های عضو در آن زمان باور داشتند که شریک شدن در بدهی‌های دیگر کشور‌ها خطایی جبران‌ناپذیر است. اسپانیا برای این طرح موافقت خود را اعلام کرده، آلمان و فرانسه در دوراهی تصمیم‌گیری هستند و ایتالیا بیش‌ازپیش نیازمند آن به‌نظر می‌رسد. هفت نفر از اقتصاددانان آلمان در مقاله‌ای بر ضرورت کمک‌های حمایتی در اتحادیه اروپا تأکید داشتند و به باور آنها وام‌های ارائه شده می‌تواند برای دهه‌های متوالی باز پرداخت داشته باشد تا کشور‌ها بتوانند به‌راحتی آن را پرداخت کنند. با این‌حال، آنها هشدار داده‌اند عدم تصمیم‌گیری و اقدام متناسب ممکن است بحران کرونا را با خطر سقوط مالی در منطقه یورو مواجه کند. اقدامی که اعضای اتحادیه اروپا برای هرگونه کمک به یکدیگر انجام خواهند داد، چه موضوع پذیرش طرح بدهی باشد یا هرکمک دیگر، آینده سیاسی اتحادیه اروپا را تعریف خواهد کرد. درحال‌حاضر، مردمی در خیابان‌های فرانسه، اسپانیا یا ایتالیا حضور ندارند و تمامی اختیارات خود را به نمایندگان سیستمی که مدت‌هاست به آنها اعتراض داشته‌اند سپرده‌اند. تصمیمات این نمایندگان که بسیاری از آنها تلاش دارند اروپاگرا و چندجانبه‌گرا باشند، در این وضعیت اضطراری می‌تواند به برداشت‌های مردمی از آنچه معنای اصیل اروپا و ارزش‌های آن است برای مدت‌هایی مدید در آینده شکل دهد.