یک فصل جدید، یک اراده نو
درست است که دنیای مدرن در نقشه‌هایش دستورالعمل‌هایی برای مواجهه با یک همه‌گیری را تدوین کرده بود اما، احتمالا کسی فکر نمی‌کرد دنیای واقعی هیچ‌وقت آن را از آستین خود بیرون بیاورد. از این رو گزاف است اگر کسی مدعی آن باشد که دقیقا همزمان با آغاز شیوع، برایش آماده بوده است.
از همین رو بود که ما می‌بایست به سرعت تصمیم می‌گرفتیم. در قدم نخست باید سهم خود را پیدا می‌کردیم؛ با رجوع به قانون این کار را کردیم، اما هیچ کافی نبود، نتوانستیم وظیفه قانونی‌مان را با مسئولیت اجتماعی‌مان انطباق دهیم؛ پس باید تمهید دیگری می‌اندیشیدیم و رویکردی جز حدیقف قانون برای تلاش‌هایمان اتخاذ می‌کردیم. انتخاب ما این بود که سقف کار و تلاشمان را، توان و جانمان قرار دهیم و نه تعاریف قانونی.
اولین کاری که کردیم پایه‌ریزی یک نظام ستادی قدرتمند بود که ذیل مدیریت رئیس سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران کار خود را با عنوان ستاد بحران کرونا در قالب ۵ کمیته تخصصی آموزش و اطلاع رسانی، بهداشت محیط و دفع پسماند، مشارکت‌های مردمی، تامین اقلام و ارزاق عمومی و بودجه و منابع انسانی آغاز کرد.
۲۰ هزار نیروی آموزش‌دیده خدمات‌شهری به‌کار گرفته شده‌اند تا سطح شهر را ضدعفونی کنند، در بیش از ۳۰۰ محله از شهر خدمات آموزشی و بهداشتی ارائه می‌شود، تابه‌حال بیش از ۴۰ هزار بسته بهداشتی برای نیازمندان و مددجویان تهیه شده است، ده‌ها هزار نفر در گرمخانه‌ها پذیرش شده‌اند که از میان هیچ‌کدامشان حتی یک مورد ابتلا به کرونا گزارش نشده، ۵۰ سوله به‌صورت آماده‌باش درآمده‌اند تا پشتیبان سیستم بهداشتی کشور باشند، سامانه ۱۸۴۲ برای مشاوره رایگان و شبانه‌روزی از سوی شهرداری معرفی شد.
در کنار این موارد که هر کدام به‌خودی‌خود می‌تواند دستمایه بازاریابی برای یک سازمان دولتی باشد، باید یادآوری کنم که خدمات شهروندی به‌هیج‌وجه تعطیل نبوده‌اند؛ ۲۵۰ میدان میوه‌وتره‌بار تنها با یک روز تعطیلی در حالی به کار خود ادامه دادند که روزانه با ۱۰ هزار لیتر ماده مخصوص ضدعفونی و ۶۷۹۸ کارمندشان مرتبا غربالگری می‌شوند، ۴۲ فروشگاه شهروند با ۳۵۰۰ نیرو تمام مدت به خدمت‌رسانی مشغول بوده‌اند. ما نگذاشتیم چرخ زندگی روزانه مردم از چرخیدن بازایستد و از سوی دیگر نیز اجازه ندادیم تا خدشه‌ای به نهضت و اراده ملی فاصله‌گذاری اجتماعی وارد شود؛ ۱۴۴۲ مکان فرهنگی و ورزشی و بازار فصلی را تعطیل کردیم، ۲۲۶۹ بوستان شهر را تعطیل کردیم، داریم طرح آزمایشی فروش مجازی میادین میوه‌وتره‌بار را راه‌اندازی می‌کنیم و نسخه جدید اپ تهران من نیز با خدمات شهروندی جدید در خدمت تهرانی‌های عزیز است.
در ابتدای این مکتوب، نوشتم که ۲۰ هزار نیروی آموزش‌دیده خدمات‌شهری به ضدعفونی شهر می‌پردازند، اما این به‌هیچ‌وجه تنها کاری نیست که برای پاکسازی شهر از ویروس کرونا می‌کنیم؛ ۳ هزار اتوبوس، ۶۰ هزار تاکسی به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم، ۱۵۰۰ واگن مترو و تمام جایگاه‌های سوخت، همه و همه هر روز به‌طور کاملا تخصصی و موشکافانه ضدعفونی می‌شوند.
لازم است تأکید کنم که نیرو‌های متخصص و خبره آتش‌نشان نیز با تجهیزات مدرن و مبتکرانه خود، در تمام ساعات شبانه‌روز، مثل همیشه بی‌ترس از هیچ مخاطره پا به میدان می‌گذارند و با ۱۵۰ دستگاه فوگر، پاشنده‌های پرتابل و خودرو‌های سنگین، مستمرا در حال لکه‌برداری، گندزدایی، پاکسازی و ضدعفونی معابر و نقاط مختلف تهران‌اند.
ما نه تنها وظیفه قانونی بلکه مسئولیت اجتماعی و انسانی خود را نیز می‌دانیم؛ چنان‌چه به‌خاطر شیوع ویروس کرونا با خسارت قطعی ۲۵۰۰ میلیارد تومانی در درآمد مواجه شده‌ایم، اما اجازه نداده و نخواهیم داد تا فهرست طلایی اولویت‌هایمان یک لحظه، حتی یک لحظه با خطر پوپولیسم، غوغاسالاری، دروغ و منفعت‌طلبی مواجه شود.
از ظرفیت بخش اعظم کارمندانمان به‌واسطه دورکاری بهره می‌بریم، هزاران ساعت جلساتمان را با تکیه بر ابزار‌های مدرنی همچون ویدیوکنفرانس برگزار می‌کنیم، نیرو‌های خدوم و مخلص و فداکارمان را به خیابان‌ها و روددره‌ها می‌فرستیم تا لکه‌گیری و ضدعفونی و لایروبی کنند، و در کنار تمام این‌ها که بی‌شک مسئولیت ماست، فراموش نمی‌کنیم که زندگی نیز جریان دارد و فراموش نمی‌کنیم که لبخند و امید و شادی حاذق‌ترینِ حکیمان در دوران رنجوریست؛ پس هر روز از نه تنها مردم تهران که تمام ایران دعوت می‌کنیم تا پای تلفن‌های همراه و رایانه‌های خود بنشینند و از کنسرت‌های آنلاین لذت ببرند.
اما این روز‌های سخت به پایان می‌رسند و ما دوباره با چشم‌های پر از لبخند خیابان‌های شهر را سرشار از زندگی خواهیم کرد. شهرداری تهران برای آینده چه برنامه‌ای دارد؟ دورنمای ما برای فردا تفاوت چندانی نکرده است؛ هنوز مثل گذشته معتقدیم که شهر بتن‌زده و خسته از هیجانات عمرانی را باید به آرامش انسانی دعوت کرد. هنوز باور داریم که زایش بزرگراه و اتوبان جدید، ناگزیر به دعوت از خودرو‌های بیشتر می‌انجامد و بی‌شک هنوز ایمان داریم که گریز از آفت ترافیک و آلودگی، جز از مسیر توسعه حمل‌ونقل عمومی و گسترش رویکرد انسان‌محوری ممکن نخواهد بود.
پاندمی کووید۱۹ نیز بدون شک بر فردای تهران و به طریق اولی، برنامه‌ها و دورنمای ما اثر می‌گذارد، چرا که برگ مهمی خواهد بود در دفتر عبرت‌های مدیریت‌شهری پایتخت؛ یک سرفصل چشم‌ناپوشیدنی و جدید در افزایش تاب‌آوری شهر و اراده‌ای نو برای آموزش هرچه‌بیشتر مراقبت‌های شهروندی.
هنوز چیز‌های زیادی برای آموختن باقی مانده؛ هنوز خیلی کار‌ها هست که باید انجام دهیم؛ هنوز یک زندگی زیبا به این شهر بدهکاریم.