مجازات تاجر ورشکسته‌ای که قسمتی از دارایی خود را مخفی کرده، چیست؟
ورشکستگی به تقلب
طبق ماده ۵۴۹ قانون تجارت هر تاجر ورشکسته که دفاتر خود را مفقود نموده یا قسمتی از دارایی خود را مخفی کرده و یا به طریق مواضعه و معاملات صوری از میان برده و هم چنین هر تاجر ورشکسته که خود را به وسیله اسناد و یا به وسیله صورت دارایی و قروض به طور تقلب به میزانی که در حقیقت مدیون نمی‌باشد مدیون قلمداد نموده است ورشکسته به تقلب اعلام و مطابق قانون جزا مجازات می‌شود.
طبق ماده ۵۴۱ قانون تجارت تاجر در موارد ذیل ورشکسته به تقصیر اعلان می شود.
۱. در صورتی که محقق شود مخارج شخصی یا مخارج خانه مشار الیه در ایام عادی بالنسبه به عایدی او فوق العاده بوده است. توجه شود این بند شامل ایام فوق العاده مانند بیماری نمی‌شود.
۲.در صورتی که محقق شود که تاجر نسبت به سرمایه خود مبالغ عمده صرف معاملاتی که در عرف تجارت موهوم یا نفع آن منوط به اتفاق محض است مانند قمار و شرکت در بخت آزمایی.
۳.اگر به قصد تاخیر انداختن ورشکستگی خود خریدی بالاتر یا فروشی نازل تر از مظنه روز کرده باشد یا اگر به همان قصد وسایلی که دور از صرفه است به کار برده تا تحصیل وجهی نماید اعم از این که از راه استقراض یا صدور برات یا به طریق دیگر باشد.
نکته آنکه صرف خرید بالاتر و فروش نازل تر از مظنه روز برای تحقق جرم تاجر کافی نیست بلکه قصد به تاخیر انداختن ورشکستگی نیز از عناصر تشکیل دهنده جرم است و لزومی ندارد که ورشکسته قصد اضرار به طلبکاران را نیز داشته باشد.
۴. اگر یکی از طلبکارها را پس از تاریخ توقف بر سایرین ترجیح داده و طلب او را پرداخته باشد.
توجه شود که صرف پرداخت به یکی از طلبکاران پس از تاریخ توقف برای تحقق این بند کافی است و لازم نیست سو نیت تاجر یا طلبکاری که طلب خود را دریافت کرده است ثابت شود.
ذکر این نکته ضروری است که توضیحات ذکر شده از موارد اجباری اعلان تاجر به عنوان ورشکسته به تقصیر است.
ورشکستگی به تقصیر
طبق ماده ۵۴۲ قانون تجارت در موارد ذیل هر تاجر ورشکسته ممکن است ورشکسته به تقصیر اعلان شود.
۱. اگر به حساب دیگری و بدون آنکه در مقابل عوضی دریافت نماید تعهداتی کرده باشد که نظر به وضعیت مالی او در حین انجام آنها آن تعهدات فوق العاده باشد. مانند آنکه با وجود شرایط مالی نامناسب برای دیگری با مبلغ بالایی ضمانت نماید.
۲.ظرف سه روز از تاریخ وقفه ای که در تادیه قروض یا سایر تعهدات نقدی او حاصل شده است توقف خود را به دفتر محکمه بدایت محل اقامت خود اظهار نموده صورت حساب دارایی و کلیه دفاتر تجارتی خود را به دفتر محکمه مزبور تسلیم ننماید.
۳.اگر دفتر نداشته یا دفاتر او ناقص یا بی ترتیب بوده یا در صورت دارایی وضعیت حقیقی خود را اعم از قروض و مطالبات به طور صحیح معین نکرده باشد مشروط بر اینکه در این موارد مرتکب تقلبی نشده باشد.مانند آنکه واقعا ۱۰ اتومبیل داشته ولی ۷ اتومبیل اعلام کند.
توجه شود توضیحات این ماده از موارد اختیاری اعلان تاجر به عنوان ورشکسته به تقصیر می‌باشد.
بیشتر بخوانید: