بیوتروریسم چیست؟/ سابقه رژیم‌های تروریستی در کاربرد تسلیحات بیولوژیک
به طورکلی در عصر جدید به موازات رشد و پیشرفت تکنولوژی، قدرت‌های استعماری و استکباری، سویه تجاوزات خود را از فرم‌های نظامی و ادواتی به «تهدیدات فرامرزی» تبدیل کرده‌اند و مقوله‌هایی نظیر «جنگ سایبری»، «جنگ الکترونیک» و «جنگ بیولوژیک» را باید در این دسته از تهدیدات جای داد.
به عبارت دیگر، رژیم‌های تروریستی نظیر آمریکا و رژیم صهیونیستی و چند کشور غربی دیگر، بواسطه رشد و پیشرفت تکنولوژی، ابعاد پدیده تروریسم را گسترده‌تر کرده‌اند و مقوله‌هایی همچون «سایبرتروریسم» و «بیوتروریسم» نیز در نتیجه امیال شوم و غیرمشروع رژیم‌های غربی به دایره شمول معضل تروریسم جهانی افزوده شده است.
طی سال‌های اخیر، سرویس‌های جاسوسی آمریکا، رژیم صهیونیستی و انگلیس برای مقابله با کشورهدف (عمدتا کشور‌های مستقل و آزادیخواه) و از میان برداشتن مخالفان خود در مواردی به حربه‌های نوین و تکنولوژیک ایذاء و حذف نظیر «سایبرتروریسم» و «بیوتروریسم» متوسل شده‌اند.
در بین جنگ‌افزار‌های نوین، سلاح‌ها و فناوری میکروبی بیشتر از سایرین مورد توجه تشکلهای تروریستی و تروریست دولتی ابرقدرتها قرار گرفته است.
سلاح‌های بیولوژیک نسبت به دیگر سلاح‌های کشتار جمعی دارای خصائصی است که مستکبران را برای استفاده از آن‌ها ترغیب می‌کند؛ از یکسو، بسیاری از اقدامات بیوتروریستی با توجه به ماهیت عوامل بیولوژیک ناشناخته می‌مانند و از سویی دیگر تشخیص و شناسایی عوامل بیولوژیک به آسانی مقدور نیست و با حواس پنجگانه قابل دریافت نیستند؛ همچنین عوامل بیولوژیک در مقادیر بسیار کم، به مقدار زیاد کشنده می‌باشند و به راحتی می‌توان آن‌ها را پنهان کرد و به سادگی منتقل کرد.
اثر عوامل بیولوژیک آنی و فوری نیست؛ این فاصله زمانی امکان ردیابی مهاجم را از دستگاه‌ها امنیتی می‌گیرد و به تروریست‌ها این اجازه را می‌دهد تا ردپا‌های خود را پاک و از صحنه خطر دور شوند. سلاح‌های بیولوژیک می‌توانند (نه ضرورتاً) اثرات ثانویه‌ای را به دنبال داشته باشند. مثلاً یک عملیات کوچک بر علیه یک هدف موضعی و محلی می‌تواند یک بیماری اپیدمیک گسترده به بار آورد.
استفاده از عوامل بیماری‌زا علیه نیرو‌های رقیب از دهه‌ها سال قبل وجود داشته است؛ طی جنگ جهانی اول، ارتش آلمان به آلوده کردن علوفه حیوانات و احشامی پرداخت که برای متفقین ارسال می‌شد. اغلب کشور‌های پیشرفته و در رأس آن‌ها آمریکا، انگلستان، فرانسه، ژاپن و کانادا انواع سلاح‌های بیولوژیک را تولید و بعضا مورد استفاده نیز قرار داده‌اند و این در حالی است که منع تولید سلاح‌های بیولوژیکی در معاهده ژنو در ۱۷ ژوئن ۱۹۲۵ به امضاء کشور‌های عضو رسیده است.
«بیوتروریسم» یا «تهاجم بیولوژیک» یا «سلاح‌های میکروبی» به سبب خصائصی که دارد و در سطور بالا بدان اشاره شد، طی سال‌های اخیر به کرات در عرصه تروریسم دولتی علیه ساختار‌های درمانی، کشاورزی و صنعتی کشور‌های هدف بکار گرفته شده است؛ برای مثال، اروپا شیوع جنون گاوی را پروژه سازمانهای جاسوسی آمریکا و استرالیا می‌دانست که با هدف ضربه اقتصادی به صادرات گوشت اروپا، جنون گاوی را در قاره سبز گسترش دادند؛ یا اینکه چین، در شیوع سارس، آمریکا را دخیل می‌دانست و هدف واشنگتن از انتشار این ویروس را ضربه به اقتصاد در حال فوران و رشد سریع پکن می‌دانست و یا کره شمالی شیوع وبا در پیونگ‌یانگ را در اواخر دهه ۸۰ میلادی نتیجه فعالیت جاسوسهای آمریکایی می‌دانست.
- بیشتر بخوانید:
تسلط کامل بر شناسایی و کشف بیوتروریسم در کشور
البته باید توجه داشت به همان دلایلی که در سطور بالا ذکر شد از جمله ردیابی دشوار و پیچیده مهاجم بیولوژیک، کشور‌های هدف هرگز نتوانستند ادعای خود پیرامون مورد حمله بیولوژیک قرار گرفتن را اثبات کنند؛ از سویی دیگر مرجعی بین‌المللی نیز برای راستی‌آزمایی اسناد کشور‌های هدف وجود ندارد.
یکی از دلایلی که رژیم‌های تروریستی و سرویس‌های جاسوسی تابعه را به بیوتروریسم ترغیب می‌کند، هزینه و تبعات کمتر این نوع تهاجم تخریبی نسبت به نمونه‌های مشابه نظیر استفاده از سلاح‌های شیمیایی است.
رژیم متجاوز و مستکبری را در نظر بگیرید که می‌خواهد علیه کشوری دست به اقدام تخریبی بزند؛ این رژیم اگر بخواهد علیه کشور هدف از تسلیحات شیمیایی استفاده کند، علاوه بر هزینه بالای تولید این نوع سلاح‌ها باید با مشکلاتی نظیر حمل و نگهداری و بکارگیری و خطر نشت و قابلیت ردیابی تسلیحات شیمیایی دست و پنجه نرم کند؛ از همین رو رژیم متجاوز مزبور، به گزینه تهاجم بیولوژیک روی می‌آورد که هم هزینه تولید کمتری دارد و هم قابلیت انتشار و شیوع بالایی در کشور دارد و هم امکان ردیابی‌اش ضعیف است.
برای نمونه، آن رژیم متجاوز از طریق عوامل نفوذی خود، ویروسی را در یکی از عناصر زیستی کشور هدف تزریق می‌کند؛ تا دوره کمون سپری شود و علائم بیماری ظاهر شود چند روز طول میکشد بنابراین رد مهاجم تروریست محو می‌شود؛ همچنین به دلیل گسترش ارتباطات انسانی، تردد مبتلایان در آن کشور هدف در دوره کمون، انتشار ویروس ناشی از تهاجم بیولوژیک را تصاعدی می‌کند و نتیجتا تمام مناطق سرزمینی کشور هدف زیر ضربه بیوتروریسم قرار می‌گیرند.
علی‌ایحال، با توجه به اینکه قرائن نشان می‌دهد، ویروس کرونا نیز در شاخه بیوتروریسم قرار می‌گیرد، نحوه مقابله نیرو‌ها و عوامل کشوری و لشکری و اجتماعی ما در قبال این ویروس می‌تواند به مثابه یک رزمایش دفاع بیولوژیک باشد و اقتدار دفاعی – بازدارندگی کشور ما را ارتقاء بخشد.