بن بست مذاکرات خلع سلاح کره شمالی؛ سیاست آمریکا درباره پیونگ یانگ شکست خورد

خلع سلاح پیونگ یانگ که از اوایل حضور «دونالد ترامپ»، چهل و پنجمین رئیس جمهور آمریکا در کاخ سفید به یکی از مهم‌ترین اقدامات سیاست خارجی این کشور تبدیل شده بود، پس از دو دور مذاکرات ناکام در سنگاپور و هانوی به حالت تعلیق درآمد.

 

این در حالی است که حل بحران شبه جزیره کره یکی از مهم‌ترین وعده‌های انتخاباتی وی در سال ۲۰۱۶ بود.

مذاکره دونالد ترامپ و کیم جونگ اون، رئیس کره شمالی در سال ۲۰۱۸ در سنگاپور برای بسیاری از کارشناسان و ناظران بین المللی نقطه عطفی در پرونده خلع سلاح هسته‌ای کره شمالی بود.

 

به بن بست رسیدن این مذاکرات در همان آغاز مسیر تلاش‌های دیپلماتیک اگرچه ناخوشایند بود، اما تاکید طرفین بر ادامه مذاکرات در آینده نزدیک همچنان امید به حل این موضوع را زنده نگه می‌داشت.

 

برنامه ریزی‌ها برای دیدار و مذاکره دوم سران واشنگتن و پیونگ یانگ در هانوی در سال ۲۰۱۹ با این نگرش انجام شد.

برگزاری نشست هانوی و ناکامی طرفین در نیل به توافق‌های اولیه، تردید‌ها را در مورد اختلاف نظر گسترده میان دو کشور از بین برد؛ این نشست نشان داد که علاوه بر این که تفاهم و نقطه اشتراکی در دیدگاه‌ های طرفین در مورد تعریف ابتدایی‌ ترین بحث این مذاکرات یعنی خلع سلاح وجود ندارد، طرفین خواسته‌های متفاوتی را نیز از این مذاکرات دنبال می‌کنند.

اما آن چه که سبب بالاگرفتن اختلافات میان دو کشور شده و دیدار ترامپ از کره شمالی را که در نوع خود بی سابقه بود، از اهمیت انداخت، زیاده خواهی بی حد و حصری بود که آمریکا در جریان این مذاکرات از خود نشان داد. این امر در نهایت سبب شد تا تبلیغات در مورد رابطه دوستانه سران دو کشور توسط آمریکا نیز نتواند گستردگی اختلافات را پنهان کند.

کره شمالی که در پی شکست مذاکرات سنگاپور و هانوی امیدی به ادامه این روند نداشت، در راستای تلاش برای حل موضوع به مذاکرات استکهلم پا نهاد. اما این مذاکرات به رغم هشدار‌های مکرر پیونگ یانگ مبنی بر خودداری واشنگتن از زیاده خواهی و نگاه خصمانه به پیونگ یانگ، تکرار مذاکرات پیشین بود. از این رو هیئت کره‌ ای تنها ساعتی پس از آغاز این مذاکرات میز مذاکره را ترک و به واشنگتن تا پایان سال ۲۰۱۹ میلادی برای تغییر رویکرد خصمانه اش مهلت داد.

 

پیونگ یانگ به موازات تعیین ضرب الاجل مذکور و هشدار به آمریکا در مورد اتخاذ مسیر جدید از سوی کره شمالی، آزمایش‌ های هسته‌ ای و موشکی خود را در دستور کار قرار داده و این مسیر را از سر گرفت.

مهم‌ترین علت ناکام ماندن مذاکرات خلع سلاح هسته‌ای در کره شمالی را باید تداوم تحریم‌های سازمان ملل به ابتکار آمریکا علیه پیونگ یانگ دانست؛ موضوعی که با تاکید پیونگ یانگ بر کاهش همزمان تحریم‌ها به موازات اتخاذ گام هایش در راستای خلع سلاح و اصرار آمریکا بر باقی ماندن آن‌ها تا پایان روند خلع سلاح خود را نمایان ساخت. کره شمالی که طی مسیر دیپلماسی برای این کشور بی فایده بوده و نتیجه‌ ای از این روند نبرده بود، در نهایت به سمت مسیر عادی خود بازگشت.

باید توجه داشت که دنیای دیپلماسی از زمان مذاکرات هانوی به یک واقعیت بزرگ در مورد مذاکرات خلع سلاح کره شمالی پی برد؛ رویا‌های دیپلماتیک در بن بست مرده اند. اما مهم‌تر از این موضوع چشم انداز آتی مذاکرات مذکور است که بنا به دلایل زیر تیره و تار به نظر می‌رسد:

۱. بحران اقتصادی همه گیر: در حالی که کشور‌های جهان به سال ۲۰۲۰ به عنوان سال پایان بحران اقتصادی و آغاز روند سیر صعودی رشد اقتصادی خود می‌نگریستند، تحولات جهانی اخیر نشان داد که کشور‌های جهان بدون استثنا سال سختی را در پیش خواهند داشت.

۲. بحران شیوه «کووید-۱۹»: این بحران که عملا جهان را فلج ساخته، فرصتی برای موضوعات دیپلماتیک باقی نگذاشته است. تداوم این بحران تا چند ماه آینده براساس پیش بینی ها، از گرفتاری کشور‌ها در بحران مذکور حکایت دارد.

۳. نیاز ترامپ به دستاورد‌های مهم‌تر در عرصه سیاست خارجی: ترامپ در آستانه انتخابات ریاست جمهوری به دستاوردی بزرگ برای کارنامه شکست خورده سیاست خارجی خود نیاز دارد. از این رو به نظر می‌رسد ترامپ توجهی به حل این بحران در آینده نزدیک نداشته باشد.

۴. انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۰ آمریکا: انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۰ در آمریکا اگرچه سبب شده تا تمرکز ترامپ از مسئله کره شمالی بر موضوع کارزار انتخاباتی معطوف شود، اما بحث‌هایی را در مورد کره شمالی در میان نامزد‌های انتخابات ریاست جمهوری به راه انداخته و انتقاد از رویکرد و عملکرد ترامچ را در مذاکرات خلع سلاح تشدید کرده است.

انتظار می‌رود توقف مسیر دیپلماسی میان آمریکا و کره شمالی در سال آینده همچنان ادامه داشته باشد.