اعضای خاندان سلطنتی عربستان هدف دور جدید موج سرکوب ها
محمد بن سلمان با به راه انداختن موج جدیدی از دستگیری‌ها و سرکوب ها تلاش دارد تا پایه های متزلزل موقعیت خود را مستحکم کند.
دستگیری چهارعضو ارشد خانواده سلطنتی عربستان از جمله ولیعهد پیشین این کشور از رقم خوردن وقایعی جدید در عرصه سیاسی عربستان حکایت دارد.
محمد بن سلمان که از سال ۲۰۱۷ قدرت را در عربستان در دست گرفته، تاکنون اقدامات متعددی را برای خاموش کردن صدای اعتراض ها و مخالفت ها با سیاست ها و رویکردهایش در دو عرصه عمومی و دولتی انجام داده است.
دستگیری گسترده مخالفان و فعالان که تاکنون با انتقادات بین المللی شدیدی نیز مواجهه شده، از جمله اقداماتی هستند که در عرصه عمومی انجام شده اند.
اما آنچه بر اهمیت موج جدید سرکوب‌ها و دستگیری در عربستان می‌افزاید، بازداشت اعضای ارشد خانواده سلطنتی با اتهاماتی مانند خیانت یا برنامه ریزی برای کودتا با کمک کشور‌های خارجی است.
به نظر می‌رسد محمد بن سلمان برای تحکیم پایه های قدرت خود که بنا به دلایل زیر تا حد زیادی متزلزل شده اند، قصد دارد تا تمامی رقبای بالقوه منصب ولیعهدی را از سر راه بردارد.
وی در ۲ سال گذشته به شکلی مداوم در این مسیر گام برداشته و تلاش دارد تا مخالفان خود را به سکوت وادارد؛ نمونه برجسته این اقدام را می‌توان در موضوع کشته شدن محافظ شخصی «ملک سلمان» مشاهده کرد.
قتل مرموز «عبدالعزیز الفغم» در سپتامبر ۲۰۱۹ از جمله مواردی است که می‌توان در این راستا به آن اشاره کرد.
براساس گزارش منابع آگاه این قتل برخلاف روایت های رسمی نه بر اثر اختلافات شخصی و خانوادگی بلکه به دلیل نقش این فرد در اطلاع رسانی به ملک سلمان در مورد تحولات عربستان و ارائه گزارش در مورد جنگ یمن بوده که خشم محمد بن سلمان را برانگیخته است؛ البته با در کنار هم قرار دادن واقعیت‌ها می‌توان این موضوع را به شکلی مستدل ارائه کرد.
از جمله دلایلی که که سبب لرزان شدن پایه‌های قدرت ولیعهد سعودی شده، عبارتند از:
- افزایش اعتراض های داخلی: اعتراض‌ها به سیاست‌های ناکارآمد محمد بن سلمان در عرصه داخلی در عربستان شکل روزافزونی گرفته است؛ سرکوب این اعتراض‌ها به ویژه در مناطق شیعه نشین در اکال دستگیری، حبس، شکنجه و اعدام گسترده قابل تامل است.
- مشکلات ناشی از تداوم جنگ یمن: صرف هزینه های هنگفت برای جنگ بی نتیجه یمن و آشکار شدن آسیب پذیری امنیتی عربستان در پی عملیات تلافی جویانه نیرو‌های یمنی از معضلات مهمی هستند که ولیعهد سعودی با آن‌ها روبرو است.
- فشار‌های بین المللی ناشی از جنایت جنگی عربستان در یمن: انتقادات بین المللی از عربستان و ائتلاف تحت هدایتش در پی ارتکاب جنایت جنگی در یمن به شدت افزایش یافته و بار سنگینی بر دوش عربستان که اکنون از همراهی امارات نیز برخوردار نیست، گذاشته است.
- سیاست خارجی شکست خورده عربستان
- شکست عربستان در عرضه سهام آرامکو: ناکامی ریاض در فروش سهام شرکت نفت آرامکو برای تامین هزینه های بلندپروازانه چشم انداز ۲۰۳۰ براساس پیش بینی‌های اولیه، مشکل جدیدی را برای این کشور رقم زده است.
از سوی دیگر، اقدامات اخیر محمد بن سلمان سبب شده تا جامعه جهانی که تاکنون بار‌ها در مورد اقدامات بی پروای وی هشدار داده بودند، در مورد به راه افتادن جوی خون در این کشور ناشی از جنگ قدرت ابراز نگرانی کنند.
برخی از کارشناسان بر این باورند که هراس ولیعهد سعودی از موقعیت خود در سلسله مراتب قدرت عربستان سبب شده تا وی با انجام محاسباتی اشتباه دست به پاکسازی گسترده بزند؛ چراکه هنوز هیچ نشانه‌ای از انتقال رسمی قریب الوقوع قدرت به ولیعهد از پدرش وجود ندارد.
برخی از گزارش‌ها نیز از دخالت «مایک پمپئو»، وزیر خارجه آمریکا و «جرد کوشنر»، داماد و مشاور ارشد «دونالد ترامپ»، رئیس جمهور این کشور در تحولات اخیر حکایت دارند.
براساس این گزارش ها، این ۲ مقام آمریکایی با جلب حمایت اعضای ارشد خانواده سعودی در مورد مخالفت هایشان با ولیعهدی بن سلمان و اقداماتش، اقدام به دادن گزارش به وی کرده و سبب شده اند تا سرکوب اعضای خانواده سلطنتی در دستور کار بن سلمان قرار بگیرد.
این گمانه با توجه به حمایت آمریکا از محمد بن سلمان و اقدامات غیرانسانی او در جنگ یمن و البته در ماجرای قتل هولناک «جمال خاشقجی»، روزنامه نگار منتقد سعودی در کنسولگری این کشور در ترکیه، بسیار به واقعیت نزدیک است.
از سوی دیگر این بازداشت‌ها و دستگیری در حالی انجام می‌شود که محمد بن سلمان در تلاش است تا چهره‌ای موجه از خود در عرصه بین المللی ارائه کند.
میزبانی عربستان از نشست گروه ۲۰ در سال جاری میلادی که از نگاه ریاض فرصتی برای ارائه چهره‌ای مثبت از عربستان است، با اقدامات اخیر در هاله‌ای از ابهام فرو رفته است.
براساس برنامه ریزی های انجام شده عربستان قصد داشت از میزبانی این نشست برای معرفی عربستان به عنوان مقصد تجاری و گردشگری از یک سو و برجسته کردن تغییرات اجتماعی در این کشور از سوی دیگر استفاده کند.
اما تحولات و تغییرات اخیر در عربستان بار دیگر ثابت می‌کند که تغییرات ادعایی این کشور در عرصه‌های مختلف به ویژه در عرصه اجتماعی شعار و تبلیغاتی بیش نبوده و عربستان همچون سال‌های گذشته در گرداب جنگ قدرت اسیر است.
ارسال دیدگاه
دیدگاهتان را بنویسید
نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *