آداب و رسوم زرتشتیان در عید نوروز / مراسم نوروز در بین زرتشتیان
آیا تفاوتی در بین آنها دیده میشود؟
مراسم نوروز زرتشتیان سابقه طولانی دارد و در دورههای مختلف تحولاتی داشته است.
مثلا در زمان قدیم سبزه سبز شده را در روز اول پنجه روی بام میگذاشتند و آتش را در بالای بام میافروختند تا فروهرها از جهان مینو به خانههای خود بیایند و در روزهای نوروز به اعضای خانواده برکت و شادی بدهند.
خاندانهای ایرانی در سرزمینهای گوناگون نوروز را برگزار میکنند.
در آسیای مرکزی، کردستان، افغانستان، اروپا و آمریکا مراسم نوروز با تغییرات اندکی در مراسم و آیینها برگزار میشود.
ولی تمیز کردن خانه ها، پوشیدن لباس نو، چیدن سفره هفت سین (با تغییراتی) و نیایش برای نو شدن و نوسازی جهان از آدابی است که در همهجا یکسان است.
رستم کاووسیان میگوید، خانه و کاشانه کثیف باعث آزردگی روان فروهر درگذشتگان میشود:
"ما زرتشتیان به اورمزد و فروردین ماه که جشن تازه شدن طبیعت است بسیار اهمیت میدهیم و آن را بسیار نیکو میشماریم. در پیشاپیش آن خانه تکانیهائی انجام میدهیم و معتقدیم تمام زندگی ما باید پاک باشد.
در شب عید حتما خانه تکانی باید انجام شود و اگر کینه و عداوتی داریم باید حل کنیم. "
پرویز ورجاوند پژوهشگر فرهنگ زرتشتیان میگوید:
"بازدید از خانه کسی که در گذشتهای دارد برای سوگواری نیست.
همانطور که در تصوف ایرانی مسند شیخ یا پیر را حتی اگر خودش حضور ندارد انداخته میشود و همیشه احساس حضور آن پیر در جمع وجود دارد، در مراسم نوروزی هم وقتی یک نفر از خانوادهای درگذشت، به دیدن او میرویم یعنی او روحأ حضور دارد و، چون درگذشته و بازگشته، مهمان عزیز ما است.
ابتدا به خانه او و برای دیدنی او میرویم؛ نه بخاطر سوگواری و تسلی بازماندگان، بلکه حضور او را همان ادامه زندگی قبلی او میدانیم. "
ماهدخت فروهر
"ما اسفند و کندر دود میکنیم، تا بوی خوش بیاید و وقتی فرشته و ملائکه مییایند و اجدادمان به خانه سرمیزنند، تمیز و پاک باشد و ما را دعا کنند و نه اینکه از کثافت ما را نفرین کنند. "
کامران فروهر معتقد است که سیزده نوروز بین زرتشتیان تفت نه تنها نحس نیست بلکه آنرا روزی عزیز و مبارک میدانند:
"روز سیزده بدر را روز، ‹تیشته ریزد› یا روز تیر میگویند.
این روز فرشته باران است و برای ما خیلی عزیز است.
این روز را کار نمیکنیم و به باغ و صحرا میرویم...
ما سیزده را نحس نمیدانیم، آن را عزیز میدانیم. "
دکتر کتایون مزداپور میگوید:
"به نظرم قدیمیترین جائی که اسم از نوروز آمده کتاب نیرگستان است که البته هم پهلوی است و مقداری هم اوستا دارد، اما در خود اوستا اسم نوروز نیامده، ولی فروهرها که با نوروز ارتباط دارند، یک یشت فروردین یشت فروهرهاست. "