خداحافظی موگرینی با اتحادیه اروپا در سال ۹۸؛ کارنامه جوزپ بورل چه می گوید؟
«فدریکا موگرینی» در این توییت، پایان مسئولیت ۵ ساله خود را به عنوان مسئول سیاست خارجی و امور امنیتی اتحادیه اروپا اعلام و برای «جوزپ بورل فونتلز»، جانشین خود آرزوی موفقیت کرد.
وی در پیام خود از چندجانبه گرایی و حقوق بشر به عنوان اصول اتحادیه اروپا یاد کرد.
همزمان با این تغییر انتصاب‌های جدیدی در اتحادیه اروپا صورت گرفت و «اورسولا فون در لین» به عنوان کمیسیونر جدید و «چارلز میشل»، رئیس جدید شورای اروپا شدند.
فدریکا موگرینی، وزیر خارجه اسبق ایتالیا که در اول نوامبر ۲۰۱۴ ریاست سیاست خارجه و امور امنیتی اتحادیه را برعهده گرفت، با پایان دوران مسئولیتش، جای خود را به جوزپ بورل ۷۲ ساله که پیش از انتخاب به این سمت در ماه جولای سال جاری، وزارت خارجه اسپانیا را در اختیار داشت، داد.
مقایسه این دو سیاستمدار اروپایی با توجه به پیشینه پر و پیمان سیاسی بورل، سبب شده انتظارات از وی برای اعمال تغییرات در چارچوب سیاست خارجی اتحادیه اروپا و اتخاذ مواضع قاطع‌تر افزایش یابد.
موگرینی در دوران خدمت خود همواره با انتقادات گسترده ای به ویژه در زمینه عدم پاسخگویی به موقع و متناسب با بحران‌ها مواجه بوده است.
سیاستمدار کاتالان، جانشین موگرینی، از حامیان اصلی یکپارچگی اتحادیه اروپا بوده و بار‌ها به عدم وجود دیدگاه مشترک و اراده سیاسی در این اتحادیه انتقاد کرده است.
رویکرد بورل در قبال ایران، از مهم‌ترین ویژگی‌های سیاست خارجه وی است.
وی در سخنانی با قیاس شرایط ایران اسلامی با ایران ۴۰ سال پیش، روند رو به رشد ایران را مورد تاکید قرار داده و به توان تهران برای مقابله با تحریم‌ها اشاره کرده است.
انتقاد از یکجانبه گرایی آمریکا در مقابل ایران، پایبندی اسپانیا به تعهداتش در توافق هسته‌ای ایران، تلاش برای تسریع روند اجرایی شدن اینستکس، انتقاد از مواضع «دونالد ترامپ»، رئیس جمهور آمریکا، تلاش برای حل و فصل بحران سیاسی و انسانی ونزوئلا، حمایت از یکپارچگی اتحادیه اروپا، استقبال از همکاری چین و اروپا و حمایت از تصمیم ایران برای کاهش تعهدات هسته‌ای خود نیز از دیگر مواضع بورل هستند.
دیپلمات ارشد اسپانیایی که ریاست پارلمان اروپا در سال‌های ۲۰۰۴ تا ۲۰۰۷ و وزارت خارجه اسپانیا را در کارنامه دارد، نامزد جانشینی «فدریکا موگرینی» مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا شد.
جوزف بورل ۷۲ ساله دارای مدرک دکترای اقتصاد که تلاش‌های زیادی برای احیای شهرت اسپانیا پس از درگیری‌های جدایی طلبان کاتالونیایی انجام داده است، هیچگاه موضع انتقادی خود علیه «دونالد ترامپ» رئیس جمهور آمریکا را مخفی نکرده است.
وی پس از مدت طولانی دوری از دنیای سیاست در پی روی کارآمدن «پدرو سانچز» نخست وزیر سوسیالیست اسپانیا مجددا به سطح بالای دیپلماسی اسپانیا گام نهاد.
از جمله مواضع او در عرصه سیاست بین الملل می‌توان به موارد زیر اشاره داشت:
- تلاش برای حل و فصل بحران سیاسی و انسانی ونزوئلا و حفظ ارتباطات مادرید و کاراکاس در زمینه‌های اقتصادی و سیاسی
- حمایت از یکپارچگی اتحادیه اروپا
- مخالفت با مواضع آمریکا و شخص رئیس جمهور این کشور در موارد متعددی مانند سیاست خصمانه واشنگتن علیه کاراکاس، سیاست تحمل صفر واشنگتن و احداث دیوار در مرز مشترک با مکزیک
وی در سپتامبر گذشته خبر تصمیم ترامپ برای احداث دیوار مرزی را منتشر و به طعنه گفت: آیا می‌دانید این بیابان چقدر بزرگ است؟
بورل همچنین اقدامات دولت آمریکا در مورد ونزوئلا و اعلام آمادگی این کشور برای مداخله نظامی در ونزوئلا را به رفتار‌های یک گاوچران تشبیه کرد.
او همچنین ضمن انتقاد از خروج یکجانبه آمریکا از توافق هسته‌ای ایران، این اقدام را زمینه ساز تصمیم ایران برای کاهش تعهدات خود اعلام کرد.
- حمایت از تصمیم ایران برای کاهش تعهدات توافق هسته ای. بورل در اوایل ماه می گذشته تصمیم ایران مبنی بر کاهش تعهدات تجاری خود را اقدامی درست و در چارچوب توافق هسته‌ای توصیف کرده بود.
- استقبال از همکاری اروپا و چین. بورل با اشاره به همکاری گسترده‌تر اتحادیه اروپا و چین در آینده نزدیک، علاقه مندی خود را به طرح پیشنهادی پکن موسوم به «یک کمربند یک جاده» نیز اعلام کرده است.
پایگاه «آی‌پی‌اس ژورنال» طی یادداشتی با عنوان «میراث موگرینی» می‌نویسد: «فدریکا موگرینی» طی سال‌های اخیر به عنوان دیپلمات ارشد اروپا در نقشی کم‌رنگ‌تر از حد انتظار ظاهر شده است.
بیشتر بخوانید:
این یادداشت که با قلم «جانا پاگلرین» نوشته شده، میافزاید: میراثی دشوار در انتظار «جوزپ بورل» که روز یکم نوامبر (۱۰ آبان) جایگزین موگرینی به عنوان مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا شد، قرار خواهد داشت.
این یادداشت میگوید: طی سال‌های اخیر اعضای اتحادیه اروپا تقریبا برای حل تفاوت‌های موجود میان خود تقریبا در همه جنبه‌های سیاست خارجی دشواری‌های زیادی را تجربه کرده‌اند.
نگارنده می‌نویسد: چالش‌هایی که سیاست خارجی و امنیتی اتحادیه اروپا به طور کلی و «جوزپ بورل» به طور ویژه با آنها رو به رو خواهد بود زیاد هستند.
وی میافزاید: اگر سابقه سیاست خارجی دوره ریاست موگرینی به عنوان معیاری برای زنده ماندن آینده سیاست خارجی و امنیتی مشترک اروپا در نظر گرفته شود میزان شکاف بین جاه طلبی و واقعیت به سرعت مشخص می‌شود؛ اتحادیه اروپا غالباً هیچ پاسخی درمورد بحران‌های سیاست خارجی سال‌های اخیر نداشته و تأثیر آن بر روی سیستم بینالمللی به طور کلی کاهش یافته است؛ به ندرت سران کشور‌ها و دولت‌ها موفق شده‌اند به سرعت و با قاطعیت با هم عمل کنند.