بحران لیبی و ردپای عربستان و امارات در حمایت از «خلیفه حفتر»
حمله نیروهای تحت فرمان خلیفه حفتر به طرابلس در اوایل سال ۲۰۱۹ به ایجاد بحرانی گسترده در لیبی منجر شده و حمایت کشور‌هایی مانند امارات و عربستان از این ژنرال به ابعاد این بحران افزوده است.
در پی این تصمیم «خلیفه حفتر»، این کشور درگیری‌هایی میان نیروهای موسوم به ارتش ملی لیبی و نیروهای دولت وفاق ملی به ریاست «فائز السراج» را شاهد بوده که علاوه بر تلفات گسترده، بی خانمان شدن بسیاری از غیرنظامیان را در پی داشته است.
لیبی از سال ۲۰۱۱ و پس از سرنگوی دیکتاتوری «معمر قذافی» همواره درگیری‌هایی را شاهد بوده، اما درگیری حدود یک سال اخیر در این کشور به نظر می‌رسد که از نوع دیگری است چرا که بسیاری از کشور‌ها نیز به این بحران وارد شده اند.
از زمان جنگ جهانی اول و دوم فرانسه و سپس ایتالیا به عنوان کشور‌های استعمارگر اروپایی برای چپاول نفت این کشور سرمایه گذاری کرده و دراین زمینه از کشتار مردم لیبی نیز دریغ نکردند.
علاوه بر این کشور‌های اروپایی، اکنون کشور‌هایی مانند ترکیه، عربستان سعودی، امارات، مصر و روسیه نیز از جمله کشور‌هایی هستند که در این بحران وارد شده اند.
لیبی کشوری با ۷.۵ میلیون جمعیت در شمال آفریقا، دهمین کشور صادر کننده نفت در جهان است که منابع نفتی ارزشمندی را در اختیار دارد.
اواخر ماه نوامبر سال ۲۰۱۹ بود که «فائز السراج»، رئیس دولت وفاق ملی لیبی، و «رجب طیب اردوغان»، رئیس جمهور ترکیه به توافق‌هایی در زمینه همکاری نظامی و دریایی دست یافتند که این توافق مورد انتقاد شدید نیروهای موسوم به ارتش ملی لیبی قرار گرفت.
این توافق از سوی مصر نیز مورد انتقاد قرار گرفت و پس از آن آنکارا از آمادگی خود برای اعزام نیروی نظامی به لیبی برای حمایت از دولت وفاق ملی خبر داد.
سرانجام دولت وفاق ملی درخواستی رسمی از ترکیه برای اعزام نیروی نظامی کرد که این درخواست در پارلمان ترکیه نیز به تصویب رسید.
اکنون لیبی با یک بحران بسیار بزرگ و تاریخی روبه رو است که در یک سوی آن دولت «فائز السراج» تحت حمایت سازمان ملل قرار دارد و در سوی دیگر «خلیفه حفتر» و «ارتش ملی» قرار دارد که کشور‌هایی مانند عربستان سعودی، امارات و مصر به بهانه بازگرداندن امنیت به لیبی، از آن حمایت می‌کنند.
علاوه بر این، امارات برای ارسال تجهیزات نظامی به لیبی نیز اعلام آمادگی کرده که این تصمیم اتهامات و اعتراضاتی را علیه این کشور در پی داشته است.
در همین حال اندکی پیش از تصمیم «حفتر» برای حمله به طرابلس، وی سفری به عربستان سعودی داشت و در این سفر با مقامات ریاض دیدار کرد.
علاوه بر این نشریه «لوموند» فرانسه در اوایل بهمن ماه پرده از تامین مالی مزدوران حاضر در ارتش ملی لیبی از سوی عربستان برداشت و در گزارشی به موضوع تامین مالی مزدوران حاضر در ارتش ملی لیبی به فرماندهی «خلیفه حفتر»، پرداخت.
این در حالی است روزنامه فراسوی «لیبراسیون» نیز در روز‌های آغازین حرکت نیروهای تحت فرمان «حفتر» برای تصرف «طرابلس»، پایتخت لیبی نوشته بود «شبه نظامیان لیبی به ریاست "المدخلی" که کنترل مراکز حساس لیبی را در اختیار دارند، از عربستان خط می‌گیرند و تامین بودجه آنها برعهده امارات است.»
در مقابل این ۳ کشور، ترکیه و قطر قرار دارند که از دولت «فائز السراج» حمایت می‌کنند و آنکارا بار‌ها برای اعزام نیروی نظامی به لیبی نیز اعلام آمادگی کرده است. علاوه بر کشور‌هایی که نام آنها ذکر شده، پای روسیه نیز به بحران لیبی باز شده است.
روسیه دیدار‌هایی میان «فائز السراج» و «خلیفه حفتر» ترتیب داد، اما این دیدار‌ها در مسکو با وجود اعلام آمادگی ۲ طرف برای پذیرش آتش بس نتیجه‌ای در بر نداشت.
با ادامه بحران در لیبی سران ۱۲ کشور جهان در شهر «برلین»، پایتخت آلمان گرد آمدند تا راه حلی برای بحران لیبی پیدا کنند.
«حفتر» و «فائز السراج» نیز به این دیدار که روز ۲۹ دی، برگزار شد، دعوت شده بودند، اما آن‌ا در آلمان حاضر به دیدار رو در رو با یکدیگر نشدند و «آنگلا مرکل»، صدر اعظم آلمان و «هایکو ماس»، وزیر خارجه این کشور به طور جداگانه با آنها گفت و گو کردند.
کنفرانس برلین با حضور ۱۲ کشور، سازمان ملل، اتحادیه اروپا، اتحادیه آفریقا و اتحادیه عرب انجام شد، و در پایان این نشست بیانیه‌ای منتشر شد که در بخشی از آن آمده است: «ما خواستار خاتمه دادن به همه تحرکات نظامی از سوی طرفین درگیری یا حمایت مستقیم و غیر مستقیم آنها از سوی سایر کشور‌ها در سراسر خاک لیبی هستیم ... ما تعهد می‌کنیم از مداخله در درگیری‌های مسلحانه یا در امور داخلی لیبی خودداری کنیم و از سایر بازیگران بین المللی نیز می‌خواهیم همین کار را انجام دهند. فقط یک روند سیاسی تحت هدایت سران لیبی می‌تواند به مناقشه پایان داده و صلح پایدار را برقرار کند.»
بیشتر بخوانید:
- تحولات لیبی؛ دولت وفاق ملی مذاکرات برای آتش بس را متوقف کرد
- عربستان شورشیان لیبی را تامین مالی می‌کند
نشست برلین نیز نتیجه ای به جز یک بیانیه که از طرف‌های درگیر خواسته تا از ادامه درگیری‌ها خودداری کنند، نتیجه دیگری در بر نداشت و پیش از برگزاری آن نیز انتظار چنین پایانی برای آن می‌رفت چرا که نه تنها طرف‌های درگیر بلکه بسیاری از کشور‌های درگیر در این بحران، تمایلی برای پایان دادن به آن نیستند.
ماه فوریه (بهمن ماه) «دولت وفاق ملی لیبی»، به ریاست «فائز السراج» با انتشار بیانیه ای از تعلیق مذاکرات آتش بس به میزبانی سازمان ملل در «ژنو» به دلیل حمله «ارتش ملی لیبی» به ریاست «خلیفه حفتر»، به شهر «طرابلس»، پایتخت این کشور خبر داد.
دولت وفاق ملی لیبی که از سوی سازمان ملل به رسمیت شناخته شده است، با انتشار بیانیه ای اعلام کرد مذاکرات آتش بس را به حالت تعلیق در می‌آورد؛ ضمن این که در زمان مناسب به این حمله پاسخ داده خواهد شد.
در حالی که «غسان سلامه»، فرستاده سازمان ملل در امور لیبی، بدون اشاره به جزئیات اعلام کرد که شهر بندری طرابلس مورد حمله قرار گرفته و نقض بزرگ آتش بس رخ داده، دولت وفاق ملی اعلام کرد ارتش ملی لیبی به سرکردگی حفتر مسئول حمله اخیر بوده و فرودگاه «معتیقیه» را نیز تحت کنترل خود درآورده است. این در حالی است که مذاکرات آتش بس در اواسط فوریه در ژنو با حضور ۵ نماینده از هر طرف از سر گرفته شد.
اکنون نگرانی‌ها درباره آینده لیبی بسیار افزایش یافته و بسیاری از تحلیلگران و کارشناسان درباره اینکه این کشور احتمالا با آبنده‌ای مانند آنچه که سوریه آن را تجربه کرده، مواجه شود، هشدار داده اند.
ارسال دیدگاه
دیدگاهتان را بنویسید
نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *