چشم انداز سیاسی افغانستان پس از توافق صلح آمریکا و طالبان؛ امنیت به افغانستان بازمی گردد؟

به گزارش گروه بین الملل ، توافقنامه صلح موقت میان آمریکا و طالبان در نهایت در روز شنبه، ۱۰ اسفند، پس از ۱۰ دور مذاکره در ۱۸ ماه گذشته در «دوحه»، پایتخت قطر با هدف آنچه که پایان دادن به جنگ و خشونت ۱۹ ساله در افغانستان خوانده شد، امضا شد؛ توافقی که به اذعان کارشناسان و ناظران بین المللی و پژوهشگران مسائل افغانستان نه برای پایان دادن به چرخه بی پایان جنگ و خشونت در افغانستان، بلکه برای خروج آمریکا از برزخ افغانستان تدوین و طراحی شده و با توجه به واقعیت‌های موجود عمری کوتاه خواهد داشت.

امضای توافق صلح میان طالبان و آمریکا در سه بخش «تعهدات افغانستان و آمریکا»، «چگونگی خروج نیرو‌های آمریکایی از افغانستان» و «گام‌های بعدی توافق و اخذ تایید شورای امنیت سازمان ملل» اگرچه بارقه‌هایی از امید به پایان جنگ در افغانستان را روشن کرده، در واقعیت برای اجرایی شدن مسیر صعب و دشواری را پیش رو دارد.

از جمله مفاد مهم این توافق نیز عبارتند از: کاهش شمار نظامیان آمریکایی در خاک افغانستان، تبادل زندانیان و توقف حملات طالبان.

اما آنچه سبب می‌شود چشم انداز صلح و ثبات و پایان خشونت ناشی از توافق تیره و تار باشد، عبارتند از:

۱. بدعهدی آمریکا: رویه عدم پایبندی به تعهدات و توافق‌ها در دولت آمریکا در سال‌های ریاست جمهوری «دونالد ترامپ» به اوج رسیده است. این امر در اقدامات متعدد دولت آمریکا مبنی بر ترک و خروج از پیمان‌ها و توافق‌های بین المللی و منطقه‌ای قابل مشاهده است. تهدیدات مبنی بر خروج از توافق از سوی «مایک پمپئو»، وزیر خارجه آمریکا که توافق مذکور را در دوحه امضا کرده یا «مارک اسپر»، وزیر دفاع این کشور که در کابل به منظور دیدار یا مقام‌های دولت افغانستان حضور دارد، در رویه مرسوم بدعهدی دولت آمریکا به توافق‌ها و تعهداتش قابل بررسی است.

۲. تاکید دولت افغانستان بر مشروط بودن توافق: «اشرف غنی»، رئیس جمهور افغانستان، توافق مذکور را مشروط دانسته و پایداری آن را منوط به دست کشیدن از جنگ دانسته است. این اظهارات زمانی اهمیت بیشتری می‌یابند که بدانیم طالبان با ورود دولت افغانستان به مذاکرات مخالفت کرده و موضوع توقف حملات علیه نیرو‌های دولتی افغانستان چندان محل مذاکره و بحث نبوده است.

۳. تاکید آمریکا بر ادامه حضور نظامیانش در افغانستان در قالب مبارزه با تروریسم.

۴. وجود گروه‌ های تروریستی متعدد در افغانستان که مشمول توافق مذکور نشدند.

۵. اولویت اهداف و منافع آمریکا در توافق بر موضوع پایان خشونت و جنگ در افغانستان.

۶. مشروعیت بخشی به طالبان از طریق حذف دولت افغانستان در روند مذاکرات و در جریان امضای توافق: عدم حضور دولت افغانستان در مذاکرات صلح با آمریکا به معنای به رسمیت شناختن طالبان از سوی واشنگتن است. ضمن اینکه آمریکا با خروج نام این گروه از فهرست گروه‌ های تروریستی نیز موافقت کرده است. مجموع این اقدامات جای تردیدی در مورد نیت طالبان از این توافق باقی نمی‌ گذارد.

۷. مخالفت دولت افغانستان با برخی از مفاد توافق و تاکید طالبان بر غیرقانونی بودن دولت اشرف غنی.

در واقع باید گفت توافق آمریکا و طالبان به دلیل تلاش و تاکید واشنگتن بر تامین امنیت و اهداف خود و نیز پایان دادن به هزینه‌ های طولانی‌ترین جنگ خارجی تاریخ این کشور، فاقد معنا و فایده برای مردم افغانستان است. حلقه مفقوده این توافق نوع نظم سیاسی افغانستان پس از اجرای توافق مذکور و میزان سهم طالبان در ساختار سیاسی این کشور است. پس پایان جنگ و خشونت در افغانستان نه در گروی توافق محکوم به شکست آمریکا و طالبان بلکه در گروی نتیجه توافق طالبان با دولت افغانستان است.