دورنمای تحولات انگلیس زیر سایه برگزیت
پارلمان اروپا نیز آخرین موافقت خود در رابطه با خروج انگلیس از این اتحادیه را اعلام کرد؛ در این رای گیری، ۲۶۱ نماینده موافق، ۴۹ مخالف و ۱۳ نماینده نیز به خروج انگلیس از اتحادیه اروپا رای ممتنع دادند.
«بوریس جانسون»، نخست وزیر انگلیس، با امضای توافق برگزیت، گام نخست خروج از اتحادیه اروپا را در ۳۱ ژانویه (۱۱ بهمن ۹۸) برداشت.
«جانسون» پیشتر تاکید کرده بود که دوره مذکور نباید از سال ۲۰۲۰ فراتر برود، اما منتقدین و مخالفان برگزیت نیل به این مهم را غیر قابل تحقق میدانستند.
مدیر اندیشکده روابط بین المللی شورای اروپا، میگوید «نخست وزیر انگلیس با یک انتخاب راهبردی بزرگ رو به رو است؛ برای چندین دهه، پایه و اساس سیاست خارجی انگلیس بر ۲ رکن استوار بوده است؛ انگلیس عضو تاثیر گذار اتحادیه اروپا بوده و اینکه این کشور بخشی از اتحاد فرا اقیانوس اطلس بوده که ناتو و آمریکا در هسته آن قرار داشتند.»
این توافق ۱۰۶ صفحهای از ۵ بخش عمده تشکیل شده که اصول بنیادین خروج انگلیس از اتحادیه اروپا را در بر میگیرند و عبارتند از: دوره اجرا، اجرای مفاد توافق، حقوق شهروندی، سایر موضوعات، رویکرد کلی.
نکته مهم در این توافق، دوره انتقال ۱۱ ماهه ای است که طی آن انگلیس عملا عضوی از اتحادیه اروپا خواهد بود و مذاکرات برای تدوین روابط انگلیس و اتحادیه اروپا انجام میشود.
- هزینه طلاق: توافق مذکور چگونگی پرداخت هزینه ۳۰ میلیارد پوندی طلاق توسط انگلیس به اتحادیه اروپا را در سالهای آینده مشخص میکند. براساس این توافق بخش عمده این هزینه تا سال ۲۰۲۲ توسط دفتر مدیریت بودجه انگلیس از بودجه وزارت خزانه داری پرداخت میشود و باقی آن در دهه ۲۰۶۰ تسویه خواهد شد. پرداخت این مبلغ به معنای هزینه کمتر برای خدمات عمومی تا زمان تسویه حساب کامل با اتحادیه اروپا خواهد بود.
- دوره انتقال: همانطور که گفته شد انگلیس تا پایان سال ۲۰۲۰ (تاریخ پایان دوره انتقال) بدون هیچ تغییر عمدهای عضو اتحادیه اروپا خواهد بود. جانسون اعلام کرده که در صورت عدم دستیابی طرفین به توافقی تجاری در پایان سال، حاضر به تمدید آن نشده و توافقی در کار نخواهد بود. این سناریو از مشکلات بسیار برای انگلیس خبر میدهد.
- حقوق شهروندی: حقوق سه میلیون شهروند اتحادیه اروپا در انگلیس براساس این لایحه مشخص شده است و آنان همچنان تحت قوانین اتحادیه اروپا خواهند بود. براساس توافق برگزیت تا ۸ سال پس از پایان دوره انتقال، دادگاههای انگلیس میتوانند پروندههای حقوقی شهروندان اروپایی را به دیوان عدالت اروپا ارجاع دهند. ضمن این که یک مرجع نظارت مستقل بر حقوق شهروندان اروپایی ساکن انگلیس به شکایات آنان و نیز پایبندی وزارت کشور انگلیس به تعهدات خود در قبال اتباع اتحادیه اروپا رسیدگی میکند.
- حقوق کارگران: توافق برگزیت تاکید دارد که حقوق کارگران در پایان دوره انتقال و در قوانین مصوب آتی تغییر نخواهد کرد.
- ایرلند شمالی: بحث برانگیزترین بخش توافق برگزیت از زمان تدوین نخستین توافق در دولت «ترزا می»، نخست وزیر پیشین انگلیس، تعیین ترتیبات تنها مرز انگلیس با اتحادیه اروپا بوده است. اعمال تعرفه ها بر کالاهای انگلیسی بخشی از این توافق است که به منظور جلوگیری از ایجاد مرز سخت با ایرلند شمالی اندیشیده شده است. براساس این توافق ایرلند شمالی همچنان مشمول رژیمهای گمرکی اتحادیه اروپا و عدم تغییر موازین همکاری شمال و جنوب است.
همه پرسی خروج انگلیس از اتحادیه اروپا در سال ۲۰۱۶ با رای بیش از نیمی از مردم این کشور به تصویب رسید. نتیجه این همه پرسی تحولات عمده ای را در حدود چهار سال گذشته در انگلیس رقم زد که سرنگونی ۲ کابینه، برگزاری انتخابات زودهنگام و ورود مراجع قضایی به انحلال پارلمان تنها چند مورد آن هستند.
آینده اقتصادی و جایگاه انگلیس در جهان از زمان جنگ جهانی دوم تا این حد در در وضعیت نامشخص و سرگردانی نبوده است. سوال کلیدی که باید در ۱۱ ماه آینده به آن پاسخ داده شود این است که آیا انگلیس در کنار همسایگان اروپایی خود باقی خواهد ماند و همکاری لندن با سیاست خارجی آمریکا به طور فزایندهای افزایش خواهد یافت؟