احکام اعتکاف

به گزارش گروه فرهنگی ، پایگاه اطلاع رسانی دفتر مقام معظم رهبری leader.ir به سوالاتی پیرامون «احکام اعتکاف» پاسخ داده است.

۱- اعتکاف به طور کلی به دو بخش تقسیم می‌شود: واجب و مستحب. اعتکاف واجب آن است که انجام آن با نذر یا عهد یا قسم یا شرط ضمن عقد یا اجاره و مانند آن لازم می‌شود. اگر اعتکاف با شرایط یاد شده نباشد، مستحب خواهد بود.

۲- اعتکاف، همانند سایر عبادات باید با نیت و قصد قربت توأم باشد؛ و هرگونه ریا و قصد خودنمایی آن را باطل می‌کند.

۳- اعتکاف باید از اذان صبح - که آغاز روزه است - انجام پذیرد؛ بنابراین کسی که دیرتر از آن زمان به مسجد برسد آن روز نمی‌تواند اعتکاف را شروع کند.

۴- اعتکاف در مساجد چهارگانه: مسجد الحرام، مسجد النبی (صلی الله علیه وآله وسلم)، مسجد کوفه و مسجد بصره انجام می‌شود و اعتکاف در غیر مساجد چهارگانه (اعم از جامع و غیر آن) به قصد رجاء مطلوبیت (به امید این که مطلوب خداوند واقع شود) مانعی ندارد.

۵- مدت اعتکاف حداقل سه روز است و کمتر از آن صحیح نیست؛ ولی بیشتر از آن حدی ندارد، البته اگر پنج روز معتکف شود، روز ششم را نیز واجب است بماند؛ بلکه بنابر احتیاط واجب، هرگاه دو روز اضافه کرد روز سوم هم باید بماند؛ پس اگر هشت روز معتکف شد روز نهم هم واجب است.

۶- قطع و رها کردن اعتکاف مستحبی در روز‌های اول و دوم جایز است؛ ولی پس از تمام شدن دو روز، ماندن روز سوم واجب می‌شود و قطع اعتکاف جایز نیست.

۷- معتکف می‌تواند برای امور ضروری شرعی یا عرفی یا عقلی از مسجد خارج شود، ولی اگر به قدری طول دهد که صورت اعتکاف محو شود، اعتکاف صحیح نیست؛ و تشخیص ضرورت شرعی و عرفی و عقلی با خود مکلف است.

۸- انسان در ایام اعتکاف باید روزه بگیرد؛ بنابراین کسی که نمی‌تواند روزه بگیرد مانند مسافر، مریض و زن حایض یا نفساء و کسی که روزه نگیرد، اعتکافش صحیح نیست.

۹- اعتکاف بدون روزه صحیح نیست لذا با شکستن روزه، اعتکاف باطل می‌شود.

۱۰- بر معتکف چند چیز حرام است:

الف- بوییدن عطریات و گیاهان خوشبو برای کسی که از آن لذت می‌برد و برای کسی که حس بویایی ندارد اشکال ندارد.
ب- خرید و فروش و بنابر احتیاط واجب هر نوع داد و ستدی مانند اجاره و مضاربه.
ج- مجادله و جدال ـ چه در امور دینی و چه دنیوی ـ به قصد غلبه بر دیگری و اظهار فضل و برتری بر او؛ اما اگر به قصد اظهار حق و بازداشتن طرف از طریق باطل باشد، مانعی ندارد.
د- هرگونه رابطه شهوانی با جنس مخالف ۱حتی همسر نظیر آمیزش، لمس و بوسه
ه- استمنا۲ (بنا بر احتیاط واجب)

۱۱- در اموری که بر معتکف حرام است، تفاوتی بین شب و روز نیست.

۱۲- زن اگر در حال اعتکاف حائض‌شود حتی اگر در ساعات آخر روز سوم باشد اعتکاف او باطل می‌شود و باید فوراً از مسجد خارج شود؛ ولی اگر مستحاضه شود و به وظیفه اش نسبت به روزه عمل کند، اعتکافش صحیح است.

۱۳- چنانچه اعتکاف زن موجب از بین رفتن حق شوهر باشد بنا بر احتیاط واجب باید از او اجازه بگیرد.