۲ ذکر مهم از «امام موسی کاظم (ع)»/سیره «امام هفتم (ع)» چگونه بود؟

یدالله بهتاش کارشناس علوم قرآنی در گفت‌وگو با خبرنگار گروه فرهنگی پیرامون سیره سیاسی «امام موسی کاظم (ع)» گفت: «امام موسی کاظم (ع)» در زمان حاکمانی پا به عرصه امامت نهادند که برای قدرت از هیچ ظلمی فرو گذار نبودند، ایشان ۳۵ سال امامت کردند و زمان زیادی از عمرشان به دستور این حاکمان در زندان گذشت.

***سیره عبادی «امام موسی کاظم (ع)»

وی به سیره عبادی «امام موسی کاظم (ع)» پرداخت و ابراز کرد: «امام موسی کاظم (ع)» عابدترین مردمان زمان خود بودند، ایشان همواره نماز شب می‌خواندند و از خوف خدا گریه می‌کردند، عبادت «امام هفتم (ع)» زبان زد همگان بود لذا در زمان خود «عبد صالح»لقب گرفتند.

***خوشحالی «امام صادق (ع)» از ولادت «امام هفتم(ع)»

بهتاش در مورد زمان و مکان ولادت «امام موسی کاظم (ع)» اظهار کرد: «امام موسی کاظم (ع)» در محلی به نام ابواء به دنیا آمدند، این مکان محلی بین مکه و مدینه است، ظاهرا خانواده ایشان در حال سفر بودند که «امام هفتم(ع)» متولد شدند، پس از به دنیا آمدن ایشان به مدینه رسیدند و «امام صادق (ع)» به همین مناسبت تا سه روز ولیمه دادند.

وی به ابعاد سیره اخلاقی «امام موسی کاظم (ع)» پرداخت و تصریح کرد: «امام موسی کاظم (ع)» دارای اخلاقی بسیار نیکویی بودند، ایشان همواره به خلق خدا خدمت می‌کردند، «امام هفتم (ع)» همانند پدر بزرگوارشان شب‌های برای کمک به مستمندان کوله‌های غذا، پول و خرما بر دوش گرفته و به درب خانه فقرا رفته و به آنان کمک می‌کردند، این کار ایشان مخفیانه انجام می‌شد، تنها زمانی مشخص شد که این کمک‌ها از سوی چه کسی ارسال می‌شده که متوجه شدند «امام موسی کاظم (ع)» در زندان هستند، «امام موسی کاظم (ع)» از علم و دارایی خود به مردم خیر می‌رساندند و این فعل از نشانه‌های یک مومن است.

*** الگوپذیری از «امام موسی کاظم (ع)» و «ائمه معصومین (ع)»

وی الگوپذیری از «امام موسی کاظم (ع)» و «ائمه معصومین (ع)» را رویکردی ارزشمند برای جامعه امروز دانست و تاکید کرد: «ائمه معصومین (ع)» و «امام موسی کاظم (ع)»از جمله افرادی هستند که می‌توان آنان را به عنوان راهنمای مسیر سعادت و چراغ راه موفقیت در زندگی مد نظر قرار داد، سیره اخلاقی و رفتاری آنان ارتباط با جامعه و عبادات آنان راه را برای گام نهادن در مسیر سعادت دنیا و آخرت فراهم می‌کند، این همان حلقه گمشده‌ای است که جامعه بشری برای رسیدن به سعادت به دنبال آن می‌گردد و حرکت در این مسیری کاری بس ارزشمند است.


بهتاش با اشاره به سفارشات «امام موسی کاظم (ع)» پیرامون اهمیت و ارزش قرآن کریم تاکید کرد: «امام موسی کاظم (ع)» همواره به قرائت قرآن کریم مشغول بودند و اطرافیان خود را به خواندن قرآن خصوصا پس از به جا آوردن نماز دعوت می‌کردند، ارزش قرائت قرآن کریم به حدی است که حتی در روایات متعدد بر آن تاکید شده است لذا خانه‌ای که در آن قرآن کریم خوانده شود جایگاه فرشتگان خواهد شد همچنین تلاوت قرآن در محل کسب و کار موجب افزایش و فراوانی روزی  می‌شود لذا باید توجه داشت که انس با قرآن زمینه ساز سعادت است.

***ویژگی های ظاهری که «امام موسی کاظم (ع)» به عنوان یک مومن داشتند

وی آراستگی را یکی از سیره‌های برجسته «امام موسی کاظم (ع)» دانست و تصریح کرد: «امام موسی کاظم (ع)» فردی بسیار آراسته بودند، ایشان در هنگام ترک منزل لباس‌های مناسب و پاکیزه به تن داشتند و در عین حال بسیار با وقار راه می‌رفتند، این مهم بیانگر ویژگی‌های ظاهری یک مومن است. در روایت نیز یکی از شیوه‌های شناخت مومن، وقار در حرکات و سکنات او همچنین در شیوه سخن گفتن او بشمار می‌رود. راستگویی نیز صفتی نیکو است که بر ارزش اخلاقی افراد می‌افزاید، همان ویژگی ارزشمندی که در «ائمه معصومین (ع)» خصوصا در سیره اخلاقی «امام موسی‌کاظم (ع)» وجود دارد.

بهتاش مشورت را یکی دیگر از ویژگی‌های رفتاری و اخلاق «امام موسی کاظم (ع)» دانست و تاکید کرد: «امام موسی کاظم (ع)» مشورت را به عنوان یکی از رویکرد‌های اخلاقی مهم در کار خود همواره مد نظر داشتند، در روایات آمده است «امام موسی کاظم (ع)» یک مزرعه داشتند و کارگرهایی که برای ایشان کار می‌کردند گاهی «امام هفتم (ع)» از آنان مشورت می‌گرفتند، وقتی از «امام موسی کاظم (ع)» در مورد چرایی مشورت گرفتن از کارگران پرسش شد ایشان در پاسخ گفتند از آنجا که این افراد در این زمینه تخصص بیشتری دارند لذا باید از تجربیات و اطلاعات آنان کمک گرفت، گاهی خداوند خیر را در زبان این افراد قرار می‌دهد، این مهم بیانگر این پیام راهبردی است که مشورت در هر سطح علمی و عملی رویکرد خوب و کاربردی است.

***تاکید «امام موسی کاظم (ع)»بر دور کردن کدورت‌ها

وی به مضمون یکی از کتاب‌های خود با نام «سفیران هدایت» اشاره و بیان کرد: بررسی شیوه نکته‌های رفتاری و عملی زندگی «ائمه معصومین (ع)» کاری ارزشمند و آموزنده است، البته در کتاب «سفیران هدایت» به نکات ارزنده زندگی سه تن از «ائمه معصومین (ع) به صورت کامل پرداخته شده است، به عنوان مثال «امام موسی کاظم (ع)» همواره در کار خیر پیشرو بودند و تاکید به صله رحم داشتند، ایشان تاکید بر دور کردن کدورت‌ها و سرزدن به‌اقوام داشتند حتی اگر آنان به بهانه نبود وقت و زمان کافی به دیدن شما نیامده‌اند.


وی در مورد ذکرهای «امام موسی کاظم (ع)» ابراز کرد: «امام موسی کاظم (ع)» در هنگام گرفتاری‌ها دو ذکر را بر زبان جاری می‌کردند، در کتاب بحار الانوار صفحه ۲۸۷ آمده است که «امام رضا(ع)» فرموده‌اند: هرگاه گرفتاری برای پدر بزرگوارم ایجاد می‌شد ایشان با ذکر «یا رئوف و یارحیم» از خداوند کمک می‌خواستند و خدا نیز ایشان را حاجت‌روا می‌ساخت. 

***نحوه برخورد «امام موسی کاظم (ع)» با دشمنان 

بهتاش برخورد «امام موسی کاظم (ع)» با مخالفانشان را مورد بررسی قرار داد و خاطرنشان کرد: برخی افراد بودند که  وقتی «امام موسی کاظم (ع)» را می‌دیدند شروع به پرخاشگری و بی ادبی می‌کردند و یاران امام قصد پاسخگویی به آنان را داشتند، «امام هفتم (ع)» از آنان می‌خواستند که صبر پیشه کنند تا ایشان خود در زمان مقرر پاسخ آنان را به صورت مناسب بدهند، البته این امام بزرگوار در شرایط مناسب با برخورد‌های سنجیده و مودبانه آنان را خجالت زده کرده و برخی موارد باعث مسلمان شدن آنان می‌شدند، ایشان با برخورد خود دشمنان را دوست خود می‌کرد.