پوپولیسم چیست؟

گروه سیاسی ؛ یکی از ضرورت‌های زمان‌شناسی در دوره کنونی، شناخت مکاتب و گرایش‌های فکری موجود در دنیاست که اغلب آن‌ها محصول دوران پس از رسانس هستند. تحریریه سیاسی در همین زمینه ۱۶ بُرش از کتاب «واژه‌نامه سیاسی_فرهنگی» که به قلم «شهریار زرشناس» عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی گردآوری شده است را منتشر می‌کند.

پوپولیسم
پوپولیسم از ریشه POPUL گرفته شده و آن را می‌توان مردم باوری و یا عوام زدگی ترجمه کرد. در پوپولیسم مفهوم مردم یا خلق تا حد مفهومی مقدس ارج نهاده می‌شود خواست مردم عین حق و اخلاق پنداشته می‌شود.

در بینش پوپولیستی مردم تجسم همه فضایل دانسته می‌شوند. پیدایش آغازین این گرایش به جنبش‌های انقلابی تندرو روسیه در قرن نوزدهم و سال‌های دهه ۱۸۶۰ میلادی بر می‌گردد. در آن زمان جنبش انقلابی نارودنیک سعی در ترویج باور‌های پوپولیستی داشت و توده‌های مردم به ویژه دهقانان را تجسم همه فضائل اخلاقی می‌دانست و معتقد بود؛ خواست و اراده آن‌ها عین حق است.

در دهه‌های پایانی قرن نوزدهم و در ادبیات مارکسیستی روسیه – که مبتنی بر سیاست تشکیلاتی و حزب بسته و منضبط بود _ پوپولیسم به صورت شعاری تحقیر آمیز و جهت استهزا طرف مقابل و به معنای عوام زدگی به کار می‌رفت. در ایالت متحده آمریکا هم در جنبش چپگرای حزب سوسیالیست نورمن تامس و هم در رویکرد راست گرایانه مک کارتیسم در سال‌های پس از ۱۹۴۵ میلادی جلوه‌هایی از عوام زدگی و ستایش بیمارگونه مفهومی گنگ و مبهم به نام توده‌ها در حد تقدس دیده می‌شود.

بدیهی است که عوام زدگی یا تقدس بخشیدن به خواست و اراده مردم هر چه که باشد به طور مبنایی با توجه کردن به مصالح مردم و نیاز‌های راستین آن‌ها و تامین زمینه‌های سعادت و رشد ایشان که وظیفه نظام دینی است تفاوت دارد.

بیشتر بخوانید:

• ملکه؛ قدرت مطلق انگلیس/ از عزل و نصب وزرا و اسقف‌ها تا فرمانروایی بر ۲۰ کشور جهان!