مختصری در باب اهمیت قفقاز و آسیای میانه

به گزارش گروه بین الملل ؛ یکی از فرصت‌هایی که برای جمهوری اسلامی ایران پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی ایجاد شد، جدا شدن جمهوری‌های آسیای میانه و قفقاز از شوروی بود.

استقلال جمهوری‌های آسیای میانه و قفقاز زمینه همکاری‌های گسترده‌ای را میان ایران و این جمهوری‌ها آماده کرد.

نکته مهم و اساسی که در این موضوع وجود دارد، اشتراکات فرهنگی، دینی، تاریخی، تمدنی و حتی زبانی میان ایران و جمهوری‌های آسیای میانه و قفقاز است.

نگاهی به نقشه آسیای میانه و قفقاز بیندازیم نام کشور‌هایی به چشم می‌خورد که سال‌ها پیش از این قلمرو ایران بودند، اما روند تاریخی در آن دوران باعث شد تا به جدایی کشیده شود.

جمهوری آذربایجان، ارمنستان، نخجوان، تاجیکستان، ازبکستان، ترکمنستان و حتی گرجستان زمانی جزو خاک ایران بودند.

هر گاه روابط ایران با یکی از کشور‌های منطقه آسیای میانه و قفقاز به سردی گرایید، کشورهایی، چون عربستان سعودی و ترکیه زمینه نفوذ بیشتری یافتند تا بتوانند آن‌ها را از نظر فرهنگی و ایدئولوژیک تحت تأثیر قرار دهند.

زمینه نفوذ برای کشور‌هایی مانند ترکیه با نفوذ اقتصادی و صادرات محصولاتی از ترکیه به کشور‌های آسیای میانه و قفقاز آغاز شد.

کشور‌های شمالی ایران، ظرفیت‌هایی زیادی برای سرمایه گذاری اقتصادی داشته و دارند؛ برای گسترش و عمق بخشیدن به روابط با کشورهایی، چون جمهوری آذربایجان، تاجیکستان، ازبکستان، ارمنستان و دیگر جمهوری های آن مناطق، باید یک دیپلماسی فعال شکل بگیرد.

نفوذ عربستان وهابی در تعداد زیادی از کشور‌های آسیای میانه و قفقاز باعث شده تفکرات مذهبی مردم آن‌ها نیز با تغییرات خطرناکی همراه باشد.

این جمهوری‌ها محلی برای جولان تفکر وهابیت از سوی عربستان سعودی و برخی دیگر از کشورهای منطقه شده است.

مسئولین این کشور‌ها هم به خاطر نفوذ و دلار‌های نفتی عربستان سعودی به این رژیم نزدیکتر شده اند در حالی که هیچ قرابتی با یکدیگر ندارند.

بیشتر بخوانید:

• بازتاب نفوذ منطقه‌ای ایران

حتی کشوری چون جمهوری ارمنستان که از گسترش روابط با ایران استقبال می کند، در این ماجرا مغفول مانده در حالی که همین جمهوری می تواند الگویی از روابط سیاسی، اقتصادی و فرهنگی برای دیگر کشور‌های منطقه باشد.

جمهوری اسلامی ایران ظرفیت‌های بسیاری دارد که جمهوری‌های آسیای میانه و قفقاز از آن بی بهره هستند، ایران دسترسی به آب‌های آزاد دارد و چنین امتیازی را کشور‌های شمالی ایران ندارند.

مراودات فرهنگی، گردشگری و البته توریست درمانی نیز فرصت‌های بزرگی است که ایران می‌تواند از آن بهره ببرد.

وضعیت بهداشت و درمان تیم جمهوری‌ها، در شرایطی نیست که بتواند جوابگوی نیاز‌های مردم خود باشد.

هم اکنون نیز از بسیاری کشور‌های منطقه برای درمان به ایران می‌آیند، اما این روند نیازمند برنامه ریزی و تأسیس مراکز درمانی برای چنین توریست‌های درمانی است؛ و دست آخر این که در شرایط کنونی گسترش روابط با جمهوری‌های منطقه قفقاز و آسیای میانه یک فرصت دوطرفه است است که می‌توان از هدر رفت آن جلوگیری کرد؛ این روابط به سود هر دو طرف است، در واقع ایران می‌تواند مرکز ثقلی برای این جمهوری‌ها باشد و باعث شود تا روابط آن‌ها با یکدیگر نیز بهبود یافته و گسترش یابد.