لزوم استفاده از ظرفیت مراکز پژوهشی فقهی در زمینه فقه قضا/ آمادگی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی برای ارائه الگوی قضایی

به گزارش گروه حقوقی و قضایی ، سید حجت اله علم‌الهدی در مراسم انعقاد تفاهم نامه همکاری بین پژوهشگاه قوه قضاییه و پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با اشاره به اینکه در دوره جدید گروه حقوق اسلامی در پژوهشگاه راه‌اندازی شده است، تصریح کرد: این گروه به صورت جدی روی موضوعاتی همچون فقه قضا کار می‌کند.

رییس پژوهشگاه قوه قضاییه با بیان اینکه پژوهشگاه بازوی علمی، کارشناسی و پژوهشی قوه قضاییه است، گفت: مهمترین رسالت پژوهشگاه نیازسنجی، موضوع شناسی و مطالعات پژوهشی با استفاده از همه ظرفیت‌های علمی موجود در کشور در زمینه‌های مورد نیاز دستگاه قضاست.

وی ادامه داد: در دوره جدید قوه قضاییه و تحولات در این دستگاه شاهد تحولات در پژوهشگاه قوه قضاییه هم خواهیم بود.

رییس پژوهشگاه قوه قضاییه بیان کرد: امیدواریم بتوانیم از ظرفیت‌های پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی برای رفع نیاز‌های قوه قضاییه استفاده کنیم.

آمادگی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی برای رفع نیاز‌های قوه قضاییه و ارائه الگوی قضایی

در ادامه آیت الله علی اکبر رشاد، رییس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با بیان اینکه وجود پژوهشگاه‌ها به نوعی سرمایه نظام محسوب می‌شود، گفت: شیوه کار در پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی بر اساس یک نظام تمحض محور فرآیندمدار است.

رییس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی اظهار کرد: محور اصلی فعالیت پژوهشگاه در گروه‌های علمی ساماندهی می‌شود.

آیت الله رشاد در ادامه با اشاره به لایه‌های فعالیت پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی تصریح کرد: مبانی، منطق و روش‌شناسی، گزاره‌ها و نظام (تولید علم) چهار مرحله (لایه) فعالیت این پژوهشگاه است.

وی با اشاره به ظرفیت‌های علمی موجود از جمله کرسی‌های آزاد اندیشی، گفت: می‌توان یک کرسی آزاداندیشی دستگاهی در حوزه حقوق و فقه قضایی در پژوهشگاه قوه قضاییه راه‌اندازی کرد.

رشاد با اعلام آمادگی برای کمک به رفع نیاز‌های قوه قضاییه، اظهار کرد: موضوع الگوی قضایی یکی از مهمترین موضوعاتی است که ما برای کار در این زمینه آماده هستیم.

عدم وجود قوانین هوشمندانه برای حل مشکلات در کشور

محمود حکمت‌نیا معاون وزیر دادگستری در ادامه این دیدار علت عدم وجود طرح‌های هوشمند قضایی و حقوقی را مهمترین مساله و مشکل سیستم قضایی عنوان کرد و افزود: برای رفع این نقص باید به موضوعات بین رشته‌ای توجه کرد.

وی مهمترین نقش قانون را حل مشکلات دانست و اظهار کرد: برخی از قوانین ما مشکل‌زا هستند.

معاون وزیر دادگستری با بیان اینکه علت وجود مشکلات قانونی و قوانین مشکل‌زا این است که قانون را به چشم یک دانش نگاه کرده‌ایم، گفت: باید به قانون به عنوان یک طرح هوشمندانه برای حل مشکل نگریست.

حکمت‌نیا با اشاره به لزوم ورود به مباحث پایه افزود: عدم ورود به مفاهیم پایه مانند حقوق مردم، مالکیت و... آثار بدی به دنبال خواهد داشت.

وی خاطرنشان کرد: در مقام اجرا، نظریه‌ها و در مقام وضع قانون قضات باید به کمک بیایند و نظر دهند.

لزوم تدوین الگوی مواجهه حکیمانه در دستگاه قضا

شاطری‌پور، رییس پژوهشکده جزا پژوهشگاه قوه قضاییه با اشاره به مشی فلسفی آیت‌الله رشاد از وی خواست در زمینه مواجهه حکیمانه با امر تقنین و مسائل حقوقی ورود کند.

وی در ادامه با طرح پرسش‌هایی درباره چیستی مقتضیات برخورد حکیمانه در قسمت‌های مختلف دستگاه قضا، این مساله را یکی از مهمترین مسائل قوه قضاییه عنوان کرد.

شاطری‌پور مورد توجه قرار گرفتن مساله به جای سوال در مسائل فقهی حقوقی را از دیگر ضروریات نگاه فقهی دانست که می‌تواند از خیلی اشکالات جلوگیری کند.

استخراج مدل‌ها از مبانی دینی و فقهی انجام شود

روح‌الله قلی‌خانی، رییس پژوهشکده استخراج آراء و مطالعات رویه قضایی پژوهشگاه قوه قضاییه در پایان دیدار با اشاره به لزوم استخراج مسائل از مبانی دینی اظهار کرد: قرآن تحدی می‌کند و جهانیان را به مباحثه دعوت می‌کند.

وی در ادامه افزود: یکی از آسیب‌های ما ارائه یک مدل موفق به دنیاست، ما در این زمینه می‌ایستیم تا غربی‌ها یک مدل ارائه کنند و پس از آن با بررسی برخی روایت‌ها می‌فهمیم ما ۱۴۰۰ سال پیش این مطلب را داشته‌ایم.

قلی‌خانی با اشاره به اینکه بین رویه قضایی و قانونگذاری شکاف وجود دارد، اظهار کرد: متاسفانه در مورد اثرات رویه قضایی بحث نمی‌شود.