رشد چشم‌گیر موسیقی و شعر پس از انقلاب اسلامی ایران/از «این پیروزی خجسته باد» تا «هم‌شاگردی سلام»

محسن صفایی نویسنده کتاب در گفت‌وگو با خبرنگار گروه فرهنگی پیرامون کتاب «بانگ آزادی» گفت: کتاب «بانگ آزادی» خاطرات شفاهی احمدعلی راغب، آهنگساز سرود‌ها و ترانه‌های معروف انقلابی است. او خالق دست کم بیست اثر از دوران انقلاب اسلامی و پس از آن است که امروز به بخشی از خاطره جمعی مردم ایران از دهه ۶۰ و ۷۰ تبدیل شده است.

وی در همین راستا ادامه داد: مطالعه سر گذشت موسیقی پس از انقلاب اسلامی ایران با توجه به تجربه‌های خاطره ساز احمدعلی راغب عموما مرور می‌شود لذا به جرات می‌توان گفت، اولین آثار هنری که به استقبال «امام خمینی (ره)» رفت سرودهای «برخیزید و‌ ای امام» بود که در حسینه ارشاد و فرودگاه «امام خمینی (ره)» اجرا شد، که در کتاب «برخیزید» نیز به آن اشاره شده است. 

صفایی به آثار تولید شده توسط احمدعلی راغب که در کتاب «بانگ آزادی» آورده شده اشاره و تصریح کرد: هیچ ایرانی نیست که اثری از آثار احمدعلی راغب را نشنیده باشد. نسل دهه شصتی‌ها با آوا‌ها و نوا‌های او بزرگ شده اند، از سرود «مدرسه‌ها وا شده»، «بابا خون داد» و «هم‌شاگردی سلام» گرفته تا قطعات ارکسترال «بانگ آزادی»، «شهید مطهر» و «آمریکا ننگ به نیرنگ تو»، همچنین تصنیف «این پیروزی خجسته باد» و «ظفر مبارک» و بعد‌ها تا اولین آلبوم موسیقی پاپ بعد از جنگ تحمیلی همچون «رقص گل‌ها» و قطعاتی مثل «گل می‌روید به باغ» و «بیا به امداد ناتوانان» را می‌توان نام برد. راغب، یکی از تاثیر گذارترین افراد در عرصه سرود و موسیقی انقلابی پس از انقلاب اسلامی ایران است که بر سر زبان‌ها قرار گرفت.

وی پیرامون بخش‌هایی از کتاب «بانگ آزادی» که تاثیر پذیری موسیقی انقلاب اسلامی ایران از موسیقی آیینی کشور در گذشته را مورد بررسی قرار داده ابراز کرد: موسیقی انقلاب اسلامی ایران برگرفته از آوا‌ها و موسیقی آیینی کشور ما در گذشته است این موضوع می‌تواند به معنای الگو گیری به منظور ساخت آثار ماندگار، ارزشمند، رویش و رشد موسیقی ملی باشد، ما آثاری همانند موسیقی سریال‌های «امام علی (ع)»، «امام رضا (ع)» و حتی مختارنامه را داریم که همگی برگرفته از موسیقی انقلاب اسلامی ایران است. 

صفایی به فعالیت‌های مجموعه پژوهشی در دفتر مطالعات جبهه فرهنگی انقلاب و تولید مجموعه کتاب‌های تاریخ شفاهی موسیقی و سرود‌های انقلابی اشاره و اظهار کرد: پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران یک مجموعه پژوهشی در دفتر مطالعات جبهه فرهنگی انقلاب شکل گرفت که تحت عنوان تاریخ شفاهی موسیقی و سرود‌های انقلابی به کمک پژوهش و گفت‌وگو با چهره‌های مختلف فعال در عرصه موسیقی انقلاب اسلامی ایران در آن حضور دارند. 

وی به تولید پنج جلد از سری کتاب‌های  تاریخ شفاهی موسیقی و سرود‌های انقلاب اسلامی ایران اشاره و بیان کرد: تابه حال ۵ مجموعه از تاریخ شفاهی موسیقی انقلاب اسلامی ایران تولید شده است که از جمله آن‌ها کتاب حمید شاهنگیان با عنوان «برخیزید» و تاریخ خاطرات شفاهی احمدعلی راغب در کتاب «بانگ آزادی» است. این کتاب در انتشارات راه یار منتشر شده است. 

 

صفایی وجود سری کتاب‌های تاریخ شفاهی موسیقی و سرود‌های انقلابی را منبعی ارزشمند برای یافتن مسیر درست موسیقی پس از انقلاب اسلامی ایران دانست و بیان کرد: این کتاب‌ها راه را بر شک و تردید‌ها برای یافتن موسیقی واقعی پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران می‌بندد. کتاب «بانگ آزادی» منبعی ارزشمند و کاربردی بوده که می‌تواند منبع پژوهش تحقیق و بررسی در راه تولید موسیقی انقلابی باشد. آثاری که طی این سال‌ها تبدیل به خاطره ملی شدند در حقیقت افرادی همانند احمدعلی راغب هستند که می‌توانند تجربیات خود را برای ساخت و تولید آثار فاخر در اختیار علاقمندان به  حوزه هنر و فرهنگ قرار دهند. حتی سیاستگذاران در عرصه موسیقی نیز می‌توانند با مطالعه این کتاب به اطلاعات خوبی دست یابند. 

وی پیرامون تاثیر انقلاب اسلامی بر حوزه موسیقی و سرود همچنین کتاب‌های تولید شده در حوزه موسیقی  اظهار کرد: با پیروزی انقلاب اسلامی ایران مسیر موسیقی تغییر کرد و شاهد تحول فراوانی دراین حوزه بودیم. موسیقی با آرمان‌های حماسی در طی این سال‌ها روبرو شد و هشت سال دفاع مقدس مرحله‌ای جدید پیش روی موسیقی گذاشت، این تحولات نوعی شکوفایی را برای اساتید حوزه موسیقی انقلابی ایجاد کرد که افرادی همانند احمدعلی راغب از آن به خوبی استفاده کردند. 

صفایی به بخش دیگری از کتاب «بانگ آزادی» و مقایسه موسیقی و سرود‌های ملی در قبل و بعد انقلاب اسلامی ایران اشاره و ابراز کرد: کتاب «بانگ آزادی» تاریخ شفاهی موسیقی و سرود‌های انقلاب اسلامی ایران و بیانگر نظرات و تجربه‌های گرانبها در عرصه موسیقی است، این کتاب کمک می‌کند تا تصویر کاملتری از تحولات ارزشمند پس از پیروزی انقلاب اسلامی داشته باشیم. 

وی آثار موسیقی انقلابی احمدعلی راغب و تاثیر پذیری جامعه از آن را مورد بررسی قرار داد و اظهار کرد: شاید به جز او کمتر کسی را بتوان یافت که این تعداد از آثارش به خاطره جمعی تبدیل شده باشد. نسل ما که سال‌ها شعر‌های انقلابی را با ملودی‌های این آهنگساز زمزمه کرده و در گروه‌های سرود دانش‌آموزی با همه احساس آن را فریاد زده‌ایم، نامش را کمتر شنیده‌ ولی آشنایی فراوانی با آثارش داریم لذا کسب اطلاعات بیشتر با کمک کتاب «بانگ آزادی» قطعا جذاب خواهد بود. 

 

صفایی به شیوه نگارش کتاب «بانگ آزادی» اشاره و خاطرنشان کرد: کتاب «بانگ آزادی» بر اساس سبک تاریخ شفاهی نوشته شده است با این حال حاوی اطلاعات ارزشمندی برای مخاطبین و خصوصا متخصصان عرصه موسیقی و سرود‌های ملی و انقلابی به حساب می‌آید همچنین خواننده کتاب می‌تواند با اسکن کد‌های درج شده، سرود‌ها و ترانه‌های به یاد ماندنی ساخته شده توسط احمدعلی راغب را بشنود. ۳۰ قطعه از آثار موسیقی دوران انقلاب همراه با کتاب به صورت صوتی در کنار کتاب به مخاطب ارائه شده همچنین صد صفحه آخر کتاب «بانگ آزادی» نیز فهرست سرود‌ها و متن سرود‌ها و عکس‌ها و تقدیرنامه‌ها و فهرست نمایه‌های تخصصی در انتهای کتاب آورده شده است.