لیبی در مسیر سوریه ای شدن است؟
در پی این تصمیم «خلیفه حفتر»، این کشور درگیری‌هایی میان نیرو‌های موسوم به ارتش ملی لیبی و نیرو‌های دولت وفاق ملی به ریاست «فائز السراج» را شاهد بوده که علاوه بر تلفات گسترده، بی خانمان شدن بسیاری از غیرنظامیان را در پی داشته است.
لیبی از سال ۲۰۱۱ و پس از سرنگوی دیکتاتوری «معمر قذافی» همواره درگیری‌هایی را شاهد بوده، اما درگیری ۱۰ ماه اخیر در این کشور به نظر می‌رسد که از نوع دیگری است چرا که بسیاری از کشور‌ها نیز به این بحران وارد شده‌اند.
از زمان جنگ جهانی اول و دوم فرانسه و سپس ایتالیا به عنوان کشور‌های استعمارگر اروپایی برای چپاول نفت این کشور سرمایه گذاری کرده و دراین زمینه از کشتار مردم لیبی نیز دریغ نکردند.
علاوه بر این کشور‌های اروپایی، اکنون کشور‌هایی مانند ترکیه، عربستان سعودی، امارات، مصر و روسیه نیز از جمله کشور‌هایی هستند که در این بحران وارد شده‌اند.
لیبی کشوری با ۷.۵ میلیون جمعیت در شمال آفریقا، دهمین کشور صادر کننده نفت در جهان است که منابع نفتی ارزشمندی را در اختیار دارد.
اواخر ماه نوامبر سال ۲۰۱۹ بود که «فائز السراج»، رئیس دولت وفاق ملی لیبی، و «رجب طیب اردوغان»، رئیس جمهور ترکیه به توافق‌هایی در زمینه همکاری نظامی و دریایی دست یافتند که این توافق مورد انتقاد شدید نیرو‌های موسوم به ارتش ملی لیبی قرار گرفت.
بیشتر بخوانید:
- کنفرانس برلین؛ اولین گام به سوی صلح در لیبی؟
- تحولات لیبی؛ «حفتر» بدون امضای توافق آتش بس مسکو را ترک کرد
این توافق از سوی مصر نیز مورد انتقاد قرار گرفت و پس از آن آنکارا از آمادگی خود برای اعزام نیروی نظامی به لیبی برای حمایت از دولت وفاق ملی خبر داد.
سرانجام دولت وفاق ملی درخواستی رسمی از ترکیه برای اعزام نیروی نظامی کرد که این درخواست در پارلمان ترکیه نیز به تصویب رسید.
اکنون لیبی با یک بحران بسیار بزرگ و تاریخی روبه رو است که در یک سوی آن دولت «فائز السراج» تحت حمایت سازمان ملل قرار دارد و در سوی دیگر «خلیفه حفتر» و «ارتش ملی» قرار دارد که کشور‌هایی مانند عربستان سعودی، امارات و مصر به بهانه بازگرداندن امنیت به لیبی، از آن حمایت می‌کنند.
علاوه بر این، امارات برای ارسال تجهیزات نظامی به لیبی نیز اعلام آمادگی کرده که این تصمیم اتهامات و اعتراضاتی را علیه این کشور در پی داشته است.
در همین حال اندکی پیش از تصمیم «حفتر» برای حمله به طرابلس، وی سفری به عربستان سعودی داشت و در این سفر با مقامات ریاض دیدار کرد.
در مقابل این ۳ کشور، ترکیه و قطر قرار دارند که از دولت «فائز السراج» حمایت می‌کنند و آنکارا بار‌ها برای اعزام نیروی نظامی به لیبی نیز اعلام آمادگی کرده است.
علاوه بر کشور‌هایی که نام آن‌ها ذکر شده، پای روسیه نیز به بحران لیبی باز شده است.
هفته گذشته روسیه دیدار‌هایی میان «فائز السراج» و «خلیفه حفتر» ترتیب داد، اما این دیدار‌ها در مسکو با وجود اعلام آمادگی ۲ طرف برای پذیرش آتش بس نتیجه‌ای در بر نداشت.
با ادامه بحران در لیبی سران ۱۲ کشور جهان در شهر «برلین»، پایتخت آلمان گرد آمدند تا راه حلی برای بحران لیبی پیدا کنند.
«حفتر» و «فائز السراج» نیز به این دیدار که روز یکشنبه، ۲۹ دی، برگزار شد، دعوت شده بودند، اما آن‌ها در آلمان حاضر به دیدار رو در رو با یکدیگر نشدند و «آنگلا مرکل»، صدر اعظم آلمان و «هایکو ماس»، وزیر خارجه این کشور به طور جداگانه با آن‌ها گفتوگو کردند.
کنفرانس برلین با حضور ۱۲ کشور، سازمان ملل، اتحادیه اروپا، اتحادیه آفریقا و اتحادیه عرب انجام شد، و در پایان این نشست بیانیه‌ای منتشر شد که در بخشی از آن آمده است: «ما خواستار خاتمه دادن به همه تحرکات نظامی از سوی طرفین درگیری یا حمایت مستقیم و غیر مستقیم آن‌ها از سوی سایر کشور‌ها در سراسر خاک لیبی هستیم ... ما تعهد می‌کنیم از مداخله در درگیری‌های مسلحانه یا در امور داخلی لیبی خودداری کنیم و از سایر بازیگران بین المللی نیز می‌خواهیم همین کار را انجام دهند. فقط یک روند سیاسی تحت هدایت سران لیبی می‌تواند به مناقشه پایان داده و صلح پایدار را برقرار کند.»
نشست برلین نیز نتیجه‌ای به جز یک بیانیه که از طرف‌های درگیر خواسته تا از ادامه درگیری‌ها خودداری کنند، نتیجه دیگری در بر نداشت و پیش از برگزاری آن نیز انتظار چنین پایانی برای آن می‌رفت چرا که نه تنها طرف‌های دگیر بلکه بسیاری از کشور‌های درگیر در این بحران، تمایلی برای پایان دادن به آن نیستند.
اکنون نگرانی‌ها درباره آینده لیبی بسیار افزایش یافته و بسیاری از تحلیلگران و کارشناسان درباره اینکه این کشور احتمالا با آبنده‌ای مانند آنچه که سوریه آن را تجربه کرده، مواجه شود، هشدار دادهاند.
روز یکشنبه یکی از مقامات وزارت خارجه آمریکا گفت که «درگیری در لیبی به شکل فزاینده‌ای در حال سوریه‌ای شدن است.»
این مقام وزارت خارجه آمریکا در جریان سفر به برلین برای حضور در نشست لیبی، به خبرنگاران گفت که «امید زیادی برای دست یافتن به نتیجه در این نشست وجود ندارد.»