«حرمان هور»؛ دست‌نوشته‌هایی از «شهید احمدرضا احدی» در حین جنگ تحمیلی

به گزارش خبرنگار گروه فرهنگی ، کتاب «حرمان هور» بر اساس دست‌نوشته‌های شهید احمدرضا احدی که در انتشارات سوره مهر چاپ شده اغلب کتاب‌هایی که به خاطرات دوران جنگ تحمیلی علیه ایران پرداخته‌اند، بر اساس خاطرات شفاهی رزمندگان در دوران پس از جنگ نگاشته شده‌اند. اگرچه این کتاب‌ها آثار بسیار ارزشمندی هستند، اما باید اذعان داشت آثار هنری که بعد‌ها بر اساس خاطرات جنگ خلق می‌شوند، تحت تاثیر شرایط روز جامعه و بر اساس ایدئولوژِی و عقاید روایتگران و یا مؤلفان اثر در زمان خلق آن تولید می‌شوند.

اما کتاب «حرمان هور» بر اساس دست‌نوشته‌های شهید احمدرضا احدی در حین جنگ تحمیلی تالیف شده است و از این رو فضای حاکم بر جبهه‌های جنگ تحمیلی به‌خوبی در آن منعکس شده است. تحصیلات آکادمیک شهید احمدرضا احدی و تسلط او به ادبیات ایران و جهان، این اثر را از دیگر آثار حوزه ادبیات دفاع مقدس متمایز می‌کند.

زبان منظوم و نثر شیوای نگارنده، رنگ و بویی شاعرانه به جنگ بخشیده و استفاده از اشعار کلاسیک و مدرن فارسی، به غنای ادبی این دست‌نوشته‌ها کمک فراوانی کرده است. بخش «ژان‌والژان، تندیس نبرد با زندگی»، یکی از تأثیرگذار‌ترین بخش‌های کتاب است. احدی با بررسی رمان «بینوایان»، اثر «ویکتور هوگو»، و برشمردن نکات ارزشمند آن، به تفسیر زندگی می‌پردازد و می‌گوید: «زندگی آمیخته است با نبرد؛ استقامت در برابر این حوادث که تمام این‌ها بلاست و بس».

در ادامه او به آیه‌ای از قرآن اشاره می‌کند تا ثابت کند ارزش‌ها در تمام طول تاریخ یکسان بوده‌اند و این شرایط جغرافیایی و جبر زمانه است که باعث تغییر ارزش‌ها شده است. او جنگ را با ادبیات دنیا پیوند می‌زند و حرف‌های خود را جهانی می‌کند. احمدرضا احدی که دانشجوی سال دوم پزشکی در دانشکده شهید بهشتی بوده، با پرداختن به جزئیات دفاع مقدس و توصیف شاعرانه مفاهیمی همچون جنگ، شهادت، دوستی، تنهایی، مادر و استفاده به‌جا از مفاهیم علمی ریاضیات و فیزیک، خواننده را با آدم‌ها و احوالاتی کمتر شناخته‌شده در جنگ آشنا می‌کند؛ دانشجویانی که با شروع دفاع مقدس، به دعوت امام خمینی (ره) لبیک گفتند و با دل و جان به سوی جبهه‌ها شتافتند. راوی قصه‌های جنگ در این کتاب، شاعری تواناست که در خلوت با معبود خود مناجات می‌کند و مفاهیم زمینی را با نگاه آسمانی خود پیوند می‌دهد.

 

علی‌رضا کمری پژوهشگر و مؤلف کتاب: حرمان هور اثری است که زمان کهنه‌اش نمی‌کند و حیات و تپندگی‌اش را نمی‌گیرد. نمی‌دانم و شاید می‌دانم که چرا حرمان هور مرا به یاد مثنوی مولانا جلال‌الدین می‌اندازد، حرمان هور نسخه‌ای برابر عین اصل است. حرمان هور را نمی‌توان کتابی از جمله کتاب‌های جنگ و دفاع مقدس شمرده و خواند. او، همان تک‌درختی است که در ازدحام تنها، تنها است، دانه برفی؛ مجنونی که شهید احمدرضا احدی توانسته است ترجمان حال مشهودات خود باشد، او سّر سکوت و شکوه کوه و دشت و آسمان و ستاره را درک کرده است. او سلیمان‌وار با چیز‌هایی که هست و ما نمی‌بینیم مکالمه و هم‌نشینی داشته است. حرمان هور کتابی نیست که با خواندنش تمام شود، پایان او خود آغازی دیگر است. می‏توانم بگویم، شهید احدی نیز مانند شهید مرتضی آوینی، به جنگ نگاه اشراقی و خاصی دارد و ما در سراسر کتاب با صحنه‌های عینی رو به رو هستیم.

 

جبهه آمدن کار سختی نیست. جبهه جای شادی و سرور خاطر است. جای آرامش وجدان و آسایش روح است. اما وقتی دلی برایت می‌شکند یا قلبی به راهت تند تند می‌تپد یا خاطری در ورایت می‌دود، محزونت می‌کند، تمام سختی‌ها و ناملایماتش یک سو و این حزن یک سو. تفاوت این سوی و آن سوی از زمین تا آسمان است.