نکات مهم در هنگام کمک به سیل‌زدگان
ارزیابی نیازها باید انعطاف‌پذیر باشد
ارزیابی نیازها ضروری است. متناسب با آنچه زمینه‌های محلی و محدودیت‌های محیطی ایجاب می‌کند باید انعطاف‌پذیری داشت. امدادگرانی که به یک زمینه خاص آشنایی دارند، باید بدانند که نیازها در میزان و شدت متفاوت هستند و باید بتوانند اولویت لازم را برقرار کنند. امدادگران باید به روز باشند و بدانند که حتی اگر آب‌های سیلاب فروکش نکرده باشد نیازها تغییر می‌کند و بتوانند خود را تطبیق دهند. وقتی نیازها پیچیده‌تر می‌شود، با توجه به اینکه مدتی از سیل گذشته است، استفاده از کمک‌های نقدی این امکان را می‌دهد که به خانواده‌های سیل‌زده یاری برسانند. ارزیابی نیازها کار مهمی است که امدادگران در حالت ایده‌آل باید آن را با توجه به سایر نظرات کارشناسی انجام بدهند. همچنین اقلام مورد نیاز را اولویت‌بندی کنید و اطلاع‌رسانی کنید.
سیل از حوادث کوتاه‌مدت نیست
مسائل سیل در طول زمان خودنمایی می‌کند و نیازمند توجه نیرو‌های امدادی است. سیل عواقب طولانی‌مدت و برنامه‌های مرتبط با بودجه دارد؛ بنابراین در امنیت روانی افرادی که سیل‌زده هستند، باید در نظر داشته باشیم که این اتفاق تا مدت‌ها همراه آن‌ها خواهد بود. اطلاعاتمان را در مورد نحوه رفتار با سیل‌زدگان به روز کنیم، به آن‌ها ترحم نکنیم و بدانیم آن‌ها قبل از این اتفاق صاحب خانه بودند و تفاوتی با ما ندارند. در شأن انسانی و محترمانه رفتار کنیم. هر یک از ما می‌توانیم به واسطه جغرافیایی که در آن زندگی می‌کنیم، گرفتار بلایایی مانند سیل بشویم.
امدادگران با توجه به حضور مداومشان، باید آگاهی لازم را برای کاهش خطرات سیل داشته باشد. در طول زمان مراقبت کنند و برخی از آسیب‌هایی را که می‌توانند، برای سیل‌زدگان کاهش دهند.
افراد کم‌توان از نظر اقتصادی بیشتر در معرض خطر مرگ در هنگام جاری شدن سیل هستند:
باید توجه داشته باشیم که خطر بلایایی مانند سیل، زلزله و... برای افراد کم توان‌تر به لحاظ اقتصادی بیشتر است. آسیب‌پذیری بیشتر و تاب‌آوری کم‌تر این گروه، زمینه‌های فرهنگی و اجتماعی دارد که امدادگران باید به آن توجه کنند.
تعامل با مقامات محلی بسیار مهم است
با توجه به ماهیت طولانی مدتی که سیل دارد، امدادگران باید از نزدیک با مقامات محلی درگیر شوند. برنامه‌های مختلف را مطرح کنند و سیاست‌هایشان را در مسائل مختلف به مشورت بگذارند.
تعامل و درگیرشدن با جمعیت سیل‌زده بسیار مهم است
در بسیاری از تجربه‌های دنیا، استفاده از ظرفیت سیل‌زدگان، به عنوان منابعی که از تمامی زوایا با محیط آشنا هستند، جایگاه مهمی داشته است؛ بنابراین در اولویت نیازها، مسائل و راهکار‌ها باید با آن‌ها تعامل کرد.
خطر شیوع بیماری بسیار جدی است، اما همیشه پیش از شیوع پایین تصور می‌شود:
نظارت بر بیماری‌ها پس از سیل برای شناختن الگوی بیماری و شیوع احتمالی ان بسیار اهمیت دارد. شواهد و مدارک ضعیفی در مورد اثر طولانی مدت سلامت جسمی وجود دارد، اما باید مراقب عواملی مانند مار‌ها و حیواناتی مانند آن‌ها که سلامت افراد را تهدید می‌کنند باشیم.
جلوگیری از خدمات آب‌رسانی و مدیریت فاضلاب برای جلوگیری از بیماری بسیار مهم است:
فعالیت‌های خدمت‌رسان‌ها باید در راستای بازگرداندن سریع سیستم آب سالم و فاضلاب باشد. یکی از مهم‌ترین اولویت‌ها پس از سیل این کار است و باید مورد نظر امدادگران باشد. فراهم کردن امکانات برای دفع فضولات یک چالش پس از سیل است.
تصمیم‌گیری‌هایی که انجام می‌شود باید با توجه به زمینه اجتماعی و فرهنگی منطقه باشد:
برنامه‌های بازیابی در بسیاری از مواقع به زمینه اجتماعی و فرهنگی مردم سیل‌زده توجه نمی‌کند و موجب رنجش آن‌ها می‌شود. امدادگران علاوه بر این باید با توجه به شرایط و زمینه‌ها به گروه‌های کم‌تر توانا توجه کنند و احتمال نابرابری را افزایش ندهند. اگر درک خوبی از این زمینه‌ها نداشته باشیم، در امدادرسانی موثر دچار مشکل می‌شویم.
جابه‌جایی پس از سیل آخرین راه حل است
بهترین راه ماندن در محیط سیل‌زده است وگرنه به طور عادی مردم را از معیشتشان دور می‌کنیم. جابه‌جایی فقط به سرپناه و خدمات مرتبط نیست. تمام عناصری که امکان زندگی و عملکرد مردم یک جامعه را فراهم می‌کند از جمله سرمایه اجتماعی افراد در جابه‌جایی به خطر می‌افتد و توصیه نمی‌شود.
بهداشت روانی را جدی بگیریم
خدمات بهداشت روان پس از فاجعه، مانند داروی پیشگیری عمل می‌کند. شش کار در این مدت مورد اهمیت است: آمادگی، پاسخ و اقدام فوری، امداد رسانی و نجات، توانبخشی و اقدامات درمانی طولانی مدت با استفاده از منابع جامعه، بازیابی و بازگشت به حالت عادی و در نهایت مقاوت و پرورش.
ماه‌های بعد از حادثه را فراموش نکنیم
توجه داشته باشیم در زمینه سیل و بلایا، توجه رسانه‌ها، کمک‌های پزشکی، غذا و سرپناه، همدلی ارگان‌ها، جبران خسارت و توانبخشی در هفته‌های اول انجام می‌شود. در هفته‌های چهارم تا حد زیادی پوشش رسانه‌ها، درگیری دولت و سازمان‌های امدادی و سازمان‌های مردم‌نهاد از بین می‌رود و واقعیت برای افراد تازه مشخص می‌شود. در این شرایط توجه به شرایط روحی و بازسازی زندگی افراد سیل‌زده اهمیت ویژه دارد. این روند چند ماه تا چند سال به طول می‌انجامد و باید به آن توجه داشته باشیم و از آن مراقبت کنیم. نقش کارکنان بهداشت روان در این مرحله نهایی بسیار زیاد است، زیرا در این حالت بسیاری از سیل‌زدگان به مراتب شرایط سخت‌تری را از ابتدای حادثه تجربه می‌کنند.