تدوین دستورالعمل‌های فنی و اجرایی توسعه مبتنی بر حمل‌ونقل همگانی

به گزارش گروه اقتصاد  به نقل از پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی، غزال راهب رییس پژوهشکده شهرسازی و معماری مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی با اشاره پژوهش‌های انجام شده در آن مرکز را در خصوص توسعه مبتنی بر حمل و نقل همگانی تشریح کرد.

رییس پژوهشکده شهرسازی‌و‌معماری از تدوین شرح خدمات، آموزش متولیان نظارت، اجرای طرح‌ها و تدوین دستورالعمل‌های فنی و اجرایی توسعه مبتنی بر حمل و نقل همگانی خبر داد و گفت: به دلیل اهمیت موضوع و ضرورت تداوم تحقیق و ترویج آن، مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی در نظر دارد با همکاری سایر نهاد‌های مرتبط شامل نهاد‌های متولی سیاستگذاری، برنامه‌ریزی و مدیریت شهری، مطالعات تکمیلی با هدف عملیاتی نمودن این رویکرد را ادامه دهد.

وی تصریح کرد: تدوین شرح خدمات، آموزش متولیان نظارت و اجرای طرح‌ها و تدوین دستورالعمل‌های فنی و اجرایی از مهم‌ترین برنامه‌های آتی مرکز است.

راهب ضمن اعلام این مطلب که سیاست توسعه مبتنی بر حمل‌و‌نقل همگانی یکی از محور‌های پژوهشی و ترویجی مرکز در سال‌های گذشته تاکنون بوده است، گفت: در حوزه پژوهش، مهم‌ترین اقدامات انجام شده شامل پروژه‌های تحقیقاتی است که مبانی نظری و کاربردی توسعه مبتنی بر حمل و نقل همگانی را در چارچوب الگوی توسعه شهری و سیستم برنامه‌ریزی و مدیریت شهری ایران تدوین کرده و راهکار‌هایی برای بومی‌سازی و سیاستگذاری در سطح ملی و محلی ارائه دهد.

رییس پژوهشکده شهرسازی و معماری مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی با اشاره به اینکه با توجه به میان‌رشته‌ای بودن موضوع و ضرورت همکاری با نهاد‌های متولی در دو حوزه شهرسازی و حمل و نقل، همکاری نزدیکی در سال‌های گذشته در خصوص این موضوع بین معاونت حمل ونقل و معاونت معماری و شهرسازی و همچنین وزارت کشور وجود داشته است، افزود: با این رویکرد، اولین مطالعات، با رویکرد کلان و در سطح سیاستگذاری ملی برنامه‌ریزی شد که حاصل آن، تهیه «راهنمای ملی توسعه مبتنی بر حمل و نقل همگانی» بود که کلیات آن در شهریور ماه سال ۱۳۹۷در شورایعالی شهرسازی و معماری ایران به تصویب رسید.

وی خاطرنشان کرد: ویرایش‌های تکمیلی این راهنما در جلسات متعدد کمیته فنی شورایعالی شهرسازی و معماری بررسی شده و در حال حاضر در مرحله ابلاغ توسط این شوراست.

راهب همچنین در بیان دیگر پروژه‌های تحقیقاتی مرکز تحقیقات از منظر طرح مسائل فنی، اجرایی و مطالعات محلی اعلام کرد: تدوین چارچوب راهنمای توسعه مبتنی بر حمل و نقل ریلی (خاتمه یافته در سال ۱۳۹۶)، بررسی روش‌های تطبیق شهرسازی ریل‌پایه بر طرح‌های شهر قزوین (خاتمه یافته در سال ۱۳۹۶)، تدوین راهنمای توسعه شهری مبتنی بر حمل و نقل همگانی برای شهر‌های میانی (خاتمه یافته در سال ۱۳۹۸)، و معیار‌های سنجش انطباق محیط انسان‌ساخت با اصول توسعه مبتنی بر حمل و نقل همگانی (در حال انجام) از مطالعات انجام شده و در دست انجام مرکز تحقیقات است.

به گفته وی، این پروژه‌ها در یک فرآیند سلسله مراتبی ابتدا به منظور مرور ادبیات و آشنایی با مبانی موضوع تدوین شده و در مراحل بعدی شامل مباحث فنی و اجرایی مورد توجه در طراحی محیط و همچنین تجارب محلی با تاکید بر شهر‌های میانی برنامه‌ریزی شده‌اند.

راهب یادآور شد: مطالعات نشان می‌دهد، همچنان توافق‌نظر در زمینه مفهوم و هدف اصلی این رویکرد میان متخصصان و مسئولان اجرایی کشور وجود نداشته و تحقق اهداف اصلی آن که کاهش استفاده از وسایل نقلیه شخصی و گسترش پیاده‌محوری، تردد با دوچرخه و استفاده از حمل‌و‌نقل همگانی است، در مواردی جزو اولویت‌های اول مدیران کشور قرار نگرفته‌است. همچنین آنچه در مورد مفهوم توزیع کاربری‌ها و فشردگی و متراکم بودن بافت شهری در نظریه‌های جهانی مطرح شده، نیازمند بومی‌سازی مطابق با شرایط ایران است که موجب در حاشیه قرار گرفتن هدف اصلی، نقض یا سوء‌استفاده از آن نشود.

رییس پژوهشکده شهرسازی و معماری مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی با اعلام اینکه انجام فعالیت‌های ترویجی در کنار فعالیت‌های پژوهشی در دستور کار است، توضیح داد: از سال ۱۳۹۴ تاکنون، فعالیت‌های گسترده‌ای شامل برگزاری دوره‌های آموزشی با حضور متخصصان ایرانی و خارجی در تهران و سایر شهرها، برگزاری چندین پانل تخصصی در پانزدهمین، شانزدهمین و هفدهمین همایش بین‌المللی مهندسی حمل و نقل و ترافیک شهر تهران و همکاری با همایش‌های سه‌گانه «توسعه مبتنی بر حمل و نقل همگانی» و همچنین ارائه دستاورد‌های تجارب ایران در سایر کشور‌های منطقه انجام شده‌است.

به گفته راهب، در جهت اجرایی کردن این رویکرد، همکاران مرکز، خدمات مشاوره‌ای جهت هماهنگی فعالیت‌های درحال انجام با مفاهیم «توسعه مبتنی بر حمل و نقل همگانی» انجام داده‌اند و در این راستا با اداره کل راه و شهرسازی استان قزوین و شورای شهر تهران نیز همکاری داشته‌اند.