تهران، قطب رایزنی‌های امنیت منطقه‌ای/ ابتکار صلح‌آفرین و امنیت‌بخش ایران
به گزارش خبرنگار گروه سیاسی ، دومین نشست «گفت‌وگوی امنیت منطقه‌ای» روز چهارشنبه ۲۷ آذر ۱۳۹۸ با حضور دبیران و مشاوران امنیت ملی و مقامات عالی امنیتی هفت کشور شامل ایران، روسیه، چین، هند، افغانستان، تاجیکستان و ازبکستان در تهران برگزار شد.
اجلاس «گفت‌وگوی امنیتی منطقه‌ای» از سال گذشته به ابتکار جمهوری اسلامی ایران راه‌اندازی شد. طبق گفته علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی کشورمان در جریان اجلاس روز چهارشنبه مقرر شد که اجلاس امنیتی منطقه‌ای به صورت مستمر و سالیانه برگزار شود.
آنطور که شمخانی گفته است، اجلاس سوم «گفت‌وگوی امنیت منطقه‌ای» در سال آینده با همین ترکیب امسال برگزار خواهد شد و در صورتی که تشکیلات شورای امنیتی پاکستان شکل بگیرد، آن‌ها هم در اجلاس سال آتی حضور خواهند داشت.
«با توجه به فشار حداکثری آمریکا علیه ایران، حضور ۷ کشور تاثیرگذار منطقه در اجلاس تهران، دلیلی بر این بود که فشار حداکثری آمریکا علیه ایران با ایستادگی فعال کشورهای منطقه مواجه شده است» ، «بر خلاف پروپاگاندای تو خالی آمریکا علیه جمهوری اسلامی ایران، اجلاس امروز نشان داد که ایران انزواپذیر و تسلیم‌پذیر نیست»؛ این جملاتی بود که دریابان شمخانی در نشست خبری پایان دومین اجلاس «گفت‌وگوی امنیتی منطقه‌ای» بر روی آن تاکید کرد.
اولین نشست «گفت‌وگوی امنیت منطقه‌ای»، در تاریخ ۴ مهر ۱۳۹۷ در تهران برگزار شد. در نشست سال گذشته، دبیران و مشاوران امنیت ملی، ۵ کشور شامل ایران،افغانستان،چین،روسیه و هند حضور داشتند.
نشست سال گذشته «گفت‌وگوی امنیت منطقه‌ای» درست چند روز پس از حادثه تروریستی اهواز صورت گرفت و همین موضوع بخشی از سخنان علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی کشورمان را در افتتاحیه نخستین نشست «گفت‌وگوی امنیت منطقه‌ای»، به خود اختصاص داد.
شمخانی در سخنرانی سال گذشته خود در نشست «گفت‌وگوی امنیت منطقه‌ای»، اقدام تروریستی در شهر اهواز توسط یک گروهک وابسته به بیگانگان را نشان‌دهنده تلاش سازمان یافته جریان تروریسم و حامیان آن‌ها برای ایجاد ناامنی عنوان کرد و ضمن محکوم کردن این اقدام ضد انسانی خاطرنشان کرد: این حادثه تروریستی بار دیگر معضل برخورد دو گانه برخی از مدعیان دروغین مبارزه با تروریسم را به تصویر کشاند و واقعیت عریان پشتیبانان و حامیان تروریستها را که حتی حاضر به محکوم کردن این جنایت نیز نشدند در معرض نگاه جهانیان قرار داد.
بیانیه نشست سال گذشته «گفت‌وگوی امنیت منطقه‌ای» دارای یازده بند بود که در یکی از بندهای آن، نسبت به انتقال داعش از منطقه شامات به افغانستان و آسیای میانه ابراز نگرانی و بر ضرورت اقدام هماهنگ و همه جانبه در جلوگیری از انتقال گروه‌های تروریستی به آسیای میانه و افعانستان تاکید شده بود.
همچنین در حاشیه نشست سال گذشته «گفت‌وگوی امنیت منطقه‌ای»، علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی کشورمان با همتایان روسی و چینی خود نیز بصورت جداگانه رایزنی‌های دوجانبه‌ای را انجام داد.
در همین راستا، شمخانی در تاریخ ۵ مهر ۹۷ در دیدار «نیکلای پاتروشف» دبیر شورای امنیت ملی فدراسیون روسیه، گفت: رژیم صهیونیستی به دنبال تثبیت بحران در سوریه بوده و اقداماتی را برای حمایت مستقیم از گروه‌های تروریستی و هدف قرار دادن ارتش سوریه و نیروهای مقابله کننده با تروریسم صورت داده است که در صورت تداوم با واکنش‌های پشیمان‌کننده مواجه خواهد شد.
همچنین دبیر شورای عالی امنیت ملی کشورمان در همان روز ۵ مهر ۹۷، در دیدار «دانگ جینگ وی» مقام امنیت ملی چین که به منظور شرکت در نخستین نشست «گفتگوی امنیتی منطقه‌ای» به تهران سفر کرده بود، پدیده تروریسم را تهدید‌کننده صلح و امنیت بین‌المللی عنوان کرد و اظهار داشت: نقش آفرینی مستمر و همکاری‌های نزدیک کشورهای منطقه مانعی در مسیر تامین مالی تروریسم توسط برخی کشورهای فرامنطقه‌ای و سوء استفاده از ابزار تروریسم برای تحمیل اراده خارجی به دولت‌ها خواهد بود.
اما نشست یک روزه امسال که دومین نشست «گفت‌وگوی امنیت منطقه‌ای» بود و با ابتکار و میزبانی دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران برگزار شد، مشخصا بر موضوع افغانستان و مبارزه همه جانبه با اشکال مختلف تروریسم در این کشور تمرکز داشت. در این اجلاس علاوه بر کشورهای ایران، روسیه، چین، هند، افغانستان که در اجلاس سال گذشته نیز حضور داشتند، کشورهای تاجیکستان و ازبکستان هم که همسایه افغانستان هستند حضور داشتند.
دریابان علی شمخانی به عنوان میزبان در مراسم افتتاحیه دومین نشست «گفت‌وگوی امنیت منطقه‌ای» تصریح کرد: در منطقه ما، تروریسم و افراط گرایی بلایی است که هنوز ادامه دارد و صلح، امنیت و رفاه همه ما را در کنار عوامل دیگر، تحت تاثیر قرار داده و ما نیز چاره‌ای نداریم که با همکاری و همراهی و شناخت درست از ریشه‌های پیدایش و ترویج این تهدید، در مقابل آن بایستیم.
اما در حاشیه نشست امسال نیز همانند سال گذشته، دیدار و گفت‌وگوی دوجانبه دبیران و مشاوران امنیت ملی کشورهای حاضر در نشست «گفت‌وگوی امنیت منطقه‌ای» برگزار شد.
«چین ون چینگ» وزیر امنیت ملی جمهوری خلق چین که در صدر هیئت بلند پایه امنیتی برای شرکت در دومین نشست «گفت‌وگوی امنیت منطقه‌ای» به تهران سفر کرده بود، عصر روز سه‌شنبه ۲۶ آذر ۹۸ با دریابان علی شمخانی نماینده مقام معظم رهبری و دبیر شورای عالی امنیت ملی کشورمان دیدار و گفت‌وگو کرد. شمخانی در این دیدار تاکید کرد: توسعه تروریسم و تلاش برخی کشورهای منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای برای حفظ و مدیریت ناامنی در این کشور مهمترین چالش‌هایی است که صلح و ثبات در افغانستان را تهدید می‌کند.
دبیر شورای عالی امنیت ملی کشورمان همچنین در دیدار «نیکلای پاتروشف» همتای روس خود، با قدردانی از مواضع اصولی روسیه در مواجهه با اقدامات غیر قانونی آمریکا در قبال برجام و حمایت از فرآیند کاهش تعهدات هسته‌ای ایران در برجام، گفت: اگر مسیر عدم اجرای تعهدات از سوی اروپا تدوام یابد ناگریز هستیم برای ایجاد موازنه در تعهدات، گام‌های بعدی را برداریم.
همچنین «راجیندر کانا» معاون مشاور امنیت ملی هند با دریابان علی شمخانی دیدار و با تاکید بر اراده رهبران دو کشور برای توسعه همکاری‌های دوجانبه گفت: هند از حق مشروع ایران در استفاده از انرژی صلح آمیز هسته‌ای دفاع می‌کند و معتقد است که ایران باید از تمام حقوق خود در برجام بهره‌مند شود.
در حاشیه دومین نشست «گفت‌وگوی امنیت منطقه‌ای» شمخانی با «محمدعلی وطن‌زاده» دبیر امنیت ملی تاجیکستان نیز دیدار و رایزنی کرد. دبیر شورای عالی امنیت ملی کشورمان در این دیدار بهترین و موثرترین راه مقابله با تفکرات افراطی و تکفیری را تبیین و ترویج صحیح اسلام رحمانی دانست و گفت: ترویج اسلام داعشی از راهبرد‌های آمریکا و رژیم صهیونیستی برای گسترش اسلام هراسی و ایجاد اختلاف، جنگ و بحران در کشورهای اسلامی منطقه است.
دبیر شورای عالی امنیت ملی کشورمان در دیدار «حمدالله محب» مشاور امنیت ملی جمهوری اسلامی افغانستان نیز با ابراز نگرانی از احتمال احیای داعش در افغانستان و تقبیح و محکومیت هرگونه تشنج و بی ثباتی در این کشور، هرگونه اقدام برعلیه دولت قانونی افغانستان را اقدامی در راستای تقویت گروه‌های تروریستی و در خدمت منافع نامشروع آمریکا دانست.
اما در جریان نشست خبری پایان اجلاسیه امروز که دومین نشست «گفت‌وگوی امنیت منطقه‌ای» بود، شمخانی تاکید کرد: مشارکت‌کنندگان در اجلاس امسال، در بُعد همکاری‌های امنیتی جمعی، هم فرصتهای کار مشترک در منطقه و هم دغدغه‌های پیش آمده به واسطه حضور نیروهای فرامنطقه‌ای در منطقه را یادآور شدند.
«انتقال داعش به افغانستان تهدید مشترک علیه کشورهای منطقه است»؛ این بخش دیگری از تاکیدات دبیر شورای عالی امنیت ملی کشورمان در جریان نشست خبری امروز خود بود. همچنین شمخانی به این موضوع نیز اشاره کرد که چون مذاکرات آمریکا با طالبان بدون حضور دولت افغانستان است، ایران با آن مخالف است و به دلیل عدم اعتماد به آمریکایی‌ها ما در فرمت آمریکا برای حل بحران افغانستان شرکت نکردیم و اعتقاد داریم که در هر نوع تصمیم‌گیری برای افغانستان باید مردم و دولت این کشور مشارکت داشته باشند.
- بیشتر بخوانید:
آمریکا در حال سرمایه‌گذاری بر «داعش» در افغانستان است
شمخانی همچنین در جریان نشست خبری پایان دومین نشست «گفت‌وگوی امنیت منطقه‌ای» علت مذاکره با طالبان را تسهیل ارتباط گروه‌های افغان با دولت افغانستان دانست و از اعلام آمادگی ایران برای تاسیس یک قرارگاه عملیاتی مشترک جهت استفاده از مقدورات نظامی از جمله پهپاد علیه داعش در افغانستان خبر داد؛ البته تاکید کرد که در این زمینه باید منتظر باشیم و ببینیم نتیجه انتخابات در افغانستان چگونه خواهد شد.
افراط گرایی بین المللی؛ خطر جدی برای صلح و ثبات جهانی
بر اساس این گزارش، بابر شاه یعقوب اف معاون دبیر شورای امنیت ملی ازبکستان در دومین کنفرانس گفت‌وگوی امنیت منطقه‌ای گفت:: کشورهای عضو این نشست مواضع مشترکی در مورد امنیت منطقه‌ای دارند و می‌شود از این فرصت برای کاهش چابش‌های امنیتی موجود بهره گرفت
وی ثبات در افغانستان را موجب افزایش امنیت در، آسیای مرکزی، غرب آسیا و آسیای دور عنوان و خاطر نشان کرد : ازبکستان همه مساعی خود را برای همکاری منطقه‌ای به منطور ایجاد صلح و امنیت در افغانستان به کار خواهد گرفت. با مشارکت همه گروه‌ها و مردم حمایت می‌کنیم.
یعقوب اف توجه به توسعه افعانستان و احیا اقتصاد ضربه دیده این کشور را در ایجاد امنیت در این کشور ضرورتی عنوان کرد و افزود: سرمایه گذاری کشورهای منطقه در افغانستان برای ایجاد شغل می‌تواند اولین گام برای رونق اقتصادی در این کشور باشد.
وی افراط گرایی بین المللی را خطری جدی برای صلح و ثبات جهانی عنوان کرد و افزود: برخی کشور‌ها در مقابله با تروریسم قایل به استاندارد دو گانه هستند که این رویکرد خطری جدی در مقابله واقعی به تروریسم است. محکوم است.
فقر و توسعه نیافتگی؛ یکی از دلایل اصلی موفقیت گروه‌های تروریستی
همچنین «محمد علی وطن زاده» دبیر شورای امنیت ملی تاجیکستان در این اجلاس، امنیت افغانستان را با امنیت کشورهای منطقه بویژه همسایگان این کشور در هم تنیده عنوان کرد و گفت باید با همکاری جمعی به بیش از ۴۰ سال جنگ و ناامنی در افعانستان پایان داده شود.
وی با ابراز نگرانی از توسعه گروه‌های تروریستی در شمال افعانستان این رخداد را تهدیدی رو به افزایش برای امنیت آسیای مرکزی ذکر کرد و افزود: «با توجه به گسترش و تثبیت حضور این گروه‌ها در شمال این کشور احتمال شکل گیری حکومت مستقل از سوی گروه‌های تروریستی در این منطقه جدی است.»
وطن زاده افزود: «فقر و توسعه نیافتگی یکی از دلایل اصلی موفقیت گروه‌های تروریستی در سربازگیری از مردم منطقه و افزایش نفوذ آن‌ها در ولایت‌های شمالی افغانستان است.»
حمایت از نیروهای دفاعی و امنیتی افغانستان؛ تنها گزینه برای ایجاد ثبات در این کشور
«حمدالله محب» مشاور امنیت ملی افغانستان نیز در بخشی از این کنفرانس گفت: همکاری ما در جهت مقابله با تروریسم با مشارکت و مساعی کشورهای منطقه ادامه خواهد یافت.
مشاور امنیت ملی افغانستان گفت: منطقه ای که ما و شما در آن قرار داریم، هم از نقطه نظر «فرصتها» و هم از نقطه نظر «تهدیدات»، از اهمیت فوق العاده و خاص در مناسبات منطقه ای و بین المللی برخوردار است.
وی افزود: داشتن منابع متنوع انرژی، قرار داشتن مسیرهای کلیدی انتقال انرژی به دیگر نقاط دنیا، نیروی کار، نیروهای جوان، تولید کالا و تجارت، فرصتهای استثنایی هستند که به منطقه ما اهمیت خاصی می بخشد.
حمدالله محب با اشاره به تهدیدات تروریسم، افراط گرایی خشونت آمیز، مواد مخدر و حمایت برخی دولت ها از بازیگران غیر دولتی به عنوان عناصر مخل امنیت در منطقه، اظهار داشت: بدبختانه افغانستان یکی از کشورهای منطقه است که با وجود پیشرفتهای انجام شده طی سالهای اخیر، بیشترین آسیب را از ناحیه تهدیدات منطقه ای متقبل شده است.
وی خاطر نشان کرد: امروزه نیروهای دفاعی و امنیتی افغانستان نه تنها برای تأمین امنیت و استقرار صلح پایدار در داخل کشور مبارزه می کنند، بلکه برای امنیت و ثبات منطقه نیز در حال مبارزه هستند.
محب افزود: حمایت از نیروهای دفاعی و امنیتی افغانستان تنها گزینه برای ایجاد ثبات در این کشور بوده و متضمن امنیت و آرامش در منطقه است.
حمدالله محب با اشاره به تسلیم شدن صدها تروریست داعشی در ننگرهار در ماه نوامبر سال جاری، این اتفاق را رخدادی مهم که نمایانگر اراده محکم و ظرفیت نیروهای افغان است.
نماینده دولت افغانستان در نشست تهران، طالبان را زمینه ای برای فعالیت تروریستها در منطقه ـ شامل آسیای میانه، منطقه قفقاز، جنوب آسیا، کشورهای عربی، چین، ایران، و حتی کشورهای دورتر ـ دانسته و افزود: بدین لحاظ، باید معضل طالبان به عنوان یک مسئله کلیدی در نظر گرفته شود و برای حل آن چاره اندیشی شود.
به هر ترتیب، برگزاری موفقیت‌آمیز اجلاس دومین نشست «گفت‌وگوی امنیت منطقه‌ای» در تهران نشان داد جمهوری اسلامی ایران در تدوین دکترین امنیتی منطقه‌ای و ایجاد انسجام و همگرایی امنیتی میان کشورهای منطقه و همچنین مقابله با عناصر و پدیده‌های مزاحم و شرارت‌آفرین فرامنطقه‌ای از ظرفیت بسیار بالایی برخوردار است.