گرانی؛ داستان بلند یلدا
بی‌شک بهترین ره آورد شب‌های یلدا همنشینی و جویا شدن از حال هم و صله‌رحم است در حالی که شرایط اقتصادی فعلی و افزایش سرسام‌آور قیمت‌ها باعث شده تا دورهمی‌های صمیمی اقوام در شب یلدا کم‌رنگ‌تر شود و این مسئله امروز یکی از درد‌های بزرگ جامعه است که سفره مردم روز به روز کوچک‌تر شده و واقعیات جامعه و سنت‌های کهن مردم ایران لابه‌لای آمار‌ها گم شود.
در گذشته‌های نه چندان دور با نزدیک شدن به شب یلدا بازار خوراکی از یکی دو هفته مانده به آن رونق خاصی می‌گرفت و هرچه به این شب نزدیک می‌شدیم بازار تب و تاب بیشتری برای خرید و دورهمی‌های خودمانی به خود می‌گرفت، اما امسال قصه گرانی‌های شب چله را همه می‌دانند چرا که شب یلدای ۹۸ وجه تمایزی جدی با شب یلدای سال‌ها و حتی دهه‌های گذشته دارد، سخن از گرانی و افزایش قیمتی است که در ماه‌ها و روز‌های اخیر، به صورتی افسارگسیخته بر بازار سایه گسترده به طوری که در آستانه این شب، مجدداً شاهد بالا رفتن قیمت اقلام هستیم.
اما شب یلدا فقط دور همنشینی و مرور خاطره‌ها نیست، علاوه بر آداب و رسوم انتخاب موادغذایی خاصی از بین سایر کالا‌ها و تأکید برقرار دادن آن‌ها بر سر سفره شب چله نه تنها یک رسم، بلکه نکات تغذیه‌ای خاصی را دنبال می‌کند؛ هندوانه یادآور گرمای تابستان و حرارت. انار؛ نماد شادی و زایش است، اما سه روز مانده به بلندترین شب سال بازار میوه در پیچ و تاب گرانی است.
آخرین بررسی‌ها از بازار اصفهان نشان می‌دهد که نرخ انار، خرمالو، هندوانه، سیب، پرتقال، نارنگی، ازگیل، موز، خیار و بسیاری از اقلام دیگر نسبت به هفته‌های اخیر با نوسانات ۵ تا ۱۰ درصدی در بازار روبه‌رو شده که برخی فروشندگان افزایش کرایه‌های حمل‌ونقل و بعضی دیگر شب یلدا را عامل اصلی این گرانی‌ها مطرح می‌کنند.
این در حالی است که مسئولان امر معتقدند که به سبب رشد چشمگیر تولید نسبت به مدت مشابه سال قبل در صورت اعمال نظارت مسئولان تنظیم بازار و سازمان حمایت، نباید نوسانی در بازار محصولات میوه و تره بار اتفاق بیفتد.
افزایش ۱۰ درصدی قیمت میوه‌های شب یلدا
نایب رئیس اتحادیه میادین میوه و تره بار اصفهان گفت: قیمت انواع میوه در آستانه شب یلدا در بازار اصفهان ۵ تا ۱۰ درصد افزایش یافته است.
محمدصادق ریاحی پیرامون اینکه کمبودی برای تأمین میوه شب یلدا در بازار اصفهان نداریم، اظهار داشت: در آستانه شب یلدا به دلیل ورود بار کافی به بازار برخی از میوه‌ها اعم از انار، موز، خیار، آناناس افزایش قیمت داشته و مابقی اقلام همانند روز‌های گذشته عرضه می‌شود.
وی با بیان اینکه خرید و فروش در بازار میوه بستگی به عرضه و تقاضا دارد، افزود: طی روز‌های اخیر به دلیل بارندگی‌های شدید و شرایط جوی در منطقه جنوب کشورمان در عرضه برخی از محصولات کشاورزی مشکلات ایجاد شده است.
نایب رئیس اتحادیه میادین میوه و تره‌بار اصفهان درباره اینکه با کاهش ورودی بار به بازار محصولات کشاورزی دستخوش افزایش قیمت می‌شوند، بیان کرد: طی روز‌های گذشته ورودی بار به تهران و دیگر شهرستان‌ها مناسب‌تر از اصفهان بود و به همین دلیل در آستانه شب یلدا برخی از میوه‌ها افزایش ۵ تا ۱۰ درصدی داشته است.
وی با بیان اینکه قیمت هندوانه نو در بازار افزایش قیمتی نداشته است، گفت: امروز با ورود بار هندوانه به میوه و تره‌بار اصفهان بازار برای فروش شب یلدا تامین است.
ریاحی پیرامون اینکه هم اکنون در تامین میوه‌های شب یلدا مشکلی وجود ندارد، اظهار داشت: طی بارندگی‌های اخیر در جنوب کشورمان احتمال دارد با تغییر شرایط جوی هوا برخی از محصولات همچون گوجه‌فرنگی و خیار مجدداً با افزایش قیمت روبه‌رو شوند.
وی با بیان اینکه در آستانه شب یلدا قیمت آناناس از ۲۶۰ به ۲۸۰ هزار تومان در هر کارتن افزایش قیمت داشته است، افزود: برخی از میوه‌ها در یلدا برای مهمانی‌ها و مراسم خریداران خاص خود را دارد.
نایب رئیس اتحادیه میادین میوه و تره‌بار اصفهان بیان کرد: در حال حاضر انار و موز با ۵۰۰ تومان افزایش در بازار اصفهان ۸ هزار و ۵۰۰ تومان و موز هم ۱۲ هزار تومان عرضه می‌شود.
وی اضافه کرد: در حال حاضر قیمت پرتقال تامسون شمال ۴۵۰۰ تا ۲۰۰۰ تومان، نارنگی ۲۵۰۰ تا ۷۰۰۰ تومان، خرمالو ۳۵۰۰ تا ۸۰۰۰ تومان، کیوی ۸۵۰۰ تا ۳۰۰۰ تومان، خرما خارک ۱۷ تا ۴۰ هزار تومان، نارگیل ۶۰۰۰ تا ۱۶۶۰۰ تومان و سیب درختی ۲۰۰۰ تا ۵۵۰۰ تومان است.
ریاحی پیرامون اینکه قدرت خرید مردم نسبت به سال‌های گذشته کاهش یافته است، گفت: ورودی و خروجی بار میوه در بازار اصفهان به دلیل عدم توان خریداری مردم دیگر همانند سال‌های قبل نیست و بسیار کم شده است.
وی در پاسخ به این سئوال که در شرایط فعلی اقتصادی و کاهش قدرت خرید مردم چنانچه قیمت میوه‌ها در بازار اصفهان دستخوش گرانی نمی‌شد آیا می‌توانست اندکی توان خریداری آن‌ها را بهبود دهد، افزود: بازار میوه بستگی به عرضه و تقاضا دارد هرچه عرضه کاهش یابد تقاضا تغییری نمی‌کند، اما نرخ‌ها گران‌تر می‌شود.
فراوانی میوه شب یلدا و کاهش قدرت خرید مردم
رئیس اتحادیه میوه و سبزی فروش اصفهان با بیان اینکه طی سال‌جاری قیمت انواع میوه با افزایش سرسام‌آور روبه‌رو شده و سیرصعودی همچنان ادامه داد، گفت: هم اکنون قیمت انواع میوه در آستانه شب یلدا ۵ تا ۱۰ درصد نسبت به روز‌های گذشته افزایش قیمت دارد.
نوروزعلی اسماعیلی پیرامون اینکه قیمت انواع میوه نسبت به یک‌ماه گذشته کاهش نداشته و برخی از میوه‌ها به دلیل ورود محصولات تازه به بازار افزایش نرخ هم داشته است، اظهار داشت: قدرت خرید مردم نه تنها در مقایسه با سال گذشته بلکه روز‌های ابتدایی سال‌جاری و حتی روز‌های قبل هم بسیار پایین آمده است و استقبال برای خرید میوه در این روز‌ها نسبت به مدت مشابه سال گذشته به شدت کاهش یافته است.
وی با بیان اینکه کمبودی در عرضه انواع میوه در بازار اصفهان برای شب یلدا نداریم، افزود: با شرایط اقتصادی فعلی و کاهش قدرت خرید مردم در مقایسه با سال گذشته شهروندان حتی قادر به تهیه اقلام مورد نیاز خود برای مراسم سنتی و دیرینه شب یلدا نیستند.
کسب سود بیشتر در گرفتاری‌های مردم
رئیس اتحادیه میوه و سبزی فروش اصفهان درباره اینکه برخی از قیمت محصولات یک شبه تغییر می‌کنند، بیان کرد: برای نمونه امروز در یکی از روزنامه‌ها خواندم که قیمت خیار که روز گذشته ۳ هزار و ۲۰۰ تومان بوده طی شبانه‌روز به ۵ هزار تومان رسیده است.
وی با انتقاد از اینکه متاسفانه برخی در گرفتاری‌های مردم به دنبال کسب سود بیشتر هستند، گفت: امسال قدرت خرید مردم بسیار کاهش یافته و هر سال هم نامناسب‌تر از سال‌های قبل می‌شود.
اسماعیلی با بیان اینکه چه بخواهیم و چه نخواهیم به هر حال افزایش قیمت بنزین بر حمل و نقل و کالا‌ها تاثیرگذار است، اظهار داشت: در حال حاضر نرخ حمل و نقل دورن شهری خدمات بار محصولات تغییری نکرده، اما بیرون شهری تغییراتی داشته که مسئولان باید رسیدگی کنند.
وی درباره اینکه قیمت هندوانه نو در بازار اصفهان طی هفته گذشته ۲ هزار و ۵۰۰ تومان بوده و اکنون با بهای ۳ هزار و ۵۰۰ تومان عرضه می‌شود، افزود: در حال حاضر از چابهار و جاسک بار هندوانه به بازار اصفهان وارد می‌شود و قیمت‌ها اندکی دستخوش تغییرات شده است.
رئیس اتحادیه میوه و سبزی فروش اصفهان بیان کرد: طی هفته گذشته هر کارتن آناناس ۶ تا ۷ تایی ۲۲۰ هزار تومان قیمت داشته، اما اکنون نرخ آن به ۳۰۰ هزار تومان رسیده است.
وی اضافه کرد: طی هفته گذشته انار در بازار اصفهان ۶ تا ۷ هزار تومان فروخته می‌شد و خریداری هم نداشت و اکنون در آستانه شب یلدا با عرضه قیمت ۸ هزار و ۵۰۰ تومان هم مشتری ندارد، زیرا کیفیت آن مطلوب نیست.
اسماعیلی ادامه داد: قیمت‌های فعلی انار در بازار اصفهان به دلیل مرغوب نبودن محصول امسال چندان مناسب نبوده و هزینه‌های بالای حمل بار و حامل‌های انرژی جوابگوی کسبه بازار نیست.
وی با بیان اینکه قیمت نارنگی و پرتقال برای شب یلدا در بازار اصفهان تغییری نکرده است، گفت: هم اکنون در باغات شمال کشورمان پرتقال به فراوانی وجود دارد، اما به دلیل نبود مدیریت و بسته‌بندی در جعبه بر روی دست کشاورزان مانده است.
رئیس اتحادیه میوه و سبزی فروش اصفهان پیرامون اینکه در حال حاضر بازار اصفهان از نظر تنوع و کیفیت میوه شرایط مطلوبی دارد، اظهار داشت: با مدیریت مناسب و حمایت‌های جهاد کشاورزی می‌توانیم محصولات کشورمان را به دنیا صادر کنیم.
وی با تأکید بر اینکه در آستانه یلدا از ۲۵ آذر ماه بازرسی و نظارت بر میوه‌فروشی‌های شهر اصفهان آغاز شده است، بیان کرد: بیش از ۱۵ اکیپ بازرس اتحادیه در دو شیفت صبح و عصر نظارت بر واحد‌های میوه فروشی را بر عهده دارند.
اسماعیلی از تمهیدات لازم برای جلوگیری از گران فروشی در بازار شب یلدا در اصفهان خبر داد و افزود: با واحد‌های صنفی که اقدام به گران فروشی و کم فروشی کنند برخورد می‌شود و مردم هرگونه تخلف را می‌توانند به شماره ۳۴۴۸۹۰۱۰ گزارش دهند.
رکود موجود بر بازار سبب شده مردم برای خرید، پایین‌ترین قیمت‌های موجود در بازار را برای اقلام مورد نیاز انتخاب کنند و یا از بسیاری خواسته و دلخوشی‌های چند ساعته برای دورهمی‌های خانوادگی خود بگذرند و نگاه اقتصادی‌تری داشته باشند.
همچنین شهروندان نسبت به پولی که می‌خواهند هزینه کنند سخت‌گیری بیشتری نشان می‌دهند و از سوی دیگر کاهش قدرت خرید مردم و افزایش سرسام‌آور هزینه‌ها سبب شده سفره مردم روز به روز کوچک‌تر و شاید کم‌کم آئین‌های دیرینه و کهن آن‌ها نیز به فراموشی سپرده شود.