در چه سنی باید جهت معاینه دندان و فک «کودک» اقدام کنیم
این متخصص ارتودنسی و ناهنجاریهای فک و صورت افزود: نوع ناهنجاری است که تعیین میکند که چه دستگاهی به بیمار داده شود. ارتودنستی ثابت کمی گرانتر از متحرک است است و دو شکل مختلف دارد و تفاوت این دو تنها در ظاهر است و از نظر کیفیت و طول درمان مشابه هم هستند.
جمیلیان ادامه داد: هر دو دستگاه اردتودنسی ثابت هستند که یک مدل از دستگاه ارتودنسی فلزی است؛ ضمن اینکه امروزه دستگاههای سفید شفاف همرنگ دندان نیز به بازار آمده است.
وی افزود: در درمان اختلال عقب ماندگی فک باید دقت کرد کدام یک از گزینههای پیشنهادی برای وضعیت فک بیمار مناسبتر است.
عضو انجمن ارتودنتیستهای ایران به دو دستگاه تانک پلیت و آر اپلاینس و کاربردهای آن در ارتودنسی اشاره کرد و گفت: دستگاه تانک پلیت برای اینکه فک بالا عقب است و بایستی فک را به جلو حرکت دهیم کاربرد داشته و دستگاه دوم آر اپلاینس است و زمانی کاربرد دارد که فک پایین عقب است و میخواهیم آن را به سمت جلو حرکت دهیم استفاده میشود.
جمیلیان درباره انحراف فک و درمان آن، گفت: چنانچه انحراف فک در سنین کودکی تشخیص داده شود و در همان سنین درمان شود میتوان با ارتودنسی آن را درمان کرد، اما در صورتی که درمان در سنین بالاتر به خصوص بعد از بلوغ انجام شود نیاز به درمان ارتودنسی همراه با جراحی است.
این متخصص ارتودنسی درباره تفاوت ارتودنسی در کودکان و بزرگسالان، افزود: ارتودنسی در کودکان و ارتودنسی در بزرگسالان تفاوتهای عمدهای دارد که شناخت این تفاوتها میتواند در تعیین زمان مناسب برای ارتودنسی موثر باشد.
وی ادامه داد: ارتودنسی در کودکان دارای شرایط و ویژگیهای منحصر به فردی است که با ارتودنسی در بزرگسالان متفاوت است؛ به دلیل رشد دائمی و پیوسته کودکان، برخی مشکلات دندانی و فکی ممکن است در آنها ایجاد شود.
جمیلیان افزود: این مشکلات یا منشا ژنتیکی دارند و یا در اثر عادات بد مثل مکیدن انگشت ایجاد میشوند؛ در حالت عادی، از خانوادهها درخواست میشود تا کودکان خود را در سنین ۸ تا ۱۰ سالگی برای انجام معاینات دندانی و فکی، نزد یک متخصص ارتودنسی ببرند.
این متخصص ارتودنسی ادامه داد: در این سنین به دلیل رشد کافی دندانهای شیری و جایگزینی آنها با دندانهای دائمی، در صورتی که کودک دارای مشکلات دندانی شدید باشد و متخصص ارتودنسی تشخیص بدهد که این مشکلات میتواند در عملکرد طبیعی دندانهای بیمار تاثیر بگذارد و یا باعث پوسیدگی زود هنگام دندانها شود، از روشهای درمانی ارتودنسی در کودکان استفاده میشود.
وی گفت: در سنین کودکی، به دلیل امکان رشد استخوانی در آنها بسیاری از این مشکلات در مدت کوتاه تری قابل درمان است. بسیاری از مشکلات و بیماریهای دندانی و فکی، در دوران کودکی در مراحل اولیه خود هستند و به دلیل وجود امکان رشد استخوانی و دندانی، اصلاح این ناهنجاریها با اردتودنسی در کودکان سریعتر و راحتتر است.
جمیلیان با اشاره به اینکه از ارتودنسی در کودکان برای پیشگیری از مشکلات احتمالی از دست دادن زود هنگام دندانهای شیری نیز استفاده میشود، بیان داشت: در این حالت به دلیل افتادن زود هنگام دندان و عدم رشد دندان دائمی، یک فضای خالی در دندانها ایجاد میشود که میتواند باعث جا به جایی و به هم ریختگی همه دندانها شود.
این متخصص ارتودنسی تاکید کرد: علاوه بر کاربرد ارتودنسی در کودکان برای درمان ناهنجاریهای دندانی و فکی، از درمان ارتودنسی برای ترک عادتهایی مثل مکیدن انگشت، رانش زبان و تنفس دهانی نیز استفاده میشود.
وی افزود: نکتهای که باید در ارتودنسی کودکان بدان توجه داشته باشید این است که در اکثر موارد تشخیص مشکل به معنی شروع درمان نیست.
جمیلیان ادامه داد: در بسیاری از موارد به دلیل عدم رشد همه دندانهای دائمی، متخصص ارتودنسی معمولا تا ۱۴ سالگی برای انجام ارتودنسی صبر کرده و از روشهای جایگزین در این سن استفاده میکند، اما تشخیص زود هنگام مشکل میتواند از وخیمتر شدن آن جلوگیری نماید.
این متخصص ارتودنسی خاطرنشان کرد: برای انجام ارتودنسی در بزرگسالان، شما باید لثههای سالمی داشته باشید. حرکت فکین در ارتودنسی بزرگسالان سختتر از حرکت فکین در کودکان است و در برخی از ناهنجاریهای شدید فکی نیاز به مداخله جراحی است که به این روش ارتودنسی و جراحی ارتوسرجی یا جراحی ارتوگناتیک میگوییم.
جمیلیان با بیان اینکه ارتودنسی در هر سن و سالی امکان پذیر است و از آن برای درمان انواع مشکلات و ناهنجاریهای دندانیه و فکی و افزایش زیبایی استفاده میشود، افزود: معمولا یک سال و نیم برای رفع مشکل فکی زمان لازم است و یک سال و نیم هم برای رفع مشکل دندانی نیاز به زمان وجود دارد؛ حال اگر بیمار فقط مشکل دندانی داشته باشد فقط درمان یک سال و نیم طول میکشد.
وی اضافه کرد:توصیه میشود به محض اینکه متوجه هرگونه ناهنجاری فک و دندان در کودک شدید او را به نزد متخصص ارتودنسی ببرید؛ حتی اگر کودک شما زیر ۸ سال است، با مراجعه زود هنگام میتوانید آمادگی لازم برای شروع یک درمان ارتودنسی حساب شده را کسب کنید.
جمیلیان متذکر شد: بهترین سن برای ارتودنسی از شروع ۸ سالگی تا قبل از بلوغ کودک است، اما این بدان معنا نیست که افراد بالای ۱۴ یا ۱۸ سال نمیتوانند از درمان ارتودنسی بهره ببرند. درمان ارتودنسی بزرگسالان ممکن است در مقایسه با ارتودنسی کودکان زمان بیشتری ببرد، اما در نهایت به نتیجه دلخواه میرسند.