چند درصد دانشآموزان بعد از فارغالتحصیلی مهارت بیانی خوبی دارند؟
وی افزود: در کشور ما کتب درسی با زبان مادری تدوین نمیشوند و کتابها همه با زبان معیار فارسی نوشته میشوند؛ آموزش زبان فارسی و سواد فارسی با هم تفاوت دارند. کودکی که در تهران است، فارسی را بلد است و میرود مدرسه سواد فارسی یاد میگیرد، اما کودکی در مناطق دوزبانه هنوز زبان فارسی بلد نیست و در مدرسه یک مرتبه با مشکل مواجه میشود.
صحرایی با اشاره به اینکه آموزش زبان فارسی توسط متخصص، آموزش داده نمیشود، گفت: آموزش زبان فارسی به عنوان زبان دوم به کودکان چندزبانه یک کار بسیار تخصصی است.
وی با اشاره به اینکه شیوه آموزش فارسی به کودک فارسی زبان با شیوه آموزش فارسی به کودک غیرفارسی زبان باید تفاوت داشته باشد، اضافه کرد: کودک فارسی زبان خط را یاد میگیرد، اما کودکی که فارسی زبان نیست باید شیوه دیگری را برایش به کار بست.
این استاد دانشگاه با بیان اینکه یکی از دلایل بازماندگی از تحصیل و افت تحصیلی در اطراف کشور همین مسأله چندزبانگی است، اظهار کرد: عینک تمرکز را از چشممان برداریم و مسائل را مبتنی بر بافتشان بررسی کنیم؛ معتقدم بیش از حد تمرکزگراییم و در تهران تصمیم میگیریم که در شمال و غرب کشور چه اتفاقی باید بیفتد. ما در آموزش و پرورش فقط باید استاندارد تدوین کنیم و بعد دست مدرسه را در اجرا باز بگذاریم نه آنکه در جزئیات هم دخالت کنیم.
صحرایی ادامه داد: ارزشیابی توصیفی فی نفسه خوب است، اما به شرط آنکه کامل اجرا شود؛ همچنین به برنامه ملی آموزش زبان فارسی نیازمندیم. به برنامه مهارتی درسی نیاز داریم؛ فرد باید بتواند بخواند، بنویسد و بخوبی صحبت کند. چه افراد تک زبانی و چه چند زبانیهای ما کدامشان مهارت بیانی خوب دارند؟ چند درصد دانشآموزان ما بعداز فارغالتحصیلی میتوانند خوب بنویسند و مهارت بیانی خوبی دارند؟
وی افزود: آموزش فارسی با آموزش درباره فارسی فرق دارد. مهارتهای به کارگیری زبان را به دانشآموزان نمیآموزیم. کدامشان مهارت خواندن انتقادی را به خوبی بلد هستند؟ وضعیت زبان فارسی در ایران بد است. رتبه ایران در آزمون جهانی تیمز و پرلز افتضاح است. خوب فهمیدن دروس دیگر به زبان فارسی برمیگردد.
عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی گفت: همه از مدیر مدرسه توقع و انتظار دارند. در حالی که آنها معمولا در شرایط سخت و اضطرار مدیریت میکنند. باید سرخطها و سیاستهای کلان به مدیران داده شود تا بتوانند با شیوههای مختلف آموزش توأمان زبان فارسی و زبان محلی را پیش ببرند. مثلا به معلم بگویند درس را یکبار به زبان محلی و یکبار به زبان فارسی تدریس کنند.
صحرایی تصریح کرد: آموزش و پرورش دست مدیران مدارس را بیشتر باز بگذارد و خانوادهها را در امر تعلیم و تقویت زبان فارسی دخیل کند.