سطوح پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی کدامند؟
لیلا ارشد فعال حوزه اعتیاد و مددکار اجتماعی در گفت‌وگو با خبرنگار گروه جامعه ، درباره تاثیر فراگیری ۱۰ مهارت توصیه شده توسط سازمان بهداشت جهانی گفت: در قرن ۲۱، انسان‌ها برای زندگی باید مهارت‌های بسیاری را آموزش ببینند. پیشنهاد سازمان بهداشت جهانی، آموزش ۱۰ مهارت اجتماعی است که پیشگیری سطح ۱ نام دارد.
سطوح پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی
وی افزود: در پیشگیری سطح ۱، آموزش مهارت‌های زندگی به همه افراد جامعه علی الخصوص نوجوانان و جوانان انجام می‌شود که در کشور ما این مهارت‌ها نه در مدارس و نه در دانشگاه‌ها آموزش داده نمی‌شود.
ارشد اظهار کرد: این آموزش‌ها نباید به صورت تک دوره‌ای باشد، بلکه باید مداوم تکرار شود تا به عنوان یک مهارت و نه پند و نصیحت، نهادینه شود.
این مددکار اجتماعی درباره تاثیر آموزش این مهارت‌ها ادامه داد: فراگیری این مهارت‌ها باعث می‌شود افراد در صورت نیاز از آن استفاده کرده و نسبت به هر مسئله‌ای یک پیش زمینه فکری داشته باشند. به عنوان مثال اگر به نوجوانی پیشنهاد مصرف مواد مخدر شد و افرادی سعی کردند برای او این تصور را ایجاد کنند که این ماده هیچ ضرری ندارد یا اعتیادی ایجاد نمی‌کند؛ نوجوان با آگاهی نسبت به مضرات مصرف مواد مخدر و داشتن توانایی نه گفتن، پیشنهاد افراد را با قاطعیت رد می‌کند.
وی با اشاره به کاهش سن اعتیاد و افزایش نزاع خیابانی گفت: بررسی‌ها نشان می‌دهد جامعه ما همین امروز نیازمند پیشگیری سطح یک در چندین شکل است. با آموزش این مهارت‌ها به افراد، آن‌ها یاد می‌گیرند چگونه در بحران ها، حل مسئله کرده و تصمیم درست را اتخاذ کنند.
ارشد گفت: با برنامه ریزی درست و آموزش از طریق آموزش و پرورش، صداوسیما و مطبوعات، سازمان ملی جوانان، وزارت علوم و وزارت جوانان، می‌توان جوانان را به مسائل جامعه آگاه کرد و با ایجاد شناخت درست، آن‌ها را از مشکلات بعدی واکسینه و مقاوم کرد.
مددکار اجتماعی درباره اقدامات پیشگیری سطح ۲ افزود: در این سطح، مددکاران اجتماعی با حضور مداوم در مدارس، دانشگاه و سایر اماکنی که با افراد جامعه ارتباط دارند، نوجوانان و جوانانی را که نیازمند کمک هستند یا از اختلالات روانی رنج می‌برند را شناسایی می‌کنند و سپس برای درمان به آن‌ها کمک کنند.
وی افزود: به عنوان مثال اگر دانش آموزی در مدرسه، منزوی یا پرخاشگر است باید توسط مددکار مدرسه شناسایی شود و او با مشورت با خانواده، درمان فرد را در مراکز مشاوره پیگیری کند.
این جامعه شناس اعتیاد درباره سطح ۳ پیشگیری گفت: اگر دو سطح قبلی نتوانست فرد را از آسیب‌ها محافظت کند، پیشگیری سطح ۳ نیاز می‌شود. این مرحله از پیشگیری، برای دولت‌ها بسیار هزینه بر است و شرایط پیچیده تری ایجاد می‌شود.
ارشد ادامه داد: مراکز درمانی، مراکز خدماتی و امکانات بسیاری برای بازگرداندن فرد به زندگی سالم مهیا می‌شود، اما مشخص نیست این روش پاسخ می‌دهد یا خیر و یا چند درصد از افراد، موفق به طی کردن مراحل سخت می‌شوند.
وی با تاکید بر اینکه همه انسان‌ها دنبال حالِ خوش و لذت هستند، اظهار کرد: باید بررسی کرد چه میزان سیاست گذاری‌ها به دنبال فراهم کردن شرایط مساعد برای تفریح و شادی مردم هستند. اگر برنامه ریزی‌ها به ایجاد تفریح برای جوانان نباشد، آن‌ها مصرف مواد مخدر را برای پیدا کردن حال خوب انتخاب می‌کنند.