برکناری ترامپ از قدرت؛ خیلی دور خیلی نزدیک

به گزارش گروه بین الملل ؛ نظرسنجی جدید «سی‌ان‌ان» در مورد حمایت نیمی از جمعیت آمریکا از استیضاح «دونالد ترامپ»، رئیس جمهور این کشور و عزل وی توسط مجلس سنا، اگرچه خبری خوشایند برای دموکرات‌ها و مخالفان دولت ترامپ است، اما چشم انداز آینده سیاسی آمریکا را از ابهام نمی‌زداید؛ چراکه در نهایت این مجلس سنا با اکثریت جمهوریخواه است که پس از تشخیص کمیته قضایی مجلس نمایندگان مبنی بر استیضاح ترامپ، در مورد ادامه یا پایان حضور وی در کاخ سفید تصمیم گیری می‌کند.

رسوایی «اوکراین گیت» که با افشاگری یک مقام اطلاعاتی آمریکایی در مورد تماس تلفنی دونالد ترامپ و «ولادیمیر زلنسکی»، رئیس جمهور اوکراین، سبب بروز طوفانی در عرصه سیاسی آمریکا در میانه کارزار‌های انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۰ شد، فرصت مناسبی را در اختیار مجلس نمایندگان با اکثریت دموکرات قرار داد تا تلاش‌های نیمه کاره خود را برای استیضاح ترامپ در مواردی مانند رسوایی جنسی، مداخله خارجی در انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۱۶ و ... با مدارکی متقن از سر بگیرند.

طرح اتهام «سوءاستفاده از قدرت» در غالب این رسوایی به حدی جدی شد که «نانسی پلوسی»، رئیس مجلس نمایندگان که تا آن زمان با آغاز تحقیقات استیضاح به دلیل فقدان مدارک و عدم همراهی افکار عمومی مخالفت می‌کرد، آغاز رسمی تحقیقات را اعلام کرد.

همزمان با پیشبرد تحقیقات توسط دموکرات ها، صدا‌های جسته و گریخته شنیده شده از نظرسنجی‌های مختلف، از تقویت همراهی افکار عمومی با این اقدام دموکرات‌ها حکایت دارد.

در بررسی سوابق تاریخی و با نگاهی به سیر تحولات دوره استیضاح «بیل کلینتون»، رئیس جمهور دموکرات آمریکا در سال ۱۹۹۸ که به دلیل رسوایی جنسی با این بحران مواجه شده بود، در می‌یابیم که میزان حمایت مردم آمریکا از استیضاح رئیس جمهور در مورد ترامپ، رشد قابل ملاحظه‌ای داشته است.

در حالی که در سال ۱۹۹۸ تنها ۲۹ درصد افکار عمومی از روند استیضاح حمایت می‌کردند، حمایت ۵۰ درصدی به نوعی رکوردشکنی محسوب می‌شود. ضمن اینکه در سال ۲۰۰۶، ۳۰ درصد افکار عمومی در آمریکا خواستار استیضاح و برکناری «جورج بوش» بودند. این میزان در سال ۲۰۱۴ و در مورد «باراک اوباما» به ۳۳ درصد رسید. نکته قابل تامل در این روند صعودی، مواجه نبودن بوش و اوباما با هرگونه تحقیقات رسمی استیضاح است. بررسی این آمار نشان می‌دهد که در ۲ دهه اخیر ۳۰ درصد مردم آمریکا آماده حمایت از استیضاح و برکناری رئیس جمهور هستند.

مراحل طی شده در تحقیقات رسمی استیضاح ترامپ تاکنون به این صورت بوده است:

۱. صدور دستور آغاز تحقیقات توسط کمیته اطلاعات مجلس نمایندگان در ۳۱ اکتبر (۹ آبان)
۲. برگزاری آخرین جلسه علنی استماع در ۲۱ نوامبر (۳۰ آبان)
۳. درخواست کمیته اطلاعات مجلس نمایندگان آمریکا از کمیته قضایی برای تهیه گزارشی حاوی یافته‌ها و شواهد با کمک کمیته‌های امور خارجه و نظارت بر عملکرد دولت

مراحلی که در روز‌ها و هفته‌های آینده انجام می‌شود نیز عبارتند از:

۱. انتشار گزارش کمیته قضایی مجلس نمایندگان پس از تکمیل توسط «آدام شیف»، رئیس کمیته اطلاعات مجلس نمایندگان در ۲۸ نوامبر (۷ آذر)
۲. برگزاری جلسات استماع در کمیته قضایی از ۴ دسامبر (۱۳ آذر)
۳. اعلام تصمیم کمیته قضایی مجلس نمایندگان مبنی بر کافی بودن شواهد و مدارک برای انجام استیضاح
۴. اعلام رای و ارسال درخواست استیضاح به مجلس سنا
۵. تبدیل مجلس سنا به دادگاه بررسی اتهامات
۶. اعلام رای مجلس سنا

نگاهی به تحولات اخیر عرصه سیاسی آمریکا نشان می‌دهد، استیضاح باید در کمیته قضایی مجلس نمایندگان به تایید برسد. به این معنا که «جرالد نادلر»، رئیس این کمیته مدارک و شواهد جمع آوری شده را برای استیضاح کافی اعلام کند. عبور دموکرات‌ها از این مرحله، سبب می‌شود روند مذکور برای طی باقی مراحل وارد سنا شود. از دو گزینه رد اتهامات علیه ترامپ و برگزاری دادگاه که پیش روی سنا قرار دارند، نیز سنا به دلیل ناکافی بودن آراء جمهوری خواهان برای رد اتهامات، ناچار به برگزاری دادگاه خواهد بود.

سنا برای رد اتهامات علیه ترامپ به ۵۱ رای نیاز دارد که با توجه به سهم دموکرات‌ها در این مجلس، دست یافتن به این حد نصاب بعید به نظر می‌رسد. ضمن اینکه کاخ سفید تمایل دارد سنا از دو گزینه پیش روی خود، برگزاری دادگاه و تبرئه را انتخاب کند. هرچند این گزینه نیز برای رئیس جمهور آمریکا خالی از خطر نیست. این مخاطره را در ۲ دسته می‌توان مطرح کرد:

۱. امتیازگیری سنا از ترامپ برای محدود کردن قدرت و تکروی‌های او

۲. ناکافی بودن دفاعیات سناتور‌های جمهوریخواه برای تبرئه ترامپ.

 

عمده دفاعیات جمهوریخواهان و دلایل رد آن در زیر آمده است:

الف) ترامپ قهرمان ضد فساد است: زندگی شخصی، سیاست‌های ملی، کسب و کار ساختمان سازی و کازینو داری، همکاری با حکومت‌های فاسد، فرار مالیاتی، انتصاب اعضای خانواده در پست‌های کلیدی، کسب درآمد از ریاست جمهوری، دروغگویی، ... مواردی هستند که این دفاعیه را ناکارآمد می‌کنند.

ب) عدم افشای هویت افشاگر: این دفاعیه با استناد به شهادت منصوبان ترامپ مبنی بر صحت ادعای افشاگر رد می‌شود.

ج) تماس تلفنی ترامپ با رئیس جمهور اوکراین موضوعی در حوزه سیاست خارجی است: چنین ادعایی به سادگی با پاسخ "غیرقانونی بودن کمک گرفتن از قدرت خارجی برای پیروزی در انتخابات به عنوان امری داخلی" رد خواهد شد.

د) فقدان اطلاعات کافی در مورد اثبات ادعای ارتباط مسدود شدن کمک نظامی به اوکراین به دلیل اعمال فشار به کییف برای همکاری در تحقیقات در مورد «جو بایدن»، معاون رئیس جمهور پیشین آمریکا و رقیب اصلی ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۰ آمریکا: علاوه بر وجود مدارک فراوان در این زمینه، اعتراف صریح مقامات کاخ سفید از جمله «میک مولونی»، رئیس ستاد کارکنان کاخ سفید و «مارک سندی»، وکیل دفتر مدیریت و بودجه کاخ سفید، «رودی جولیانی»، وکیل شخصی ترامپ، و ... چنین دفاعی را به چالش می‌کشد.

در مجموع عدم اتکای دموکرات‌ها به اظهارات افشاگر و تلاش برای احضار شهود و جمع آوری اسناد یافته‌های جمهوریخواهان در مورد دست خالی آنان را در استیضاح رشته کرد.

برنامه ریزی کاخ سفید برای آمادگی در مورد محاکمه در سنا، نشان دهنده جدی بودن موضوع استیضاح است. اما نکته قابل تامل در این مورد تبرئه یا محکوم شدن ترامپ است. خودداری سران جمهوریخواه از دفاع از ترامپ و بروز و تعمیق شکاف‌ها در میان اعضا که سبب انتقاد چندین باره ترامپ شده است، موجب شده، احتمال محکوم شدن ترامپ در سنا تا حدی جدی شود، اما باید توجه داشت که جمهوریخواهان هیچگاه حاضر به از دست رفتن تنها گزینه مطمئن خود در انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۰ نیستند.

به نظر می‌رسد نگرانی دموکرات‌ها در مورد اینکه سنای تحت کنترل جمهوریخواهان هرگز ترامپ را محکوم نخواهد کرد، درست باشد و آنان با نومیدی رای دهندگان دموکرات در انتخابات ریاست جمهوری پیش رو مواجه شوند. دموکرات‌ها برای پیروزی در محاکمه سنا دست‌کم به رای موافق ۲۰ سناتور جمهوری خواه نیاز دارند؛ این در حالی است که تاکنون تنها ۳ سناتور جمهوری خواه تلویحا حمایت خود را از استیضاح ترامپ اعلام کرده اند.