بیماریهایی که آلودگی هوا برای کودکان و سالمندان به وجود میآورد
با توجه به آثار مستقیم آلودگی هوا در بروز بیماریهای شایع پوستی، ریوی، قلبی و... شاید توجه به احتمال افزایش برخی بیماریهای نادر در کودکان و سالمندان که در گروه حساس قرار میگیرند، باید جدیتر گرفته شود.
زنان حامله، کودکان زیر ۱۴ سال، سالمندان، کارگرانی که در فضای باز کار میکنند و همچنین ورزشکارانی که در محیط باز دست به فعالیتهای شدید ورزشی میزنند نیز نسبت به دیگر افراد جامعه در معرض خطر عوارض ناشی از آلودگی هوا هستند.
آلودگی هوا به علت ضعف ایمنی بدن در مثلث کودکان، سالمندان و بیماران قلبی عواقب جبران ناپذیری را نیز باخود به همراه میآورد.
بیماریهایی که آلودگی هوا برای کودکان به وجود میآورد
نوزادان و كودكان معمولا سریع تر از بالغین تنفس می كنند كه این امر تماس آنها را با هر نوع آلاینده ای در هوا افزایش می دهد.
كودكان و نوزادان اغلب از طریق دهان شان و بدون گذراندن هوا از فیلترهای مؤثر بینی نفس می كشند، لذا به بیشتر آلاینده ها این امكان داده می شود، بدون عبور از مانع خاصی فرو داده شوند.
در زمان بحران آلودگی هوا، میزان مراجه کودکان دچار بیماریهای تنفسی افزایش پیدا میکند.
بروز التهاب بینی و سینوسها و التهاب نایژهها (برونشیت) و بیماری آسم در کودکانی که در هوای آلوده تردد دارند و بازی میکنند روبه افزایش است و اگر این کودکان زمینه بیماری تنفسی هم داشته باشند، بیماریشان تشدید میشود.
کودکان در هنگام آلودگی هوا دچار تپش قلب میشوند و تنگی نفس پیدا میکنند.
مطالعات نشان داده است که حملات آسم بعد از تماس با هوای آلوده ناشی از احتراق ناقص سوخت در خودروهای فرسوده، که به ازون بد موسوم است، بیشتر میشود.
یک متخصص ارتوپدی اطفال با اشاره به نحوه تاثیر آلودگی هوای شهرهای صنعتی همچون تهران، اصفهان، اراک و... در بروز مشکلات اسکلتی در کودکان گفت: "درحقیقت نوعی از بیماری و اختلال استخوانی نادر وجود دارد که در نتیجه افزایش میزان سرب خون ناشی از قرارگیری طولانی در معرض آلودگی هوا حاوی ذرات ریز معلق آن هم بیشتر در کودکان و نوجوانان بروز میکند".
همچنین یک فوق تخصص بیماریهای عفونی اطفال در پاسخ به این که تردد در هوای آلوده چه عواقبی برای کودکان میتواند داشته باشد، میگوید: "مواد مضر موجود در هوای آلوده در مواردی به بروز آلرژیهای شدید در بینی منجر میشود که این موضوع به اختلالات تنفسی طی شبانه روز دامن میزند و ممکن است اثرات بدی روی کیفیت خواب و سلامت کودک بگذارد".
حفظ سلامتی کودکان هنگام آلودگی هوا
کودکان در روزهایی که هوا آلوده است نباید از منزل خارج شوند و درصورت نیاز به رفت و آمد در شهر باید از ماسکهای فیلتردار استفاده کنند.
جهت حفظ و تقویت سیستم دفاعی بدن کودکان در برابر آلودگی هوا، شیوه زندگی و عمدتا تغذیه کودک باید به گونهای باشد که لطمهای به سیستم ایمنی وارد نسازد.
مواد معدنی مانند سلنیوم، کلسیم، منیزیم و نیز اسیدهای چرب امگا سه نیز در حفظ ایمنی بدن در برابر آلودگی هوا اثر دارند.
گنجاندن سبزیجاتی از گروه کلم مانند گل کلم، کلم، کلم بروکلی و نیز سبزیهایی از قبیل سیر، پیاز، تره فرنگی، پیازچه در برنامه غذایی روزانه میتواند تاثیر مثبتی بر تقویت سیستم دفاعی کودکان در برابر بیماریهای ناشی از آلودگی هوا باشد.
همچنین انواع ماهی و محصولات دریایی با دارا بودن اسیدهای چرب امگا سه جزء موادی هستند که از عوارض ناشی از سموم و آلایندههای محیط پیشگیری میکنند.
بیماریهای ناشی از آلودگی هوا در سالمندان
اثر آلودگی هوا روی افراد سالمند، به شکل کاهش اکسیژن موجود در خون که سبب کاهش رسیدن اکسیژن به قلب و ایجاد مشکل ایسکمی قلب میشود و نیز ایجاد اختلال تنفسی در سالمندان به ویژه افراد مبتلا به آسم، برونشیت مزمن و آمفیزم میکند.
ایجاد سردرد، خستگی، درد سینه، اختلال ضربان قلب و سکته قلبی نیز از پیامدهای آلودگی هوا است. در افراد مسن به علت عدم وجود مکانیسم دفاعی کارآمد در ریه، خطر عفونتهای تنفسی افزایش مییابد. افزایش فشار خون نیز به علت آلودگی با سرب در بزرگسالان دیده میشود.
حفظ سلامتی سالمندان در برابر آلودگی هوا
کاهش مدت حضور در فضای آلوده برای سالمندان ضروری است؛ این افراد باید از هرگونه فعالیت اضافی و ورزش نامناسب خودداری کنند.
سالمندان باید به خاطر داشته باشند که در شرایط بحران آلودگی هوا نباید از اتاق و یا دفتر کار خود خارج شده و همواره باید پنجرهها بسته و از سیستم تهویهای که دارای فیلترهای کامل است استفاده کنند.
در صورتی که اعلام میشود آلودگی هوا ادامه خواهد داشت بهتر است سالمندان موقتا از منطقه خارج شده و در محلهایی که هوای پاکی دارند مستقر شوند تا آلودگی هوا برطرف شود.
استفاده از وسایل حفاظت شخصی و ماسکهای شیمیایی بهترین وسیله جلوگیری کننده از استنشاق ذرات آلوده است.
توصیههای به سالمندان هنگام آلودگی هوا
- سالمندان در روزهای آلوده به هیچ وجه در سطح خیابانها رفت و آمد نکنند، و در صورت رفت و آمد اجباری در سطح شهر باید از ماسکهای مناسب استفاده کنند.
- در این روزهای آلوده از تردد در محلهای پُر ازدحام خودداری کنند، زیرا گرد و خاک این روزهای اخیر که در سطح شهر وجود دارد مملو از میکروبهای فعال است.
- سالمندان در این روزهای آلوده از مصرف غذاهای آماده بیرون خودداری کنند و بیشتر از غذاهای سنتی که در منازل تهیه میشود مصرف کنند.
- ورزش کردن در هوای آلوده به سالمندان توصیه نمیشود؛ زمان دو ساعت قرار گرفتن در معرض آلودگی هوا باعث میشود که تاثیرات مثبت ورزش کردن در افراد سالمند خنثی شود.
- بهتر است افراد حساس حتی در شرایط آب و هوایی که آلودگی هوا خطرناک نیست، در فضای سبز، مناطق خوش آب و هوا و یا در فضای بسته و سالنهای ورزشی با تهویه مناسب ورزش کنند.