ادعای شرف چیست و چگونه می‌توان "اعاده حیثیت" کرد؟
به گزارش ، پرسش مخاطب وکیل‌آنلاین درباره اعاده حیثیت این است:
سلام و خسته نباشید. بعد از طلاق گرفتن من از همسرم، ایشان با خانواده اش شکایتهای متعددی علیه من و خانواده ام مطرح کرده اند و از این طریق مزاحم من و خانواده ام هستند و‌حتی وقت دادگاه را نیز میگیرند. راهنمایی بفرمایید،متشکرم.
پاسخ کارشناسان وکیل‌آنلاین:
چنانچه شکایت های طرح شده واهی و با سوء نیت طرح می گردد می توانید نسبت به طرح شکایت تهمت و افترا علیه نامبردگان اقدام نمایید.
آنچه را که مردم از آن به "ادعای شرف" تعبیر می‌کنند، در واقع همان اعاده حیثیت می باشد که قانونگذار بیان نموده است.
اعاده به معنای بازگرداندن می باشد و اصطلاح اعاده حیثیت، یعنی بازگرداندن وضع و حالت افراد از جهت پایین آمدن حیثیت و موقعیت اجتماعی آنها در جامعه که به واسطه مطرح کردن شکایت واهی و خلاف حقیقت نسبت به آنها اتفاق افتاده است، به حالت سابق خود می باشد.
به عبارت دیگر با این کار تلاش می شود که آب رفته را به جوی بازگرداند، زیرا علاوه بر اینکه جان و اموال مردم مورد حمایت قانونگذار قرار گرفته است حیثیت و آبروی آنها هم در نظر قانونگذار محترم و مورد حمایت می باشد، پس تعرض به آن موجب برخورد قانونی می باشد.
بنابراین فردی که در اثر تهمت دروغین و ادعای خلاف واقع دیگری آبرویش از دست برود، تلاش می کند تا در افکار عمومی یا در جمع خاصی این آبرو مجدداً احیا شود و با اثبات بی گناهی خود، موقعیت اجتماعی خود را تا حد امکان به حالت قبل برگرداند.
پس اعاده حیثیت بیشتر ناظر بر بازگرداندن اعتبار معنوی اشخاص می باشد که از طریق اقدام به تعقیب کیفری شخص مفتری (شخصی است که با مطرح نمودن شکایت غیر واقعی باعث هتک حیثیت و از بین رفتن آبروی دیگری شده است) حاصل می شود.
به طور مثال فردی همسایه اش را متهم به سرقت از منزلش می کند، اما بعد از رسیدگی قضایی روشن می شود همسایه بی گناه است و سارق شخص دیگری است. بنابراین همسایه بعد از اثبات بی گناهی خویش می تواند مطابق ماده ۶۹۷ از کتاب پنجم قانون مجازات اسلامی تحت عنوان مفتری شخص شاکی را تعقیب کند. معمولاً در این خصوص شخص با طرح شکایت افترا در دادسرا تقاضای تحقیق، تعقیب و محکومیت مفتری را می نماید.
متعاقب آن مفتری احضار شده و چنانچه دفاعی داشته باشد بیان می نماید، و در نهایت در صورتیکه شاکیِ شکایت افترا (زیان دیده) بتواند سوء نیت مفتری در طرح شکایت را اثبات نماید، قرار مجرمیت و متعاقب آن کیفر خواست صادر می شود و پرونده برای رسیدگی به اتهام به دادگاه جزائی ارسال می شود.
بنابراین با اثبات سوء نیت شاکی و احراز این امر که وی قصد ضرر رساندن به دیگری را داشته است، جرم افترا محقق و مفتری به مجازات آن که یک ماه تا یک سال حبس و تا ۷۴ ضربه شلاق یا یکی از آنها حسب مورد می باشد محکوم خواهد شد.
باید توجه داشت که صرف اینکه فردی علیه دیگری اقدام به شکایت کیفری نماید، موجب نمی شود تا در صورت عدم پیروزی در دعوا، طرف مقابل وی بتواند وی را به عنوان مفتری تحت تعقیب قرار دهد؛ زیرا در اینصورت می بایست بعد از هر شکایت کیفری که منجر به نتیجه نشود، منتظر طرح شکایت افترا باشیم.
پس فردی را می توان به جرم مفتری تحت تعقیب قرار داد که وی با سوء نیت و به قصد هتک حرمت و شخصیت دیگری امری که جرم محسوب می شود را به وی نسبت داده باشد.