آیا سد‌ها جلوی سیل را می‌گیرند؟
سایه وقوع سیل از ابتدای سال و پس از وقوع سیلاب‌هایی که دامن بسیاری از استان‌های کشور را گرفت، بر سر ایران سنگینی می‌کند و در حالی که به تازگی وارد سال آبی ۹۹-۹۸ شده‌ایم، پیش‌بینی‌ها باز هم از بارش بیش از میزان نرمال و احتمال وقوع سیل در نقاط مختلف حکایت دارد.
میزان آمادگی سدهای تهران برای مقابله با سیل
در این راستا، سیدحسن رضوی- مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای تهران- با بیان این‌که حجم مخازن سدهای پنجگانه تهران ۲۱۰ میلیون مترمکعب نسبت به مدت مشابه سال قبل بیش‌تر است، اظهار کرد: میزان بارندگی در پاییز تقریبا با سال گذشته برابر بوده، اما نسبت به ۵۰ سال گذشته صد درصد افزایش داشته است.
وی درباره آمادگی سدهای تهران برای مقابله با سیلاب توضیح داد: برای مقابله با سیلاب‌های احتمالی مخازن سدهای پنجگانه تهران، از ابتدای آبان ماه، میانگین روزانه دو تا سه میلیون مترمکعب تخلیه شده است. ازسوی دیگر با توجه به این‌که در بالادست بارش برف صورت گرفته، احتمال سیلاب کم است. چنانچه دمای هوا به صورت ناگهانی افزایش یابد یا بارش باران رخ دهد، برای مهار سیلاب‌های احتمالی هم آمادگی داریم.
بررسی وضعیت سدهای خوزستان
بنا بر اعلام وزارت نیرو، آخرین اخبار حاکی از آن است که میزان آب در رودخانه‌های استان خوزستان حالت عادی داشته و به‌منظور جلوگیری از تداخل جریان خروجی آب سد با روان‌آب‌های احتمالی حاصل از بارش در پایین‌دست، خروجی آب کاهش داده شده است.
سد دز با ظرفیت یک‌میلیارد و ۵۲۲ میلیون متر مکعب و سد کرخه با ۲ میلیارد و ۳۶۰ میلیون مترمکعب حجم خالی، از فضای کافی برای مهار موج سیل احتمالی برخوردار بوده و در حوضه کارون این رقم به چهار میلیارد و ۷۷۳ میلیون متر مکعب می‌رسد. نقشه‌های بارش، شدت بارندگی‌ها را در نواحی جنوبی استان نشان می‌دهند که در این منطقه نیز سد مارون با ظرفیت خالی ۷۲۵ میلیون مترمکعب کنترل کننده جریان سیل احتمالی خواهد بود.
آمادگی سدهای کوثر و رییسعلی برای مقابله با سیل
حجم مخزن سد کوثر در شهرستان گچساران، ۵۸۰ میلیون مترمکعب و تراز آن از سطح دریا ۶۲۵ متر است. طبق آخرین آمار دبی ورودی به این سد، ۶.۸ مترمکعب در ثانیه و دبی خروجی آن ۱۲ مترمکعب در ثانیه است. میزان ۸۰ میلیون مترمکعب از حجم مخزن سد رهاسازی شد، ظرفیت مهار و کنترل سیلاب نیز به میزان ۱۳۰ میلیون مترمکعب وجود دارد.
حجم مخزن سد رییسعلی دلواری نیز حدود ۲۲۲ میلیون مترمکعب است که آمادگی کامل مهار سیلاب‌های احتمالی در حوزه رودخانه شاپور را دارد. بند‌های انحرافی سرقنات، اهرم و سعدآباد نیز مورد بررسی و کنترل قرار گرفته و از آمادگی لازم برخوردار هستند.
آخرین وضعیت سدهای گیلان
در حال حاضر حجم مخزن سد سفیدرود ۴۷۹ میلیون متر مکعب است که نسبت به عدد ۲۷۰ میلیون متر مکعبی ذخیره سد در سال گذشته در این بازه زمانی، افزایش ۷۷ درصدی حجم آب ذخیره شده را نشان می‌دهد. ورودی سد سفیدرود ۴۱ متر مکعب بر ثانیه و خروجی آن نیز ۶ متر مکعب بر ثانیه و به‌منظور پیشگیری از سیلاب احتمالی ۵۴ درصد ظرفیت سد سفیدرود خالی است.
طبق آخرین آمار حجم آب ذخیره شده پشت مخزن سد آیت الله بهجت شهر بیجار ۸۲ میلیون متر مکعب است که دبی ورودی ۱۸ متر مکعب بر ثانیه و خروجی آن ۶.۶ متر مکعب بر ثانیه است. پیش از سیلاب‌های اخیر خروجی آب ۴.۶ متر مکعب بر ثانیه بوده که به جهت کنترل سیلاب ۲ متر مکعب بر ثانیه به عدد خروجی افزوده شده است.
گنجایش سد آیت الله بهجت شهر بیجار ۱۰۵ میلیون متر مکعب است که ۸۰ درصد ظرفیت سد پر شده و ۲۰ درصد ظرفیت آن نیز برای کنترل سیلاب‌های احتمالی خالی است. از شروع بارش‌ها در ۲۳ آبان‌ماه تاکنون شاهد بارش متوسط ۸۱.۶ میلی‌متری در سطح گیلان بوده‌ایم. بیشترین میزان بارش‌ها به ترتیب در قلعه رودخان، رضوانشهر و ماسال با میزان ۱۹۴، ۱۷۶ و ۱۶۰ میلی‌متر گزارش شده و در ارتفاعات اسپیلی دیلمان در منطقه شرق گیلان نیز ۵۰ سانتی‌متر برف باریده است.
بارش‌ها باعث شده ۸۰ درصد ظرفیت مخزن سد پر آب شود و بر اساس الگو‌های بارش پیش‌بینی می‌شود برای اولین بار از زمان احداث سد آیت الله بهجت تاکنون، در ماه‌های آتی شاهد سرریز این سد باشیم.