استیضاح ترامپ به چه نتیجه‌ای می‌انجامد؛ محکومیت یا تبرئه؟

به گزارش گروه بین الملل ؛ موضوع استیضاح «دونالد ترامپ»، رئیس جمهور آمریکا، در پی افشاگری یک مقام اطلاعاتی در مورد مکالمات وی با «ولادیمیر زلنسکی»، رئیس جمهور اوکراین، که مانند گلوله‌ای برفی از کاخ سفید به سرعت به درون فضای سیاسی آمریکا غلتید، اکنون به بهمنی گریزناپذیر و ویرانگر مبدل شده که اثرات ناخوشایندی برای این کشور در پی داشته است؛ ویرانی‌هایی که همچنان ادامه دارند.

اعلام آغاز تحقیقات رسمی استیضاح دونالد ترامپ توسط «نانسی پلوسی»، رئیس مجلس نمایندگان آمریکا که در موارد پیشین درخواست استیضاح با انجام این روند مخالفت کرده بود، نشان داد عرصه سیاسی و افکار عمومی این کشور آمادگی لازم برای پذیرش این امر را دارد.

 

احتمال برگزاری استیضاح فوری ترامپ در ماه دسامبر به تحولات جاری در این کشور شتاب بخشیده و سراسر صحنه سیاسی را تحت الشعاع خود قرار داده است. اگرچه این کشور پیشتر سه بار شاهد به راه افتادن جریان استیضاح بوده و بار‌ها در دو سال و نیم اخیر حضور ترامپ در کاخ سفید راه را تا نیمه پیموده است، به نظر می‌رسد موضوع سوءاستفاده از قدرت و درخواست کمک از کشور خارجی برای پیروزی در انتخابات، چالشی جدی برای چهل و پنجمین رئیس جمهور آمریکا ایجاد کرده است. در بررسی این ماجرا می‌توان به چند نکته مهم اشاره داشت:

 

در پاسخ به این پرسش نخست باید به فرآیند استیضاح، ترکیب مجالس سنا و نمایندگان آمریکا رجوع کنیم. استیضاح در آمریکا فرآیندی ۲ مرحله‌ای است؛ به این معنا که پس از انجام تحقیقات مربوطه، مجلس نمایندگان در مورد استیضاح رای گیری و پرونده را در صورت رای مثبت به سنا ارجاع می‌دهد. نخستین رئیس جمهور آمریکا که با این روند مواجه شد، «اندرو جانسون» بود که به دلیل سوءاستفاده از قدرت توسط مجلس نمایندگان در سال ۱۸۶۸ استیضاح، اما در سنا تبرئه شد.

دومین استیضاح تاریخ سیاسی آمریکا متعلق به «ریچارد نیکسون» است که در پی رسوایی «واترگیت» و طرح اتهام سوءاستفاده از قدرت در سال ۱۹۷۴، برای فرار از استیضاح از سمت خود استعفا کرد و در نهایت «بیل کلینتون» که به دلیل رسوایی جنسی استیضاح شد. کلینتون در نهایت در سال ۱۹۹۸ در سنا تبرئه شد.

به رغم حتمی بودن موفقیت استیضاح ترامپ در مجلس نمایندگان به دلیل اکثریت دموکرات این مجلس، موفقیت استیضاح ترامپ در مجلس سنا با توجه به اکثریت جمهوریخواهان نیازمند همراهی ۲۰ سناتور جمهوریخواه است. یعنی ۲۰ سناتور جمهوری خواه باید به استیضاح رای مثبت بدهند تا حد نصاب دو سوم معادل ۶۷ نماینده حاصل شود.

به رغم پایین بودن احتمال موفقیت استیضاح ترامپ در مجلس سنا، این احتمال توسط برخی از اعضای حزب جمهوری خواه نزدیک به واقعیت اعلام شد. «لیندسی گراهام»، سناتور جمهوریخواه، در یکی از تازه‌ترین موضع گیری‌های خود ضمن انتقاد از ناتوانی ترامپ در درک سیاست و جدا نبودن سیاست از سایر عرصه‌های ارتباط با جهان خارج گفت استیضاح ترامپ دور از انتظار نیست.

هم نوایی «میت رامنی»، سناتور «یوتا» و «فرانسیس رونی»، سناتور فلوریدا با استیضاح ترامپ، جدیت وقوع این امر به ویژه در مجلس نمایندگان را نشان می‌دهد.

 

«وال استریت ژورنال» در این زمینه و براساس داده‌های به دست آمده از نظرسنجی‌ها نوشت آمریکا در پی طرح موضوع استیضاح ترامپ بیش از پیش دچار دودستگی شده است.

این دو دوستگی در عرصه‌های مختلف حزبی نیز به ویژه قابل مشاهده است. با اعلام حمایت برخی از نمایندگان جمهوری خواه کنگره از تحقیقات استیضاح و بی توجهی ترامپ به مشاورانش که حملات متعدد لفظی به همقطارانش را در پی داشته است، حزب جمهوریخواه با شکاف‌های عمیقی مواجه شده است.

به نظر می‌رسد انتقادات بی امان ترامپ از انفعال هم حزبی هایش در ماجرای استیضاح برخلاف یکپارچگی دموکرات‌ها در پیشبرد این امور، اختلاف نظر‌ها در این حزب را تشدید کرده است. از سوی دیگر تحقیقات درباره استیضاح ترامپ موجب به کار افتادن دستگاه محاسباتی جمهوری خواهان و بررسی هزینه- فایده شده است؛ بر این اساس بسیاری از اعضای این حزب و مقام‌های ارشد آن آینده سیاسی حزب، میراث و در نهایت پیوندشان با رئیس جمهور را مورد بازبینی قرار داده اند.

 

این در حالی است که در صورت رای آوردن استیضاح ترامپ در مجلس نمایندگان، مجلس سنا با اکثریت جمهوریخواه به دادگاه بررسی استیضاح مبدل شده و در مورد آینده ترامپ تصمیم گیری خواهد کرد.

نمایندگان جمهوریخواه در قبال عملکرد ترامپ در بهترین حالت موضع سکوت، طفره رفتن یا دفاع ضعیف را اتخاذ کرده اند. موضع جمعی نیز خودداری ازانجام حرکات شتابزده و ناگهانی است.

ضمن این که آغاز روند تحقیقات استیضاح، دعوای ترامپ با دموکرات‌ها خصوصا پلوسی و «آدام شیف»، رئیس کمیته اطلاعات مجلس نمایندگان را تشدید کرده است. رئیس جمهور آمریکا در مواردی این دو مقام دموکرات را به خیانت به کشور متهم و حتی تهدید به شکایت و استیضاح کرده است.

 

 

 

تعمیق شکاف میان کاخ سفید و کنگره نیز از دیگر پیامد‌های این تحقیقات بوده است. با جدی‌تر شدن موضوع تحقیقات و احضار شهود دولتی به مجلس نمایندگان برای ادای شهادت، مخالفت کاخ سفید با تحقیقات نیز شدت یافته و این دو نهاد عملا وارد جنگی سیاسی با یکدیگر شدند.

کاخ سفید و برخی از وزارت خانه‌های آمریکا صریحا اعلام کرده اند که با این تحقیقات همکاری نمی‌کنند. کاخ سفید همزمان طرح برکناری برخی از مقامات خود مانند «میک مولوینی»، رئیس ستاد کارکنان کاخ سفید را به منظور جلوگیری از ادای شهادت در دستور کار قرار داده است. پنتاگون و شورای امنیت ملی نیز برای دور ماندن کارکنانشان از ماجرای شهادت تغییرات عمده‌ای را ساختار پرسنلی خود انجام داده اند.

از سوی دیگر وزارت دادگستری آمریکا که تحقیقات استیضاح ترامپ را قانونی اعلام کرده است در روز‌ها و هفته‌های اخیر تلاش دارد، فاصله خود را با «رودی جولیانی»، وکیل ترامپ حفظ کرده و با انتشار بیانیه‌های مختلف از وی اعلام برائت کند. نام جولیانی در مرکز تحقیقات استیضاح ترامپ قرار دارد.

تهدید ترامپ به تعطیلی دولت در صورت ادامه تلاش‌های دموکرات‌ها برای پیشبرد روند استیضاح موجب بروز نگرانی‌های عمده‌ای در این کشور شده است.

طفره رفتن ترامپ از پاسخ به پرسشی مبنی بر احتمال تعطیلی دولت به دلیل مخالفت با تحقیقات استیضاح و نیز سابقه وی در تعطیلی دولت سبب شد «چاک شومر»، رئیس اقلیت سنا، در مورد تبعات تعطیلی دولت ابراز نگرانی کند.

ترامپ سال گذشته دولت آمریکا را به دلیل مخالفت کنگره با تامین بودجه احداث دیوار مرزی به مدت ۳۵ روز تعطیل کرد. این تعطیلی بی سابقه دولت پیامد‌های ناخوشایندی بر عرصه‌های مختلف آمریکا داشت.

روز‌ها و هفته‌های آینده برای دولت آمریکا و شخص ترامپ اهمیت زیادی دارند؛ به ویژه ترامپ که با حمایت افکار عمومی از تحقیقات استیضاح و نارضایتی عمومی از عملکردش به شکلی جدی مواجه شده است.