فوتبال ایران؛ بهشت مربیان و فوتبالیست‌های خارجی/ پول مردم را بخورید علیه آنها حرف بزنید!
گروه سیاسی ؛ پول‌های نجومی و بی‌حساب و کتابی که در برخی رشته‌های ورزشی بویژه فوتبال به مربیان و بازیکنان خارجی پرداخت می‌شود، همواره یکی از زمینه‌های انتقاد مردم و اهل فن به مدیران ورزشی و فوتبالی بوده است.
نکته قابل تامل آنکه این پول‌های کلان حتی اگر در ازای عملکرد قابل تحسین این مربیان و بازیکنان نیز پرداخت می‌شد، هنگفت و غیرقابل توجیه بود چه برسد به اینکه تقریبا همه این مربیان و بازیکنان خارجی جذب شده در فوتبال ایران، عملکرد ضعیف و یا حداکثر متوسطی داشتند.
نکته به شدت تاسف‌آور دیگر آنکه، تقریبا اکثر این مربیان جذب شده در ورزش و فوتبال ایران، در طول یا بعد از پایان قراردادهای چرب و شیرین‌شان در مصاحبه‌هایی، توهین‌هایی را به مردم و جامعه ایران روا داشتند.
حقوق نجومی مرد پرتغالی!
کارلوس کی‌روش پرتغالی از سال ۱۳۹۰ یعنی بعد از جام ملت‌های آسیا در سال ۲۰۱۱، سکان سرمربیگری تیم فوتبال ایران را برعهده گرفت و این سمت را تا بهمن ۱۳۹۷ یعنی بعد از جام ملت‌های ۲۰۱۹ آسیا حفظ کرد.
در مورد مبلغ قراداد و پول‌های هنگفت دریافتی کی‌روش در طول این ۷ سال آمار و ارقام متفاوتی منتشر شده است، اما ما به چند روایت مستند که از سوی رسانه‌های رسمی منتشر شده اشاره می‌کنیم؛ در ابتدا باید این نکته را ذکر کرد که هزینه‌های جانبی این مرد پرتغالی (نظیر بلیط هواپیمای تردد‌ها و مسافرت‌های فراوان او، اجاره خانه، اتوموبیل لوکس با راننده، هزینه‌های بهداشتی، اینترنت مصرفی و ...) سوای پول‌های هنگفتی بود که او بابت قراردادهایش با فدراسیون فوتبال ایران دریافت می‌کرد.
اگر مبالغ هنگفت دریافتی توسط کی‌روش از فدراسیون فوتبال ایران را تا قبل از جام جهانی ۲۰۱۸ (خرداد ۹۷) فاکتور بگیریم؛ این مرد پرتغالی در جام جهانی ۲۰۱۸ روسیه، با دریافت ۱.۹ میلیون یورو به عنوان هفتمین سرمربی پردرآمد یا گرانقیمت دنیا معرفی شد. در واقع کی‌روش سرمربی تیم ملی فوتبال ایران، در جریان جام جهانی ۲۰۱۸ روسیه، از سرمربیان تیم‌های ملی انگلیس، عربستان، سوییس، استرالیا، دانمارک، کره جنوبی و ژاپن، بیشتر دستمزد می‌گرفت.
کی‌روش در حالی در بین هفت مربی اول جام جهانی ۲۰۱۸ روسیه به لحاظ میزان دستمزد قرار گرفت که تیم تحت هدایت او در گروه «بی» این رقابت‌ها، رتبه سوم و در مجموع بین ۳۲ تیم حاضر، رتبه ۱۸ را کسب کرد.
کی‌روش پس از جام جهانی ۲۰۱۸ نیز قراردادش را برای جام ملت‌های آسیا ۲۰۱۹ امارات با فدراسیون فوتبال ایران در مهر ۹۷ به مدت ۶ ماه تمدید کرد و برای این تمدید نیز ١٤ میلیارد و ٤٥٠ میلیون تومان به جیب زد؛ یعنی ماهانه ۲ میلیارد و ۴۰۰ میلیون تومان و روزانه ۸۰ میلیون تومان! این رقم کلانی که این مرد پرتغالی فقط برای ۶ ماه دریافت کرد، هیچ توقعی جز قهرمانی در جام ملت‌های ۲۰۱۹ آسیا را باقی نگذاشته بود، اما تیم ایران در تورنمنت مورد اشاره نیز در مرحله نیم نهایی ۳ بر هیچ مغلوب ژاپنی شد که از قضا از مربی بومی بهره می‌گرفت.
نکته قابل تامل آنکه کی‌روش پس از رفتن از ایران با کوهی از پول‌های به جیب زده، با به کاربردن یک ضرب‌المثل پرتغالی خطاب به ایرانی‌ها گفت: «هیچ رحمی در کار نخواهد بود و از شما به فیفا به سبب عدم پرداخت کامل پاداش‌هایم شکایت می‌کنم»! و این کار را نیز کرد.
«مجلس باید به دریافتی مربیان خارجی تیم ملی نظارت جدی داشته باشد»؛ این بخشی از سخنان محمد جواد جمالی نوبندگانی عضو فراکسیون ورزش مجلس در گفت‌وگو با خبرنگار میزان است؛ جمالی بر روی این نکته نیز تصریح می‌کند که پرداخت دستمزد مربیان خارجی از طریق ارز و نوساناتی که قیمت ارز دارد بعضا باعث می شود پرداختی به این مربیان، افزایش چشمگیر پیدا کند.
دریافتی کلان مرد آلمانی از ایران
«وینفرد شفر» سرمربی آلمانی در مهر ۹۶، هدایت تیم فوتبال استقلال تهران را برعهده گرفت؛ رقم قراداد او سالانه یک میلیون دلار اعلام شد. این مرد آلمانی در اردیبهشت ۹۸ به دلیل کسب نتایج ضعیف از مربیگری استقلال اخراج شد، اما از آنجایی که در متن قراردادش قید شده بود که در صورت قطع همکاری باشگاه با سرمربی، استقلال مکلف به پرداخت تمامی دستمزد او تا پایان قراردادش خواهد بود، باشگاه دولتی استقلال مجبور به پرداخت غرامت دو میلیون دلاری به او شد.
شفر پس از ترک ایران و دریافت چندین میلیارد تومان علی‌رغم نتایج ضعیف، در مصاحبه با یک سایت آلمانی، اظهارات بلاوجه و توهین آمیزی را در مورد کشور ما بکار برد.
کی‌روش و شفر تنها دو نمونه از مربیان خارجی بودند که طی چند سال اخیر به فوتبال ایران آمدند و با وجود آنکه هیچ تحول خاصی در فوتبال ایران ایجاد نکردند، با کول باری از اندوخته‌های دلاری و یورویی دریافتی از بیت‌المال کشور ما، ایران را ترک کردند و پس از آن نیز با وقاحت علیه ایران موضع گیری و حتی شکایت کردند.
فوتبالیست‌های خارجی بی‌کیفیت اما میلیاردی!
آسیب فوق‌الذکر تنها به مربیان خارجی وارداتی منحصر نیست بلکه این امر شامل بازیکنان خارجی که به فوتبال ایران می‌آیند نیز می‌شود. بازیکنان غالبا بی‌کیفتی که بواسطه دلال‌های پر نفوذ به سمت فوتبال ایران سرازیر می‌شوند و نهایتا یک فصل (۹ ماه) در ایران دوام می‌آورند و البته در همان یک فصل نیز دستمزد بالایی دریافت می‌کنند.
در همین فصل جاری، دو تیم دولتی پرسپولیس و استقلال برای ۵ بازیکن خارجی که در اختیار دارند، ۲۰ میلیارد تومان پرداخت کرده‌اند. باشگاه دولتی پرسپولیس در فصل جاری فقط برای یک بازیکن برزیلی به نام «جونیور» که کیفیت بسیار پایینی دارد و حتی یک بازی کامل ۹۰ دقیقه‌ای نیز برای تیم سرخ پوش پایتخت انجام نداده، ۵۰۰ هزار یورو برابر با ۶ میلیارد تومان پرداخت کرده است.
نکته قابل تامل آن است که این بازیکنان اجنبی نیز به مانند سرمربیان خارجی، پس از ۹ ماه گشت و گذار در ایران بدون کمترین بازدهی ورزشی علی‌رغم دریافت پول‌های میلیاردی، وقتی از ایران می‌روند، با بهانه‌هایی نظیر عدم دریافت پاداش وفق قراردادهایشان، از این دو باشگاه دولتی ایرانی (پرسپولیس و استقلال) در محاکم ورزشی بین المللی شکایت می‌کنند و نتیجتا مدیران این دو باشگاه دولتی برای محروم نشدن این دو تیم در عرصه آسیایی، مجبور می‌شوند از خزانه دولت، طلب کمک مالی کنند تا غرامت این بازیکنان بی‌کیفیت خارجی را پرداخت کنند.
در همین رابطه، جمالی نوبندگانی به خبرنگار میزان، گفت: دو عامل مهم در شکل‌گیری بدهی تیم‌های ورزشی ایرانی انعقاد قراردادهای کلان با مربیان و بازیکنان خارجی بی‌کیفیتی است که بواسطه دلالان در این تیم‌ها استخدام می‌شوند و بدون اثربخشی مفید، پول‌های کلان و میلیاردی به جیب می‌زنند.
جمالی نوبندگانی در ادامه به خبرنگار ما گفت: طبق برخی اطلاعات، بازیکنانی خارجی در لیگ ایران به خدمت گرفته شده‌اند که حتی طی دو سال متمادی، هیچ تیمی در خارج از ایران، متقاضی آنها نبوده اما در ایران با آنها، قراردادهای دو میلیارد و خرده‌ای منعقد شده که این امر جای تعجب دارد!
پرداخت بدهی سرخابی‌ها از بیت‌المال!
دقیقا ۲ سال پیش در آبان ۹۶، بعد از اینکه اعلام شد باشگاه‌های استقلال و پرسپولیس به دلیل بدهی فراوان احتمال دارد از لیگ قهرمانان آسیا کنار گذاشته شوند، مسئولان دولتی اعلام کردند برای حل مشکل پرسپولیس و استقلال هر کاری انجام می‌دهند. در همان مقطع زمانی، «محمدباقرنوبخت» سخنگوی وقت دولت در جریان نشست خبری‌اش، گفت: «دولت بدهی باشگاه پرسپولیس و استقلال را تقبل می‌کند»!
این اظهارات نوبخت در شرایطی بود که مطابق تبصره ۲ ماده ۹۴ قانون برنامه ششم توسعه، پرداخت هرگونه وجهی از محل بودجه کل کشور به هر شکل و به هر نحو به ورزش حرفه‌ای ممنوع است و در حکم تصرف غیرقانونی در وجوه و اموال دولتی است.
در همین رابطه، جمالی نوبندگانی عضو فراکسیون ورزش مجلس به خبرنگار ما گفت: تیم‌های پرسپولیس و استقلال تهران، تیم‌هایی دولتی هستند که رئیس مجامع آنها وزیر ورزش و جوانان است؛ از سویی دیگر تیم‌هایی مانند ذوب آهن و سپاهان اصفهان نیز، تیم‌های اصطلاحا خصولتی محسوب می‌شوند؛ این تیم‌های دولتی و خصولتی از بودجه‌هایی که در رابطه با ورزش همگانی تخصیص یافته، استفاده می‌کنند که مشکل کار به این موضوع مربوط می‌شود.
علی‌ایحال با توجه به مشکلات ریز و درشتی که دولت به لحاظ اقتصادی و بودجه‌ای با آن روبه‌رو است تا جاییکه به گفته «علیرضا سلیمی» عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس، حتی خرج کردن برای آموزش و پرورش را بیهوده می‌داند و برای خصوصی سازی مدارس شتاب دارد، این هزینه‌های هنگفتی که از بیت‌المال برای مربیان و بازیکنان فوتبالی خارجی پرداخت می‌شود، واقعا تعجب برانگیز است. بیشتر
خصوصی‌سازی پرسپولیس و استقلال به کجا رسید؟
شاید چاره کار در این رابطه، خصوصی‌سازی دو باشگاه استقلال و پرسپولیس باشد؛ موضوعی که از سوی دولت و سازمان خصوصی‌سازی علی‌رغم تکلیف قانونی پیگیری نمی‌شود. ۲۹ بهمن ۹۷، نمایندگان مجلس شورای اسلامی در ادامه بررسی جزئیات لایحه بودجه کل کشور سال ۹۸، بند الحاقی یک از تبصره دو این لایحه را تصویب کردند و به موجب آن مقرر داشتند وزارت ورزش و جوانان با همکاری سازمان بورس و اوراق بهادار و سازمان خصوصی‌سازی حداکثر تا پایان شهریور ماه ۱۳۹۸، شرایط پذیرش دو شرکت فرهنگی- ورزشی پرسپولیس و استقلال را در بازار پایه فرابورس فراهم کند. پس از پذیرش در بازار پایه فرابورس و عرضه پنج‌درصد سهام هریک از دو شرکت جهت کشف قیمت، ۵۱ درصد سهام آنها به صورت بلوکی و باقی سهام به صورت خرد عرضه می‌شود.
اما با وجود آنکه دو ماه نیز از فرصت قانونی دولت برای عرضه دو باشگاه پرسپولیس و استقلال در فرابورس می‌گذرد، این اتفاق هنوز رخ نداده است؛ حتی رئیس پیشین سازمان خصوصی‌سازی نیز در تیرماه سال جاری گفته بود: مصوبه مجلس در خصوص واگذاری سهام دو باشگاه استقلال و پرسپولیس از طریق فرابورس، عملیاتی نیست؛ اظهاراتی که واکنش برخی نمایندگان مجلس از جمله «علی‌اصغر یوسف‌نژاد» عضو هیئت رئیسه فراکسیون ورزش مجلس را در پی داشت؛ یوسف‌نژاد در همین رابطه به خانه ملت گفت: قانون واگذاری دو باشگاه استقلال و پرسپولیس کاملا شفاف است و در قانون برای نحوه واگذاری دو باشگاه مسیر هم تعیین شده است.
بنا به گفته عضو هیئت رئیسه فراکسیون ورزش مجلس، مسئولان بلندمرتبه دولتی در وزارت ورزش و وزارت اقتصاد در خصوص واگذاری دو باشگاه سرخآبی تا شهریور ماه، وعده داده بودند و اظهاراتی با این مضمون که زیرساختهای واگذاری دو باشگاه در فرابورس آماده نیست، نوعی فرار رو به جلو از سوی مسئولان سازمان خصوصی است.
در ۹ مهرماه سال جاری نیز، تذکر کتبی یکی از نمایندگان به وزیر ورزش و جوانان در خصوص عدم واگذاری سرخابی‌های پایتخت قرائت شد؛ در همین رابطه نصرالله پژمانفر نماینده مردم مشهد و کلات در مجلس گفت: چرا وزارت ورزش و جوانان شرایط پذیرش دو شرکت فرهنگی ورزشی پرسپولیس و استقلال را در بازار پایه فرابورس با همکاری سازمان بورس و اوراق بهادار و سازمان خصوصی سازی حداکثر تا پایان شهریورماه ۹۸ فراهم نکرده است؟
ضرورت شفاف شدن تراز مالی و صورت بدهی‌های سرخابی‌ها
در همین رابطه، جمالی نوبندگانی عضو فراکسیون ورزش مجلس به خبرنگار ما گفت: حتما باید واگذاری تیم‌های استقلال و پرسپولیس در فرابورس انجام شود چرا که قانون بر این مسئله تاکید دارد اما پیش از هر نوع واگذاری باید تراز مالی این دو تیم درست شود و آنها شفافیت مالی پیدا کنند.
جمالی نوبندگانی بر این موضوع نیز تاکید می‌کند که در واگذاری این دو تیم پرطرفدار پایتخت، باید اهلیت خریداران، محرز شود؛ این عضو فراکسیون ورزش مجلس تصریح می‌کند: چندی پیش، زمانی که پرسپولیس و استقلال به مزایده گذاشته شده بودند، افرای می‌خواستند در این مزایده نقش‌آفرینی کنند که تیم‌هایی چون نفت را خریده و آن را نابود کرده بودند.
اما سید فرید موسوی دیگر عضو فراکسیون ورزش مجلس نیز در گفت‌وگو با خبرنگار میزان، پیرامون بحث واگذاری پرسپولیس و استقلال از طریق فرابورس، بر ضرورت شفاف شدن مباحث مالی و بدهی‌های این دو باشگاه تاکید می‌کند و معتقد است: اگر تراز مالی و صورت بدهی‌های سرخابی‌ها شفاف نشود، خصوصی‌سازی و واگذاری آنها از طریق فرابورس، ناممکن است.
به هر ترتیب باید منتظر ماند و دید خصوصی‌سازی و واگذاری دو تیم پرسپولیس و استقلال از طریق فرابورس به کجا می‌رسد؟ اقدامی که باید طبق قانون بودجه ۹۸، تا پایان شهریور انجام می‌گرفت اما هنوز تحقق نیافته است؛ امری که تحقق آن می‌تواند جلوی ولخرجی‌های زیادی که این دو تیم دولتی از بیت‌المال صورت می‌دهند را بگیرد.