رواج اختلالات روانی بدشکلی دربین «کاربران اینستاگرامی»
گوهر یسنا انزانی بیان کرد: برخی تحقیقات و پژوهش‌های صورت گرفته نشان می‌دهد که اپلیکیشن اینستاگرام به عنوان شبکه مهم و تاثیرگذار کنونی شناخته شده است، زیرا افراد با سطوح آگاهی و شرایط سنی مختلف می‌توانند در کوتاه‌ترین زمان به اینترنت وصل و از این شبکه استفاده کنند.
این درحالی است که محتوای تصاویر منتشر شده در این شبکه اجتماعی اثرات شدیدی بر تمامی جنبه‌های فکری- هیجانی- جسمی و رفتاری کاربران ایجاد می‌کند، بدون آنکه آن‌ها از اثری که بر ذهنشان ایجاد می‌شود آگاه باشند.
وی با بیان اینکه کاربران اینستاگرام باید در استفاده از این شبکه هوشیار باشند، افزود: این روز‌ها افراد مبتلا به اختلالات شخصیتی و دیگر اختلالات روحی، در اینستاگرام اقدام به ساخت صفحه‌هایی می‌کنند که آثار مخرب روانی شدیدی روی دنبال‌کنندگان این صفحه‌ها باقی می‌گذارد این درحالیست که این افراد هیچ تفاوتی نسبت به سایر افراد ندارند، اما سعی می‌کنند خود را زیبا، باهوش و از نظر کاری موفق نشان دهند و ظاهر جذابی داشته باشند.
آن‌ها در حقیقت با ناراحتی و نقص قابل توجه در عملکرد اجتماعی شغلی و خانوادگی مواجه هستند، مشکلات خود را نمی‌شناسند و رفتارشان را کاملا عادی می‌دانند و حتی می‌توانند برای مخاطبان خود مشکلات جبران‌ناپذیری را ایجاد کنند.
این روانشناس ضمن تشریح اختلالات روانی رایج در برخی کاربران شبکه اینستاگرام، گفت: ابتلا به اختلال بدشکلی شایع‌ترین اختلال روانی است که این روز‌ها در شبکه‌های اینستاگرامی مشاهده می‌شود. مبتلایان به این اختلال، ذهن خود را نسبت به یک یا چند نقص خیالی در وضع ظاهری خود مشغول می‌کنند. در آینه نگریستن مکرر، افراط در آرایش و پوشش، ورزش‌ها و جراحی‌های بسیار زیاد، تغییر رنگ پوست، هراس از بدشکلی بدن یعنی تمرکز بر یک یا چند بخش بدن، تغییر مکرر لباس و مقایسه ظاهر خود با دیگران که باعث نقص قابل توجه در کارکرد‌های آن‌ها می‌شود از ویژگی‌های بارز آن‌ها محسوب می‌شود.
به گفته انزانی، مبتلایان به اختلال بدشکلی دچار کمال‌گرایی هستند؛ اعتماد به نفس پایین آن‌ها باعث می‌شود به جراحی‌های خطرناک زیبایی روی آورند. تحقیقات نشان می‌دهد که حدود ۲.۵ درصد از زنان و ۲.۲ درصد از مردان مبتلا به اختلال بدشکلی هستند و صفحه‌های زیادی نیز در اینستاگرام دارند.
این روانشناس با اشاره به اینکه اختلال بدشکلی اغلب از ۱۲-۱۳ سالگی شروع می‌شود، اظهار کرد: عوامل محیطی، غفلت والدین، آزار دیدن کودک، والدین وسواسی، مشکلات و اختلافات خانوادگی، طلاق، اعتیاد و... می‌تواند موجب بروز این اختلال شود. تقریبا همه افرادی که دچار این اختلال هستند گاهی دچار مشکلات اجتماعی شده و سال‌ها خود را در خانه حبس می‌کنند، اما شبکه‌های اجتماعی برای آن‌ها فرصتی است تا بتوانند از این راه با دیگران ارتباط برقرار کنند.
بنابر اظهارات انزانی، مردان مبتلا به اختلال بدشکلی در قالب وزنه‌زنی زیاد، استفاده از پودر‌ها و مکمل‌های غذایی، افراط در رژیم غذایی (یعنی تا حد آسیب‌رساندن به بدن خود پیش بروند)، از ویژگی بارز آنهاست. آن‌ها از آرامش درونی بسیار پایینی برخوردارند و تصور می‌کنند دیگران ظاهرشان را به تمسخر می‌گیرند لذا با کمک نرم‌افزار فتوشاپ تمامی ویژگی‌های خود را تغییر می‌دهند تا از این راه اضطراب و افسردگی خود را کاهش و خود را با اعتماد به نفس نشان دهند.
وی در ادامه اختلال دو قطبی را یکی دیگر از اختلالاتی معرفی کرد که به نظر می‌رسد در اینستاگرام مشاهده می‌شود.
او گفت: مبتلایان به این اختلال معمولا در دوره‌های شیدایی دچار خلق مهارگسیخته، سرخوش، تحریک‌پذیر و انجام فعالیت‌های زیاد نابه‌هنجار می‌شوند. حداقل سه مورد از نشانه‌هایی مانند افزایش اعتماد به نفس، خودبزرگ‌بینی، کاهش نیاز به خواب، پرحرفی بیش از حد (لطیفه‌گویی بی‌حد، بازی با کلمات، حرکات مبالغه‌آمیز نمایشی، اطوار‌های افراطی، رفتار‌های غضبناک، پرش افکار، حواس پرتی) افزایش فعالیت هدفمند و بی‌قراری روانی و حرکتی (مانند گفتگو‌های متعدد و همزمان) افراط در فعالیت‌های ناگوار در آن‌ها مشاهده می‌شود که این نشانه‌ها در نهایت موجب نقص شدید در کارکرد اجتماعی و شغلی آن‌ها می‌شود.
این روانشناس همچنین اختلال شخصیت ضداجتماعی را نیز یکی دیگر از اختلالاتی معرفی کرد که در شبکه‌های اجتماعی به کرات مشاهده می‌شود.
وی با بیان اینکه اختلال شخصیت ضد اجتماعی از ۱۵ سالگی بروز می‌یابد، تاکید کرد: مبتلایان به این اختلال به کرات حقوق دیگران را نادیده می‌گیرند و نقض می‌کنند. افرادی که حداقل سه نوع از رفتار‌هایی مانند ناتوانی در پیروی از هنجار‌های اجتماعی، فریب‌کاری، دروغ‌گویی، استفاده از نام مستعار برای نفع شخصی، تکانشی بودن، تحریک‌پذیری و پرخاشگری زیاد، بی‌پروایی و بی‌ملاحظگی نسبت به امنیت خود و دیگران، رانندگی با سرعت غیرمجاز، مست کردن‌های مکرر، همدلی پایین، ورود به روابط جدید، خودرایی و از خود راضی بودن، گرایش به مصرف مواد مخدر، ابتلا به اختلال سلوک در دوران کودکی، چرب‌زبانی زیاد و حرافی را از خود بروز می‌دهند دچار این اختلال هستند.
به گفته انزانی، حدود دو تا ۳.۳ درصد مردان دچار اختلال شخصیت ضداجتماعی هستند. عموما خانواده این افراد دچار اختلال شخصیت و سوءمصرف مواد مخدر هستند و در جایگاه اقتصادی و اجتماعی پایینی قرار دارند. همچنین آزار جنسی در دوران کودکی، فرزندپروری بی‌ثبات و شیوه تربیتی متناقض نیز می‌تواند ابتلا به این اختلال را افزایش دهد.
این روانشناس در ادامه با اشاره به اختلال شخصیت نمایشی تاکید کرد: توجه طلبی مفرط از اوایل بزرگسالی، از بارزترین ویژگی این اختلال محسوب می‌شود. از دیگر ویژگی‌های این اختلال می‌توان به زمانی که مورد توجه نباشند، بسیار ناراحت می‌شوند، در تعامل با دیگران رفتار نامناسبی از خود بروز می‌دهند، رفتار‌های تحریک‌کننده و اغواگر جنسی و عشوه‌گری بالایی از خود بروز می‌دهند، هیجانات سطحی و بسیار متغیری دارند، زمان و انرژی زیادی را صرف لباس و آرایش خود می‌کنند، کلی‌گویی دارند، تظاهر و اغراق در بیان هیجانات آن‌ها و... از ویژگی‌های آنهاست. در صورتی مشاهده پنج مورد از علائم مذکور نشان‌دهنده ابتلا به اختلال شخصیت نمایشی است که البته باید این نشانگان توسط متخصصین بررسی و از برچسب گذاری خودداری شود.
وی با اشاره به اینکه ابتلا به اختلال شخصیت نمایشی در زنان بیش از مردان است، گفت: نقش بازی کردن‌های زیاد همراه با روابط پر دردسر در بین مبتلایان به این اختلال به کرات مشاهده می‌شود همچنین از خودکشی‌های مکرر نمایشی برای جلب توجه استفاده می‌کنند.
انزانی در ادامه با اشاره به اختلال مرزی بیان کرد: مبتلایان به این اختلال تلاش می‌کنند توسط اطرافیان طرد نشوند، رفتار‌های آشفته هویت، ولخرجی و سوء مصرف مواد مخدر و الکل و بروز رفتار‌های پرخطر، احساس پوچی، فکر کردن به مسائل ناگوار، احساس ترس درونی و خشم از ویژگی‌های بارز آنهاست. این اختلال نیز از دیگر اختلالات شایعی است که در برخی کاربران شبکه اینستاگرام مشاهده می‌شود.
وی در پایان به والدین توصیه کرد که چنانچه فرزندشان به افرادی (که سعی دارند در فضای مجازی خود را زیبا، باهوش و از نظر کاری موفق نشان دهند و ظاهری جذابی داشته باشند) گرایش پیدا کرد یا چنانچه فرزندشان رفتار‌های این چنینی را از خود بروز داد، برای جلوگیری از بروز مشکل‌های حاد روحی، فرزندشان را به سرعت به مشاوران و روانشناسان متخصص ارجاع دهند.