پشت پرده اعتراضات لبنان
برای اولین بار حزب ا... آرای بالایی در یک انتخابات مجلس به دست آورد و قدرت چانه زنی حزب در لبنان به شدت افزایش یافته است.
حرکت امل اسلامی دیگر گروه شیعی در نزدیکترین سطح روابط سیاسی و نظامی با حزب ا... قرار دارد و حزب توانسته است با تمام گروههای منطقه در سوریه اتاق عملیات مشترک تشکیل دهد.
در دفاع از نوار مرزی و مقابله با فتنه طایفهای و انتقال موضوع تروریستی از داخل سوریه به لبنان، حزب ا... پیروزیهای چشمگیری داشت.
از سوی دیگر حزب ا... برای اولین بار واکنشی به طرف صهیونیستی در طول حیات خود داشت که در جای خود از نظر اطلاعاتی و عملیاتی چشمگیر بوده است.
حزب ا... در واکنش به شهادت چند تن از فرماندهان و نیروهای خود، جولان را زیر آتش راکتی قرار داد و چند هدف سری صهیونیست هارا شکار کرد. در کنار همه این موارد، توان بازدارندگی لبنان به سطح قابل قبولی رسیده و عملا لبنان میتواند در برابر تل آویو ایستادگی کند و هر نوع اقدام عملیاتی طرف صهیونیستی را پاسخ دهد.
دو: درچنین شرایطی اوضاع منطقه و لبنان به ناگاه و بر پایه یک تصمیم اقتصادی کابینه حریری به هم میریزد و هزاران لبنانی به خیابانها میآیند و شعارهای تند سر میدهند. معترضان نسبت به افزایش مالیاتها و وضع مالیات بر تماسهای داخلی پیام رسانها پیروزیهایی به دست آوردند، اما اوضاع اعتراضها تغییر نکرده است. با این حال فشارهایی از سوی بعضی از احزاب جریان ۱۴ مارس وجود دارد تا کابینه حریری فروبپاشد. تصمیمی که تبعاتی، چون موارد ذیل دارد:
الف) دعوای جدید تشکیل دولت: همگان یادشان هست چند سال قبل بیروت چطور به شهری پر از زباله تبدیل شده بود. شهری که به دلیل تشکیل نشدن دولت، به گونهای غیر رسمی اداره میشد و همین موضوع سبب شکلدهی به جنبش زباله در لبنان شد. در حقیقت اولین آسیب جدی استعفای حریری به امنیت ملی و تشکیل نشدن کابینه و در نهایت چند دسته شدن لبنانیهاست. اینجاست که میتوان دریافت چرا سید حسن نصر ا... از ماندن حریری و استعفانکردن او به عنوان مشکل دوباره تشکیل نشدن دولت یاد کرد.
ب) معرفی حزب ا... به عنوان عامل بی ثبات ساز: سال هاست طرفهای بازیگر غیر همسو با محور مقاومت، حزب ا... را به بهانههای مختلف عامل بی ثباتی لبنان معرفی میکنند. حتی در ماجرای استعفای حریری و حبس او، ریاض حزب ا... را متهم به نقش آفرینی در ماجرای استعفا کرد که با هوشمندی دبیرکل حزب ا... این پروژه دستاوردی برای عربستان نداشت. هدفی که از استعفای پس از ناآرامیها دنبال میشود که طرفهای درگیر به دنبال اتهام زنی جدیدی هستند تا با سیاه نمایی، پیروزی حزب ا... را به حاشیه ببرند و این طور القا کنند که با حضور حزب ا... در سیاست مشکلات فراوان به لبنان تحمیل شده است. از سویی عدم واکنش حزب ا... نیز میتواند به نفع آنها تمام و هر واکنشی نیز موجب انتساب اقدام حزب به تهران شود.
ج) کشیدن حزب ا... از سوریه به لبنان: نکته دیگری که هدف استعفاست ایجاد ناآرامی داخلی و گسترش اعتراضات به جنگ داخلی و درنهایت هدایت و انتقال گروههای تروریستی از داخل سوریه به لبنان جهت شکلدهی به یک جنگ طولانی مدت داخلی؛ مسئلهای که میتواند حزب ا... را به سبب تهدید امنیت ملی لبنان به اجبار از سوریه برگرداند و دست حزب ا... را در ماموریتهای فرامرزی محدود سازد.
سه: با این حال، حزب ا... از حریری حمایت کرد تا بیشتر به افکار عمومی لبنانی خود را نشان دهد. برخلاف انتظار خیلیها تا به امروز، سید حسن نصر ا... سه بار دست حریری پسر را گرفت و نگذاشت به استعفای خود رسمیت دهد و کابینه لبنان فروبپاشد. حمایت حزب ا... از جریان حریری برای بسیاری باورکردنی نیست، اما حقیقت این است که حزب در چنین شرایطی نشان داد بیشتر از همه احزاب به فکر لبنان است و لبنانی میاندیشد. بسیاری از اعضای ائتلاف ۱۴ مارس از جمله سمیر جعجع با خروج وزیران خود از دولت عملا تدابیر ریاض را عملی کرد و نشان داد بیش از آن که یک حزب لبنانی باشد، یک گروه برای اجرای فرامین خاندان سلطنتی عربستان در لبنان است.
چهار:در طرف دیگر، ماجرای اعتراضات بعد جدیدی پیدا کرده است. اعتراضات نگاه واقعی و حق طلبی دارد. وضعیت سقوط واحد پولی لبنان در برابر دلار، افزایش مالیات و کسری بودجه وحشتناک این کشور در کنار فساد سیستماتیک و اقتصاد رانتی موجب شده تا این بار بدنه اجتماعی و نه احزاب به خیابانها بیایند و دولت را طرف حساب خود قرار دهند. پیشتر همیشه خیابانهای لبنان مسیر دعواهای سیاسی و حزبی بود و گاهی تظاهرات رخ داده در آن، یک طرفش دولت مستقر و طرف دیگر احزاب مخالف بودند، اما این بار تجربهای فراگیر در لبنان رخ میدهد که جای بررسی و تحلیل بیشتری میطلبد.
در همین زمینه بایدبه یک نکته توجه کرد؛ این بار نه حزب ا... و نه هیچ گروه سیاسی دیگر عامل شکل دهی به تظاهرات نیستند و تظاهرات برخلاف انتظار بسیاری از یک جرقه اقتصادی خرد شروع شد. اما فراموش نشود در این تظاهرات دست سرویس اسرائیل و آمریکا را میتوان دید.
هرچند هیچ نقش مستقیمی در شکل دهی به این تظاهرات نمیتوان برای این دو سرویس قائل بود، اما این تظاهرات در مرحله پیدایش فاقد عنصر و بازیگر اطلاعاتی و امنیتی و در حقیقت همراه با هدایت یک سرویس اطلاعاتی متخاصم بود، اما ادامه این تظاهرات و برداشتها از آن متفاوت شده است. بررسی و تحلیل و حتی فراتحلیل اخبار و محتوای موجود در شبکههای اجتماعی نشان میدهد، موساد و سیا نقش مهمی برای خشونت بار کردن تظاهرات و اتهام زنی به حزب ا... ایفا میکنند. آنها مایل اند مشکل اقتصادی را به دوش فعالیتهای سیاسی حزب ا... بیندازند و اینطور القا کنند که عامل گرانی و بی ثباتی منطقه و لبنان تصمیمات حزب است. از سویی تظاهرات را با خشونت همراه و بازسازی از خیزشهای بهار اسلامی و عربی ایجاد کنند با این تفاوت که این بار، درگیر سازی محور مقاومت با بدنه داخلی و مردم خود باشد. به نظر میرسد باید شاهد تصمیمات جدید کابینه لبنان و مقامات این کشور بود تا ببینیم طرح جدید حریری چگونه میتواند خشم اجتماعی را کم کند. از سویی همراهی حزب ا... برای حل مشکل لبنان با کابینه تا کجا ادامه پیدا میکند و آیا حریری از این فرصت حمایتی حزبا... استفاده میکند یا خیر؟