«حافظ»، شاعری برای تمام دوران‌ها/شعر حافظ هندسه کلمات و صنایع ادبی را به اوج خود می‌رساند

کامران شرفشاهی شاعر و پژوهشگر ادبیات در گفت‌وگو با خبرنگار گروه فرهنگی پیرامون ویژگی ها و محبوبیت جهانی حافظ شیرازی گفت: حافظ شیرازی شاعر تراز اول شعر و ادبیات فارسی است که مقام و مرتبه عالی او را نمی‌توان نادیده گرفت، تمام فارسی زبانان وادیبان جهان به حافظ ارادت ویژه‌ای دارند، نامگذاری روزی به نام حافظ به منظور تکریم مقام این شاعر بلند اندیشه و ماندگار در تقویم با اهمیت است.

 

نویسنده کتاب «بانوی آینه‌ها» به بررسی شعر حافظ پرداخت و افزود: شعر حافظ نسبت به شاعران پیش از خود در نقطه اوج قرار دارد، اشعار وی از ابعاد گوناگون با ارزش گرانقدر هستند، فرم و محتوای سخن حافظ بیانگر این موضوع مهم است که حافظ عصاره شعر تمام شاعران پیش از خودش را در شعرهایش گنجانده است. 


شرفشاهی رمز موفقیت شعر حافظ را مطالعه دقیق در آثار گذشتگان دانست و ابراز کرد: بررسی‌ها نشان می‌دهد اشعار  حافظ گویای تسلط ویژه‌ وی بر تمام آثار شعرا و سخن سرایان پیش از خود است، وی توانسته با مطالعه، اندیشه‌ و لطافت آثار بزرگان پیش از خود را تا حداکثر استفاده و از اشعار آن‌ها بهره ببرد.

وی شعر حافظ را از لحاظ فرم مورد بررسی قرار داد و اظهار کرد: به لحاظ فرم نیز شعر حافظ هندسه کلمات و صنایع ادبی را به اوج خود می‌رساند، این شاعر گرانقدر بسیار هنرمندانه و آگاهانه از کلمات استفاده کرده و به همین جهت می‌توان اشعار او را آینه‌ای باشکوه و دل انگیز از عاطفه، احساس و اندیشه بزرگ و آسمانی تلقی کرد، اندیشه‌ای که موجب شد تا به وی لقب ترجمان اسرار یا لسان‌الغیب را بدهند.

 شرفشاهی به جایگاهی که حافظ در بین مردم برای خود ایجاد کرده اشاره و ابراز کرد: اشعار حافظ را از هر زاویه که نگاه کنیم شعری پروبال یافته و آسمانی محسوب می‌شود، همین امر سبب شده که مردم با سخن و دیوان او تفعل می‌زنند و اسرار درون و یا آینده خود را از حافظ می‌جویند مادر هیچ بخشی از تاریخ چنین شاعری نداشته‌ایم و هیچ یک از شاعران نیز نتوانسته‌اند به چنین مرتبه‌ای برسند.

نویسنده کتاب «آبروی آب» تفعل زدن به شعر حافظ را موضوعی دامنه‌دار دانست و بیان کرد: حافظ تزکیه و تذهیب نفس را در زندگی خود همواره به کار بسته لذا در شعر او نیز می‌توان رد پایی از این خط مشی را پیدا کرد، از سوی دیگر وی، حافظ قرآن بوده به همین منظور در آثارش نمونه ادبیات مقدس را می‌توان دید، ادبیات وی برگرفته از آیات قرآن کریم بوده است، همچنین نحوه بیان احادیث و روایات این شاعر گرانقدر به گونه‌ای ادیبانه در اشعار جذابیت فراوانی ایجاد کرده و تنها صاحب نظران و اهالی مطالعه هستند که می‌توانند خواص شعر حافظ را به خوبی درک کنند.

شرفشاهی خصوصیت بارز شعر حافظ را جذب همه اقشار جامعه برای همه دوران‌ها دانست و ابراز کرد: مردم همواره محو کلام حافظ و جاذبه‌های تصویر پردازانه این شاعر ارزشمند کشورمان هستند.

نویسنده کتاب «نخل‌های سرخ» ادبیات پیرامون شهرت حافظ در دوران حیاتش در بین دیگر شاعران زمان خود ابراز کرد: چنان که از سخن حافظ بر می‌آید در زمان حیاتش توانست در بین شاعران و مردم جایگاه خوبی برای خود کسب نماید، آوازه این شاعر ارزشمند کشورمان در زمان خودش تا دربار هند نیز رفته بود. همین امر سبب شد تا پادشاه هند حافظ شیرازی را به دربار خود دعوت نماید، ولی چون حافظ مرد خطر کردن نبود ترجیح داد تا در شیراز باقی بماند.

وی به سرنوشت دیوان حافظ در زمان حیات این شاعر ایرانی اشاره و اظهار کرد: در زمان زندگی حافظ روایت‌های گوناگونی بیان شده، روایتی وجود دارد که بیان می‌کند حافظ دیوان خودش را به آب رکن‌آباد سپرده و دیوانی که هم اکنون به دست ما رسیده است مجموعه اشعار حافظ است که به دست محمد گل‌اندام شاگردش رسیده و توسط وی جمع‌آوری و یادداشت شده است. در برخی روایات نیز آمده است هنگامی که حافظ غزل سرایی می‌کرده اطرافیان از شعر وی یادداشت بر می‌داشتند.

نویسنده کتاب «دختر آفتاب» آوازه شعر حافظ را در جهان مورد تحلیل و بررسی قرار داد و اظهار کرد: «گوته» به عنوان یکی از بزرگان فرهنگ غرب و شاعر بزرگ آلمانی، پس از آشنایی با دیوان حافظ تاثیر بسیاری از اشعار وی گرفت، شوریدگان دیگری همچون «نیچه» که در ادبیات جهان عنوان‌های بزرگی را به خود اختصاص داده علاقه ویژه‌ای به حافظ دارد. هر کس که به گونه‌ای با حافظ آشنا شده کلاهش را به احترام از سر برداشته است.

وی نقش کرسی‌های حافظ اندیشی در رمزگشایی اشعار حافظ را مورد بررسی قرار داد و خاطر نشان کرد: افراد زیادی طی سال‌ها جلوه‌هایی از شعر آسمانی حافظ را بازگو و مورد بررسی قرار داد‌ه‌اند و چه بسیار شاعرانی که عمری را بر سر حافظ پژوهی نهاده‌اند و به آنچه آرزو داشتند نرسیده‌اند، به هر حال شعر حافظ در اوج جذابیت، بخش‌های معماگونه بسیاری دارد که همچنان باقی مانده است. اگر کرسی‌های حافظ شناسی عالمانه باشد قطعاً می‌تواند راه‌گشا شود و جلوه‌هایی از اندیشه این مرد بزرگ و شاعر تمام دوران‌ها را به عموم بشناساند.