نشست تخصصی مسئولیت حقوقی و اجتماعی رسانه‌ها در قبال نشر اکاذیب برگزار شد

به گزارش خبرنگار گروه حقوقی و قضایی ، نشست تخصصی مسئولیت حقوقی و اجتماعی رسانه‌ها در قبال نشر اکاذیب عصر امروز با حضور امیری اصفهانی معاون سیاسی امنیتی دادستان کل کشور، جاویدنیا سرپرست معاونت فضای مجازی دادستان کل کشور، شاطری پور عضو هیات علمی و پژوهشگر پژوهشگاه قوه قضاییه، محسن مهدیان فعال رسانه‌ای و حسن عابدینی قائم مقام خبرگزاری صداوسیما به همت پژوهشگاه قوه قضاییه در محل باشگاه خبرنگاران جوان برگزار شد.

امیری اصفهانی در این نشست با اشاره به گرامیداشت هفته دفاع مقدس گفت: به محضر شهدا عرض ارادت می‌نمایم؛ چراکه الگوی مناسبی برای مسئولیت پذیری بودند و باید شرایط امروز را به خوبی درک کنیم و با عبرت از گذشته، مدیریت مطلوبی داشته باشیم و حضور موثر مستلزم شناخت دقیق وضعیت است. رویکرد‌های گذشته فردمحور بود و رویکرد‌های امروز مشارکت جویی و ائتلافی است. فرآیند‌های دیروز پیچیده و طولانی بود و فرآیند‌های امروز کوتاه و ساده هستند. همچنین سازوکار‌های دیروز مانا و پایدار و سازوکار‌های امروز پویا و انعطاف پذیر است و ابزار‌های دیروز یک وجهی بودند و ابزار‌های امروز کارکرد‌های متفاوتی دارند.

معاون سیاسی و امنیتی دادستان کل کشور ادامه داد: هر وجود دارای حق و مکلف، تک بعدی نیست و نمی‌تواند حیات غیراجتماعی داشته باشد و رفتار‌های هر شخص، محدود به خودش نمی‌باشد اعم از اینکه شخص حقیقی باشد یا حقوقی. مسئولیت پذیری جزء لاینفک حیات بشری است و هیچ شخصی نمی‌تواند فارغ از مسئولیت باشد.

وی تصریح کرد: پدیده‌های امروزی چند وجهی هستند و شناخت و برخورد با مقوله نشر اکاذیب حائز اهمیت است و باید یک الگوی مناسب داشته باشیم تا ضوابط موثر را در عرصه عملیات رسانه‌ای وضع کنیم. همچنین قوای سه گانه و دستگاه‌های اجرایی وظیفه بالابردن آگاهی‌های عمومی را با استفاده از رسانه‌های گروهی برعهده دارند. فهم اجتماعی تحت تاثیر مولفه‌های سیاسی و اجتماعی و عرفی است و دامنه موضوعات نیز متکثر است، بنابراین نباید درک یکسان توسط مخاطب وجود داشته باشد.

امیری اصفهانی با اشاره به موضوع تامین امنیت در انتخابات مجلس شورای اسلامی خاطرنشان کرد: امنیت اصلی‌ترین حق عمومی است و تمام شاخصه‌های پیشرفت کشور، وابسته به وجود امنیت است. امنیت سطوح مختلف دارد. یکی از میادین امنیتی، امنیت روانی است و دولت و شهروندان از باب تکلیف متقابل، مکلف اند که در تثبیت امنیت ایفای نقش داشته باشند. رسانه نیز می‌تواند نقش موثری داشته باشد تا انتخاباتی بانشاط برگزار شود بنابراین نباید از نقش رسانه غفلت شود.

جاویدنیا در ادامه تاکید کرد: در زمینه نشر اخبار دروغین منتظر اقدام نهاد‌های مسئول هستیم و جای سوال وجود دارد که آیا راه حل قضایی، چاره واقعی برخورد با نشر اکاذیب است یا خیر؟ هیچگونه مسئولیتی برای بازنشردهندگان اخبار وجود ندارد و حتی اگر مقررات را تشدید نماییم، آیا زمینه اعمال مقررات وجود دارد یا خیر؟ در زمینه اعمال مقررات با مشکل مواجه هستیم و اگر تمام توان خود را برای حذف یک خبر کذب متمرکز کنیم، مقدور نمی‌باشد. البته اگر با سوء نیت و اطلاع از کذب بودن این خبر را منتشر کنند قطعا به عنوان انتشار اکاذیب قابل تعقیب هستند.

سرپرست معاونت فضای مجازی دادستانی کل کشور افزود: تکذیبیه برخی اخبار صادر می‌شود، اما آن خبر کذب، تاثیر خود را در سطح جامعه برجای گذاشته است. باید بستر اعمال حاکمیت در تمام نرم افزار‌های فعال وجود داشته باشد و علی رغم این موضوع که رسانه دچار تحول شده است، اما برخی اخبار کذب از سوی دشمن ایجاد می‌شود. بستر مقابله با اخبار کذب فقط اقدام قضایی نباشد و تا زمانی که مرجعی برای صحت و سقم اخبار وجود نداشته باشد، مکرراً با نشر اکاذیب مواجه خواهیم شد.

وی تصریح کرد: در بحث مواجهه با اخبار کذب ضرورت دارد که سازمان‌هایی وجود داشته باشد تا صحت و سقم اخبار مورد بررسی قرار گیرد. گاهی اوقات در فضای مجازی خبر کذبی منتشر می‌شود، اما خبر تکذیبیه آن تأثیرگذاری مطلوبی را برجای نمی‌گذارد و رسانه‌های رسمی در این زمینه تاثیرگذار هستند.

جاویدنیا درباره انتخابات مجلس شورای اسلامی عنوان کرد: در بحث انتخابات تمام تلاشمان این است که فضای سالمی وجود داشته باشد.

در ادامه نشست، عابدینی تصریح کرد: تحول در فناوری‌های نوین سبب تغییر در سطوح جامعه از جمله اطلاع رسانی گردیده است. امکان راستی آزمایی زمانی و مکانی در شبکه‌های اجتماعی وجود ندارد و باید برای آن چاره اندیشی کنیم. باید به لحاظ حقوقی موضوع نشر اکاذیب پیگیری شود تا این موضوع روز به روز کاهش یابد.

قائم مقام خبرگزاری صداوسیما افزود: سالانه به اندازه تلفات در جاده‌ها، انسان‌های زیادی بر اثر تیراندازی در آمریکا کشته می‌شوند، اما در رسانه‌ها اخبار مربوط به آن را منعکس نمی‌کنند. ما یک کشور عادی نیستیم و ۲۶۴ شبکه فارسی زبان وجود دارد که برخی از آنها، اخبار جعلی را پخش می‌کنند. در دنیای فراواقعیتی زندگی می‌کنیم که متاسفانه ابزار‌های دستکاری اطلاعات فراوان است و رسانه‌های دنیا مدت‌های زیادی است که از بحث دروغ گفتن عبور کرده اند و فقط اخبار جعلی را منتشر و پخش می‌کنند.

عابدینی با اشاره به اینکه طی ۳ سال گذشته موضوع فیک نیوز مطرح شده است گفت: همزمان با حضور ترامپ، فیک نیوز هم گسترش پیدا کرد و رسانه‌های آمریکایی دروغ‌های او را می‌شمارند، البته منظور ما از دروغ‌های ترامپ خبرهایی هستند که دروغ بودنشان کاملا مشخص است.

عابدینی ضمن تفکیک میان خبر فیک و شایعه افزود: خبر فیک و جعلی گاهی اوقات از زبان مقامات گفته می‌شود و رسانه‌های بزرگ آن را تکرار می‌کنند، اما رسانه‌ها شایعه را بازگو نمی‌کنند؛ برای پیدا کردن درستی یا غلطی خبر فیک نیاز به ارتباط گرفتن با افزاد حاضر در صحنه است.

قائم مقام خبرگزاری صدا و سیما انتشار اخبار صحیح در رسانه‌ها را موجب اعتماد مردم توصیف کرد و گفت: میان شایعه با اخبار فیک تفاوت بسیاری وجود دارد، به‌طوری که رسانه‌ها هرگز شایعات را منتشر نمی‌کنند. کاهش اخبار رسمی با افزایش شایعات رابطه مستقیمی دارد اما امروزه موضوع کپی کردن اخبار رسانه‌های دیگر دغدغه بسیاری از رسانه‌های جهان است.

شاطری پور عنوان کرد: یکی از موارد احیای حقوق عامه، بحث حق مردم در شفافیت اطلاع رسانی است. مطالبه حق عامه مستلزم این است که رسانه‌ها حق مردم را در رابطه با بیان مسائل حقیقی رعایت کنند.

مهدیان نیز در رابطه با ابعاد مطالبه گری رسانه‌ها در انتشار اخبار حقیقی اظهار کرد: باید شرایط زمین بازی جدید و بازیگران رسانه را بپذیریم و مقدمات لازم برای کارآمدی سیستم جدید فراهم شود.

وی در بخشی از این نشست تخصصی گفت: امروز بحث صدق و کذب اخبار مطرح نیست بلکه گاه اخبار به دلیل دست به دست شدن متفاوت می‌شوند و گاهی هم روایتی سطحی و برشی از یک واقعیت ارائه می‌شود.

مهدیان افزود: نکته کلیدی اینجاست که ما امروز با راویان خبر مواجه هستیم که برداشت خود را مطرح می‌کنند.