بررسی زیرساخت‌های مهم در عربستان/ جنگ با ایران چه بلایی بر سر عربستان می‌آورد؟
به گزارش گروه فضای مجازی ، اندیشکده آمریکایی استراتفور در گزارشی، ابعاد مختلف درگیری نظامی میان ایران و عربستان را بررسی کرده است.
این اندیشکده فعال در حوزه نظامی و امنیتی، در ابتدا حملات انصارالله به تاسیسات آرامکو را سبب افزایش نگرانی سعودی در خصوص آسیب پذیری زیرساخت‌های این کشور دانست و نوشت:
ایران سال‌ها تهدید کرده که اگر نتواند در نتیجه تحریم‌های ایالات متحده به صادرات نفت خود ادامه دهد، چنین امری را برای دیگر کشور‌های منطقه نیز غیرممکن می‌کند.
ایران هر گونه دست داشتن در حمله اخیر به تاسیسات نفتی عربستان را رد کرده است، اما حملات ۱۴ سپتامبر به مجموعه‌های فرآوری نفت سعودی در خریص و بقیق نگرانی‌ها را درباره آسیب پذیری زیرساخت‌های مهم انرژی عربستان در برابر حملات ایران تشدید کرده و بر تهدیدی که عربستان از سوی ایران احساس می‌کرد، تاثیر گذاشت.
چالش کنونی برای عربستان سعودی تلاش برای محافظت از شمار زیاد اهداف مهم و استراتژیک در سراسر این کشور بزرگ است؛ اما مساله ناخوشایند برای عربستان این است که میلیارد‌ها دلاری که سالانه برای دفاع هزینه می‌کند، از جمله ۵۱ میلیارد دلاری که برای هزینه‌های دفاع در سال ۲۰۱۹ در نظر گرفته شده، برای محافظت از همه زیرساخت‌های سعودی در برابر حملات احتمالی ایران کافی نیست.
قابلیت‌های ایران؛ آسیب پذیری سعودی
این اندیشکده در ادامه با برشمردن توانایی‌های نظامی ایران، از دست برتر جمهوری اسلامی در حوزه نظامی نسبت به عربستان خبر داد و نوشت:
ایران توجه و تاکید زیادی بر ایجاد نیرو‌های نامتقارن داشته که می‌توانند در مواجهه با دشمنانی در سطح نظامی بالاتر برای آن مزیت ایجاد کنند.
موشک‌های کروز و بالستیک در این استراتژی اهمیت زیادی دارند چرا که موقعیت استراتژیک ایران در تنگه هرمز را تقویت می‌کنند و امکان دسترسی به زیرساخت‌های مهم رقبای منطقه‌ای را برای ایران فراهم می‌آورند.
موشک‌های بالستیک ایران که در ابتدا عمدتا دقت عمل نداشتند، اکنون به طور فزاینده با دقت بیشتری در هدف گیری و در انواع و با مشخصات پروازی مختلف ساخته می‌شوند و ساخت دیوار دفاعی در برابر آن‌ها یک چالش فزاینده است.
ایران طی یک دهه گذشته منابع زیادی را به ارتقای نیروی موشکی خود اختصاص داده است.
این امر افزودن شمار زیادی موشک کروز به زرادخانه، به پرواز درآوردن هواپیما‌های بدون سرنشین بیشتر (از جمله نمونه‌های مناسب برای عملیات انتحاری) و تلاش برای جایگزینی موشک‌های بالستیک غیردقیق قبلی با نسخه‌های بسیار دقیق‌تر را شامل می‌شود.
ایران در حال حاضر موشک‌هایی را داراست که می‌توانند به هر هدفی از جمله تمام تاسیسات نفتی کلیدی در عربستان سعودی برسند.
سعودی‌ها در مواجهه با این تهدید دست کم به صورت تئوری، یک پدافند هوایی توانمند متشکل از تعداد زیادی از سامانه‌های دفاع هوایی مدرن ایجاد کرده اند.
«پاتریوت» ستون اصلی دفاع هوایی عربستان در برابر موشک‌ها و هدف گیری‌ها از هوا را تشکیل می‌دهد.
شرکت ریتون که در ایالات متحده سامانه‌های پاتریوت را تولید می‌کند، اصرار دارد که این سامانه از سال ۲۰۱۵ تا کنون بیش از ۱۰۰ موشک بالستیک شلیک شده توسط حوثی‌ها از یمن را ردگیری و خنثی کرده است با این حال، چندین مورد هم بوده که سامانه‌های موشکی پاتریوت حال یا به دلیل بی تجربگی نیرو‌های سعودی یا به دلیل نقص تجهیزات نتوانستند اهداف خود را رهگیری کنند.
درگیری یمن همچنین نشان داده است که حتی یک پدافند هوایی نسبتا مجهز هم نمی‌تواند در برابر حملات موشکی (و هواپیما‌های بدون سرنشین) پی در پی، دفاع خوبی باشد.
ورود شمار زیادی از موشک‌ها می‌توانند عملکرد باتری‌های موشکی سطح به هوا را تحت تاثیر قرار دهند و همین مساله یکی از عواملی بوده که سبب شده است در حمله اخیر به تاسیسات سعودی، بیش از ۲۰ موشک کروز و هواپیمای بدون سرنشین استفاده شود.
آنچه بر مشکل عربستان می‌افزاید این است که سامانه‌های پاتریوتی که در اختیار دارد، همانند سامانه‌های دفاعی ضد موشک‌های بالستیک که سفارش داده، اساسا به منظور حمله به موشک‌های بالستیک و اهدافی در ارتفاعات بالا طراحی شده اند.
پاتریوت و تاد برای دفاع در برابر اهدافی که در ارتفاع پایین پرواز می‌کنند نظیر موشک‌های کروز و برخی از انواع هواپیما‌های بدون سرنشین مناسب برای عملیات انتحاری که در ۱۴ سپتامبر مورد استفاده قرار گرفتند، سامانه‌های مناسبی نیستند.
یکی دیگر از مشکلات ریاض هم این است که سامانه‌های دفاع هوایی که در اختیار دارد، فضای جغرافیایی نسبتا بزرگ عربستان را پوشش نمی‌دهند.
نهایتا اینکه بیشتر پدافند‌های هوایی عربستان در حال حاضر برای دفاع در برابر تهدید موشکی از یمن تنظیم شده اند. همه این عوامل بدین معناست که دفاع هوایی سعودی در برابر حملات موشکی و هوایی احتمالی ایران به شدت آسیب پذیر است.
زیرساخت‌های مهم در عربستان سعودی
اندیشکده استراتفور در بخش سوم گزارش خود با معرفی زیرساخت‌های مهم سعودی، هدف گیری هر یک از آن‌ها را در جنگ احتمالی، یک معضل بزرگ برای عربستان خواند.
در این گزارش آمده است:
حملات به تاسیسات مرکزی پالایش نفتی، پایانه‌های صادراتی و پالایشگاه‌های عربستان می‌تواند بیشترین آسیب را به تولیدات نفت این کشور وارد آورد و در میان همه تاسیسات پالایش نفت عربستان سعودی، بقیق و خریص مهمترین آن‌ها به شمار می‌رفتند.
به گفته یک مقام سعودی، تا پیش از حمله تاسیسات بقیق روزانه ۴.۹ میلیون بشکه نفت خام را که از میدان‌های نفتی کوچکتر می‌رسید، پالایش می‌کرد و اکنون ظرفیت پالایش آن به دو میلیون بشکه در روز کاهش یافته است.
با این وجود تا زمانی که تعمیرات تاسیسات آرامکو به پایان نرسند، عربستان در صورت یک حمله دیگر به یکی از تاسیسات پالایشی خود در تولید مازاد به یک مشکل جدی بر خواهد خورد.
بیشتر تاسیسات اصلی پالایشی عربستان سعودی به خلیج فارس نزدیک هستند و اساسا در میدان‌های دریایی این کشور واقع شده اند.
موقعیت قرارگیری این تاسیسات آن‌ها را در برابر حملات احتمالی موشک‌ها و هواپیما‌های بدون سرنشین ایرانی آسیب پذیرتر می‌کند.
پالایشگاه صفانیه در خلیج فارس مسئولیت تصفیه نفت تولیدی در میدان نفتی فراساحلی صفانیه را دارد که با ظرفیت تولید ۱.۳ میلیون بشکه در روز بزرگترین میدان نفتی جهان به شمار می‌رود.
تاسیسات مانیفا هم نفت تولیدی در میدان نفتی فراساحلی مانیفا را پالایش می‌کند که ظرفیت تولید آن ۹۰۰ هزار بشکه در روز است.
عربستان پالایشگاه‌های بسیار دیگری با ظرفیت تولید‌های متنوع دارد، اما تنها پالایشگاه صفانیه است که از نظر اهمیت به پالایشگاه‌های بقیق و خریص می‌رسد و علت این مساله هم ظرفیت تولید پالایشگاه است.
پایانه‌های بارگیری یکی دیگر از انواع تاسیسات نفتی هستند که احتمال هدف گرفته شدن آن‌ها در تلاش‌ها برای تاثیرگذاری بر تولیدات نفتی عربستان وجود دارد.
مهمترین پایانه صادراتی عربستان و احتمالا وسوسه انگیزترین هدف برای حمله احتمالی ایران، پایانه‌های راس تنوره و راس الجعیما در شهر بندری راس تنوره هستند که به ترتیب ظرفیت صادرات ۳.۴ و ۳.۱ میلیون بشکه در روز را دارند.
یک پایانه صادراتی مهم دیگر عربستان سعودی، پایانه واقع در انتهای خط لوله شرق به غرب در یانبو در دریای سرخ است.
این خط لوله که مهمترین خط لوله عربستان به شمار می‌رود قابلیت جا به جایی ۵ میلیون بشکه نفت خام در روز از شرق عربستان برای صادرات در یانبو و سایر بنادر کوچکتر در دریای سرخ را دارد.
این پایانه اوایل سال جاری یک مرتبه هدف حمله قرار گرفت.
اگر ایران تصمیم بگیرد که اهداف خود را در فضایی گسترده‌تر از تاسیسات دم دستی نفتی و گازی عربستان سعودی انتخاب کند، آنگاه پالایشگاه‌ها و کارخانجات پتروشیمی واقع در محدوده دریای سرخ به هدف تبدیل خواهند شد.
اگرچه احتمال حمله به اهدافی در خارج از بخش نفت، گاز و پتروشیمی عربستان سعودی بسیار کم است، اما ایران امکان حمله به بنادر اصلی از جمله بندر شاه عبدالعزیز در دمام و بندر صنعتی ملک فهد در جوبیل را نیز دارد.
ایران همچنین می‌تواند تاسیسات آب شیرین سودی را هدف گیرد.
عربستان جمعا ۳۱ تاسیسات آب شیرین دارد که تقریبا نیمی از آب آشامیدنی این کشور را تامین می‌کنند.
از جمله اهداف بالقوه می‌تواند بزرگترین تاسیسات آب شیرین در جهان واقع در راس الخیر در دریای سرخ باشد که روزانه بیش از ۱ میلیون متر مکعب آب تصفیه می‌کند.
فرودگاه‌های سعودی نیز می‌توانند از دیگر اهداف بالقوه ایران باشند، اما چنین اهدافی خطر تلفات غیرنظامی و خارجی را افزایش می‌دهند.
منبع: جام نیوز