کاهش سفر خارجی برای درمان با گسترش تحقیق و توسعه در زمینه اصلاح ژنتیک

عبدالحسین شاهوردی رئیس پژوهشگاه رویان در گفتگو با خبرنگار گروه جامعه ، اظهار داشت: جهاد دانشگاهی مولود انقلاب است و در حقیقت یکی از دستاورد‌های انقلاب محسوب می‌شود تا بتواند نیاز‌های جامعه را با پاسخ علمی توسط مدرسین و محققین دانشگاه، برطرف کند. یکی از مشکلاتی که همواره با آن روبرو بودیم، فاصله میان دانشگاه و جامعه بود و مجموعه‌های خدماتی تعامل میان این دو بخش را ایجاد نکردند، اما این اتفاق مهم توسط جهاد دانشگاهی رخ داد و در این راستا کار‌های بسیار بزرگی از جمله ایجاد پژوهشگاه رویان انجام شد.

شاهوردی ادامه داد: جهاد دانشگاهی بعد از چهار دهه فعالیت، مسیر خود را روز به روز بهتر پیدا کرد و توانست کار‌های موثری را در بخش صنعت و کشاورزی و همچنین پزشکی و علوم انسانی با کمک محققین و مدرسین دانشگاهی انجام دهد.

وی با اشاره به پژوهشکده و پژوهشگاه رویان به عنوان یکی از دستاورد‌های جهاد دانشگاهی در گروه علوم پزشکی، اظهار داشت: یکی از نیاز‌های جامعه در دهه ۶۰ موضوع درمان ناباروری بود. در آن زمان پس از بیماران قلبی، دومین گروه بیمارانی که به خارج از کشور می‌رفتند و ارز به خودشان اختصاص می‌دادند، گروه ناباروری بود. ناباروری از جمله مشکلاتی است که چند تخصصی محسوب می‌شود، بیمار فقط یک فرد نیست بلکه زوج هستند و مسائل فرهنگی در آن بسیار اثرگذار است. این مسائل باعث شد بسیاری از بیماران به خارج از کشور بروند.

رئیس پژوهشگاه رویان بیان کرد: جهاد دانشگاهی و متخصصین کشورمان در آن زمان به این موضوع ورود کردند. حدود سال ۱۹۸۰ بود که نخستین فرزند حاصل از تکنیک‌های خارج از رحم شکل گرفته بود و چند کشور محدود در این زمینه دارای دانش بودند. با توجه به نیازی که احساس می‌شد، حرکت‌های گسترده‌ای توسط نهاد‌های دولتی و همچنین جهاد دانشگاهی به عنوان یک نهاد عمومی غیر دولتی صورت گرفت.

وی به دستاورد‌های پژوهشگاه رویان در زمینه درمان ناباروری اشاره کرد و گفت: امروز بیش از ۷۰ مرکز ناباروری در کشور داریم و در تمام استان ها، مراکز ناباروری هم توسط بخش‌های دولتی، جهاد دانشگاهی و همچنین بخش خصوصی دایر شده اند. پژوهشگاه رویان نه تنها پاسخگوی بیماران داخل است، بلکه نیاز بیماران خارج از کشور را نیز رفع می‌کند و یک ظرفیت خوبی را در زمینه توریسم درمانی ایجاد کرده است. پژوهشگاه رویان سالانه میزبان حدود ۴۰۰ زوج نابارور است و مطمئنا مراکز درمانی دیگر نیز بیماران خارجی دارند.

شاهوردی در ادامه از ساختار پژوهشگاه رویان گفت و عنوان کرد: این پژوهشگاه در ابتدا در قالب یک مرکز خدمات تخصصی، کار خود را شروع کرد و با مجوزی که از وزارت بهداشت گرفت، در قالب سه مرکز تحقیقاتی پزشکی تولید مثل، سلول‌های بنیادی و درمان باروری و بیماری‌های غیر واگیر کار خود را ادامه داد.

رئیس پژوهشگاه رویان با اشاره به سلول‌های بنیادی گفت: پس از دو دهه فعالیت پژوهشگاه رویان، بسیاری از تحقیقات سلول‌های بنیادی در حال رسیدن به سلول درمانی و کارآزمایی‌ها بالینی است و در این عرصه همگام با دنیا قدم برداشته ایم. کارآزمایی بالینی زیادی در ایران تعریف شده است و در دنیا حدود ۴۰ کارآزمایی از ایران ثبت شده است و بقیه کشور‌های جهان تنها ۱۰ کارآزمایی بالینی ثبت کرده اند. یکی از محدودیت‌ها و چالش‌ها هزینه‌های بالا در کارآزمایی بالینی است و این موضوع محدودیت ایجاد می‌کند که البته با ورود خیرین و حمایت‌های دولت، توانسته ایم اقدامات مثبتی انجام دهیم.

رئیس پژوهشگاه رویان درباره برنامه‌های آینده این پژوشگاه توضیح داد و اظهار داشت: تا چندی قبل، از سلول برای درمان استفاده می‌کردیم، اما امروزه محصولات سلولی و همچنین دستکاری ژنتیکی برای درمان مطرح است. خیلی از بیماری‌ها مانند هموفیلی و تالاسمی در دنیا به کارآزمایی بالینی رسیده اند و افراد بزرگ سالی که تالاسمی یا هموفیلی داشته اند توانسته اند با ویرایش ژن‌های معیوب خودشان به جامعه و زندگی سالم خود بازگردند و این موضوع امید‌های تازه‌ای در جامعه ایجاد کرده است.

وی تصریح کرد: اگر در زمینه ویرایش و اصلاح ژنتیک قدم برنداریم، باید در آینده برای درمان خیلی از بیماری‌ها به خارج از کشور برویم. در چند سال گذشته در این زمینه سرمایه گذاری زیادی کرده ایم و قدم بسیار خوبی برداشته ایم و امیدوار هستیم در این مسیر، پژوهشگاه رویان دستاورد‌های بزرگی داشته باشد.

شاهوردی با بیان اینکه باید نتایج تحقیقات را برای مردم ملموس کنیم، عنوان کرد: این کار باعث اعتماد مردم می‌شود و در آن زمان می‌توانیم خیرین را به عنوان حامی با خود همراه کنیم تا تحقیقات محققین را به سرانجام برسانیم.