در قرار‌های صادره مراقب باشید در تولید وقفه ایجاد نشود/ نام قضاتی که رای آن‌ها از استدلال و اتقان بالایی برخوردار است باید در تشکیلات قضایی بماند
وی با بیان اینکه تمام احکام دادگاه‌ها به دیوان عالی کشور نمی‌آید و قابل فرجام نیست، گفت: پرونده‌هایی که قابل فرجام باشد محدود است و بسیاری از آراء در خود استان قطعی می‌شود. آن بخشی که به دیوان عالی کشور می‌آید توسط قضات شعب دیوان مورد ممیزی قرار می‌گیرد و اگر نقصی داشت متذکر می‌شوند و در صورتیکه ایرادی نداشت تأیید می‌گردد.
حجت الاسلام و المسلمین مرتضوی مقدم گفت: آن بخش از آرائی که در استان‌ها قطعی می‌شود از دید دیوان عالی کشور دور است لذا ریاست قوه قضاییه آیین نامه‌ای تصویب کرد که نظارت دیوان عالی کشور نسبت به آن بخش از احکام فعال گردد.
رئیس دیوان عالی کشور تاکید کرد: انتظار رئیس قوه قضاییه از بدنه دستگاه این است که فعالیت و تلاش در همه موارد افزایش یابد تا از اطاله دادرسی جلوگیری و در کار تسریع ایجاد شود و مردم زودتر به حق خود برسند.
وی اظهار کرد: دستگاه قضایی به تمام معنا باید دستگاهی فعال باشد که اگر اینگونه شود تمام دستگاه‌های اجرایی به جنب و جوش خواهند آمد لذا انتظار می‌رود دستگاه قضایی که در این دوره که دوره تحول نامیده شده حرکت بزرگی را آغاز کند و همه دستگاه‌های اجرایی را هم به جنب و جوش بیاورد.
رئیس دیوان عالی کشور با طرح این پرسش که هدف ما در دستگاه قضایی چیست، گفت: هدف ما در این دوره جدید بروزرسانی کار است؛ یعنی آنچه عقب مانده را به روز کنیم که نیاز به تلاش مضاعف دارد.
وی گفت: کسی که امروز در رأس قوه قضاییه قرار گرفته انسان دلسوز و خدمتگزار به معنای واقعی است و هدف او بروزرسانی کار‌ها است تا پرونده‌ای نماند و مردم سریع به حق خود برسند.
حجت الاسلام و المسلمین مرتضوی مقدم ادامه داد: هدف دوم این است که عدالت را در تمام سطوح جامعه گسترش دهیم و در دستگاه قضایی افراد خاصی بهره نگیرند و همه باید به صورت مساوی از عدالت بهره‌مند شوند.
وی یادآور شد: همانطور که امروز در جامعه بین مردم امید ایجاد شده است باید این امید را در عمل محقق کنیم تا آن‌ها ببینند تبعیضی در دستگاه قضایی وجود ندارد.
رئیس دیوان عالی کشور با تاکید بر اینکه هر مجرمی در هر سطحی بدون ملاحظه محاکمه می‌شود، افزود: وقتی مردم این موضوع در عمل ببینند این امر محقق شده است و توانایی قضات عملی کردن این کار در کشور است.
وی ادامه داد: مطلب سوم پیشگیری از وقوع جرم است که با فکر و تدبیر و آراء قاضی این کار انجام می‌شود و پیشگیری از وقوع جرم آراء عادلانه است.
حجت الاسلام و المسلمین مرتضوی مقدم با تاکید بر اینکه آراء عادلانه یکی از مواردی است که از وقوع جرم پیشگیری می‌کند، گفت: وقتی مردم به دستگاه قضایی امید داشته باشند که رأی عادلانه‌ای صادر می‌شود و با مجرم عادلانه برخورد خواهد شد برای آن‌ها آرامش و تسکین است و موضوع را به دستگاه قضایی واگذار می‌کنند تا رأی صادر شود.
رئیس دیوان عالی کشور ادامه داد: باید در روش‌ها ضمن اینکه قانون رعایت می‌شود، تغییراتی ایجاد کنید و روش‌هایی را که کارایی ندارد با ابتکار و خلاقیت خودتان تغییر دهید.
حجت الاسلام و المسلمین مرتضوی مقدم تصریح کرد: رایی خیلی خوب و قابل استناد و مستدل است که گویا باشد و استنادات خوب و جامع داشته باشد.
وی خطاب به قضات با تاکید بر اینکه در بازجویی سئوالات کاربردی بپرسید و قرارهایتان مناسب باشد، ادامه داد: همانگونه که قاضی دادگاه باید رای را مناسب با جرم صادر کند و تعزیر را مناسب با جرم تعیین کند بازپرس نیز قرار را باید متناسب با جرم تعیین کند؛ یعنی اگر شخص بازداشتی نباشد و بازداشتی نگه دارید هم تخلف کرده‌اید و هم پیش خدا مسئول هستید.
رئیس دیوان عالی کشور از قضات دادگاه کیفری یک که پرونده آن‌ها به دیوان عالی می‌آید خواست که یک گردش کار و گزارش جامعی بدون تکرار با اشاره به صفحات مستندات در پرونده بگذارید و ما را در تسریع پرونده کمک کنید و اگر این کار را انجام دهید پرونده هیچ گاه در دیوان عالی کشور معطل نمی‌شود.
حجت الاسلام و المسلمین مرتضوی مقدم با تاکید بر ایجاد نظم در اوراق پرونده گفت: کارمندان نظارت بر دفاتر داشته باشند و هر دفتری که نظم خوبی دارد مدیرش مورد تقدیر قرار گیرد.
وی افزود: سال‌ها از سال ۱۳۶۷ تا نیمه ۱۳۷۹ رئیس کل در استان‌های مختلف بودم و بازرسی از دفاتر اوراق و دفاتر دادنامه می‌کردم و هرکجا اوراق منظم و مرتب و خوش خط بود به دست خط خودم در حاشیه آن دفتر از مدیر آن تقدیر می‌کردم که برایش ارزش داشت.
رئیس دیوان عالی کشور ادامه داد: فهرست کردن مطالب اگر انجام شود برای دیوان عالی کشور خیلی مفید است.
حجت الاسلام و المسلمین مرتضوی مقدم خاطر نشان ساخت: نگارش رای بسیار مهم است، سعی کنید آرا از حیث نگارش خبر درست باشد و یک بار آرا را بخوانید و اگر ایرادی بود رفع کنید.
رئیس دیوان عالی کشور با اشاره به تبعات و آثار احکام تصریح کرد: گاهی رایی صادر می‌کنید و از لحاظ قانونی اشکالی ندارد و مطابق با قانون است، اما یک زندگی را متلاشی می‌کند و یک کارخانه و یا یک مرکز تولیدی را تعطیل می‌کند.
وی ادامه داد: گاهی می‌شود که یک شخصی از یک کارخانه طلبکار است و حق نیز است و دادگاه حکمی می‌دهد که پولش را بدهید، حکم هم درست است و تجدید نظر هم تایید می‌کند و حالا اجرای احکام درب کارخانه را پلمب می‌کند که بدهی آن فرد باید پرداخت شود، درست است که کارخانه و یا کارگاه تولیدی برای صاحبش است و باید بدهی اش را بدهد، اما تولید حق جامعه است و شما حق جامعه را می‌بندید و اموالی که حق جامعه است را توقیف می‌کنید و اینکه می‌گوییم حمایت از تولید و تولید کننده کنیم این است که شما در احکام و اجرای احکام و قرار‌ها توجه داشته باشید زمانی که به اینجا‌ها می‌رسد این را خط قرمز قرار دهید و شیوه و تدبیری بکار ببرید که این حق جامعه را ضایع نکنید و به نحو دیگری وصول کنید.
حجت‌الاسلام و المسلمین مرتضوی مقدم با بیان اینکه تولید حق جامعه است گفت: باید از تولید و تولیدکننده حمایت کنیم لذا در احکام، اجرای احکام و قرار‌ها توجه داشته باشید و این موارد خط قرمز است، شیوه و تدبیری به کار ببرید که این حق جامعه ضایع نشود.
رئیس دیوان عالی کشور ادامه داد: برخی قضات بسیار با سلیقه و باتدبیر کار می‌کنند که هم شخص به حق خود می‌رسد و هم لطمه‌ای به تولید وارد نمی‌شود.
وی با تاکید بر اینکه قضات باید مسئولیت‌پذیر باشند، گفت: مقام قضا، مقام بسیار بزرگی است و باید انسان‌های بزرگی به این مقام گمارده شوند انسانی که سلیقه و حوصله کار ندارد و مسئولیت‌پذیر نیست به درد امور قضا نمی‌خورد.
حجت‌الاسلام و المسلمین مرتضوی مقدم با اشاره به سواد و علم قضا اظهار کرد: قاضی باید از سواد و علم کافی برخوردار باشد، حق و ناحق را تشخیص دهد و حکم صادر کند، وقتی ابلاغ قاضی صادر و سوگندنامه یاد کرد یعنی با خدا عهد بسته است و در آنجاست که خدا می‌فرماید با من پیوند بسته‌اید که حق و عدالت را اجرا کنید به عهد خود وفا کنید در این صورت به هر چه بخواهید می‌رسید و دعای مردم پشت سرتان است.
رئیس دیوان عالی کشور تصریح کرد: هیچ حب و بغض، ناراحتی و سختی کار شما را بازندارد خدای ناکرده یک قدم از مسیرتان منحرف شوید.
وی با تاکید بر اینکه در دادگاه عالی انتظامی خطا و تقصیر از قاضی پذیرفته نیست گفت: اصل این است که قاضی مسئولیت‌پذیر و عادل است، اگر قاضی خطا کرد قطعا محکوم است که شدت و ضعف آن بستگی به نوع تخلف دارد و در مورد قاضی مالایعلمون اجرا نمی‌شود.
حجت‌الاسلام و المسلمین مرتضوی مقدم ادامه داد: ریاست قوه قضاییه کمر خود را محکم بسته است و اصلا از جرم قاضی نمی‌گذرد و انعطافی در خصوص جرایم قضات صورت نمی‌دهد لذا به اعمال، رفتار، گفتار، برخورد‌ها و رفت وآمدهایتان توجه کنید، قضات بسیار در دید هستند و مراکز حفاظتی و نظارتی وظیفه دارند که قاضی را که در معرض خطر افتاده و یا خدای ناکرده بخواهد در معرض خطر بیفتد حفظ کند.
وی با اشاره به اینکه دادگاه‌های تجدیدنظر مرکز امید مردم است گفت: از آنجایی که رای در این دادگاه‌ها قطعی می‌شود، تمام امید و چشم مردم به رای دادگاه تجدیدنظر است لذا حواس‌تان باشد که جز حق و محتویات پرونده به هیچ چیزی نیاندیشید.
رئیس دیوان عالی کشور افزود: سعی کنید با توکل بر خدا بدون حب و بغض و بدون واسطه بر آنچه حق است حکم دهید و تحت تاثیر هیچ چیز قرار نگیرید.
حجت‌الاسلام و المسلمین مرتضوی مقدم تصریح کرد: گزارشاتی جامع و دقیق تنظیم خواهد شد و تحویل رئیس کل و ریاست قوه قضاییه می‌شود، بنای ما بر این است گزارش‌ها کاربردی باشد و مشخص شود فلان قاضی در این شعبه از لحاظ علمی، استناد و استدلال در چه سطحی است لذا برای ارتقای قاضی در بخش نظارتی از این گزارش‌ها بهره‌گیری می‌شود.
رئیس دیوان عالی کشور ادامه داد: نام قضاتی که رای آن‌ها از استدلال و اتقان بالایی برخوردار است باید در تشکیلات قضایی بماند و حتی اگر ریاست قوه قضاییه لازم دیدند از این قضات تقدیر می‌کنند، بنا نیست گروهی که دیوان عالی کشور به استان‌ها اعزام می‌شود، تخلفی از قضات گرفته و یادداشت شود چرا که این گروه بنا دارد اشکالات را حضوری بگوید.
وی افزود: آرای مستند قضات را بیان می‌کنیم و اعلام می‌کنیم که فلان قاضی شایستگی ارتقا دارد و از قضات شریف و شایسته حمایت خواهیم کرد، ریاست قوه قضاییه نیز حامی این قضات است و این موارد را به صورت مستند و مستدل و در گزارشی جامع به رئیس قوه قضاییه ارائه خواهیم داد.