دلبستگی بی‌حد ما به فضای مجازی با مغزمان چه می‌کند؟
اینترنت کمتر از ۳ دهه است که به زندگی ما وارد شده و تاثیر زیادی بر روابط انسانی و نقل وانتقال اطلاعات گذاشته است، با اینهمه دانشمندان هنوز نمی‌دانند تاثیر دنیای آنلاین بر مغز ما چگونه است؟ یک بررسی تازه تلاش کرده است به این پرسش، پاسخ دهد.
این بررسی که توسط محققان پنج دانشگاه در ایالات متحده، انگلستان و استرالیا انجام شده می‌گوید که تجربیات و درس‌هایی که از استفاده از اینترنت به دست می‌آوریم، می‌تواند تأثیر به‌سزایی بر تغییرات ساختاری و توانایی مغز در طول زمان داشته باشد.
کودکان، بیشتر در معرض خطرند
شناسایی و درک این تغییرات در کودکان و بزرگسالان از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، زیرا هنوز مغز آن‌ها در حال رشد است. شاید به همین دلیل است که سازمان بهداشت جهانی (WHO) پیش از این، در ارتباط با استفاده کودکان زیر ۵سال از اینترنت ابراز نگرانی کرده بود. WHO به والدین توصیه می‌کند، کودکان کمتر از ۵ سال نباید بیش از یک ساعت در روز، در مقابل صفحات اینترنتی قرار گیرند.
به این ترتیب محققان تلاش کردند تا تاثیر استفاده از اینترنت را بر میزان توجه و تمرکز، فرآیند‌های حافظه و شناخت اجتماعی مورد بررسی قرار دهند. با بررسی یافته‌های بی‌شمار از مطالعات قبلی، آن‌ها توانستند تحلیل کنند که آیا اثر استفاده از اینترنت بر هر یک از این مولفه‌ها سودمند است یا زیان‌آور!
تغییر در عملکرد و حافظه
محققان ابتدا بر تاثیر انجام چند فعالیت آنلاین بر مغز انسان تمرکز کردند. شواهد نشان داد که انجام کار‌های متعدد به صورت آنلاین، عملکرد افراد را بهبود نمی‌بخشد. در واقع، انجام چندکار آنلاین توجه و تمرکز افراد را مختل می‌کند و آن‌ها را درگیر حواس‌پرتی جدید می‌کند.
«جوزف فی»، کارمند ارشد این پژوهش می‌گوید: «جریان بی‌حد و اندازه‌ای از اعلان‌ها (نوتیفیکیشن‌ها) از طریق اینترنت، ما را به سمت توجه مداوم تشویق می‌کند. با این حال، برای یافتن اثرات کوتاه مدت و طولانی‌مدت این نوع رفتار بر روی جوانان، تحقیقات بیشتری لازم است.»
از مغزتان کمتر کار می‌کشید!
در مرحله دیگری از این پژوهش تیم یادگیری، اثرات استفاده از اینترنت بر حافظه را مطالعه کردند. آن‌ها در بررسی‌هایشان متوجه شدند، در حالی که نسل‌های قبلی مجبور بودند واقعیت‌های زندگی روزمره را به ذهنشان بسپارند، انسان‌های مدرن اکنون می‌توانند محتوای واقعی را به اینترنت منتقل کنند. این نکته در واقع ممکن است مزایایی برای مغز به همراه آورد و این اجازه را می‌دهد تا افراد روی دیگر وظایف و اهداف بلندپروازانه‌شان متمرکز شوند. به این ترتیب در واقع شما برای ذخیره اطلاعات، کمتر از مغزتان کار می‌کشید.
«تعامل‌اجتماعی»، آخرین مولفه‌ای بود که پژوهشگران به بررسی آن پرداختند. آن‌ها دریافتند که مغز تعامل آنلاین را به روشی غافلگیرکننده نسبت به زندگی واقعی پردازش می‌کند. محققان می‌گویند، این ممکن است برای افراد مسن که با احساس انزوا روبرو هستند مفید باشد، اما به نظر می‌رسد که پیامد‌های اجتماعی تعامل آنلاین برای جوانان بیشتر است. آن‌ها در تعاملات فضای اینترنت بیش از سایرین در معرض هیجانات، اضطرابها، فشار همسالان و احیانا طردشدگی قرار می‌گیرند.