سازمان سینمایی و شفافیتی که هر روز کدرتر می‌شود/ انبوهی از سوالات بی جواب
به گزارش خبرنگار گروه فرهنگی ، سازمان سینمایی طی سال گذشته با تغییرات و اتفاقات گوناگونی روبرو بوده است، تغییراتی که ابتدا به امر آبان ماه سال ۹۷ و با حکم سرپرستی این سازمان توسط حسین انتظامی کلید خورد.
این انتخاب در زمان خود خبرساز بود، به طور معمول و طی کارنامه سال‌های گذشته سازمان سینمایی، اکثریت سرپرست‌های این سازمان بعد از چند ماه به ریاست این نهاد فرهنگی در می‌آمدند و انتظامی نیز از این قاعده مستثنا نبود و بعد از چند ماه به این منصب رسید.
***چالش عجیب فعال عرصه نشر و چاپ در سینما
البته انتخاب انتظامی از همان ابتدا نقد‌هایی را به همراه داشت، اینکه یکی از مدیران فرهنگی که به طور کلی فعالیتش به عرصه نشر، کاغذ و چاپ معطوف بوده حال به عنوان مهمترین جایگاه سینمایی کشور شناخته می‌شود، آینده این سازمان را در هاله‌ای از ابهام قرار می‌داد.
انتظامی، اما در همان ماه‌های اول تمام سعی خود را برای دوستی با اهالی سینما کرد و در زمان برگزاری سی و هفتمین جشنواره فیلم فجر با حضور در دبیرخانه و همچنین تقدیر از هیات انتخاب این جشنواره فعالیت سینمایی خود را پررنگ‌تر کرد، وی در روز‌های برگزاری جشنواره نیز بار‌ها به سینما‌های مختلف سر زد و از نزدیک خودش را در حال و هوای سینما قرار داد.
البته هنوز راه طولانی برای انتظامی باقی مانده بود و وی طی روز‌های سرپرستی سازمان سینمایی به نوعی به محک زدن خود و همچنین شناخت بهتر و دقیق‌تر محیط سینما و تفاوت‌های آن با عرصه چاپ و نشر می‌پرداخت، وی طی آن روز‌ها همچنان به عنوان عضو کمیسیون کاغذ دغدغه‌های صنعت چاپ را با خود حمل می‌کرد، اما سینما اتفاقی بود که انتظامی باید وقت بیشتری را صرف آن می کرد.
*** آغاز ریاست حسین انتظامی بر سازمان سینمایی و سمعی بصری
اردیبهشت ماه امسال آغازی جدی بر فعالیت‌های حسین انتظامی بود، وی در همین ماه با حکم وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به عنوان ریاست سازمان سینمایی و سمعی بصری کشور منصوب شد تا به طور رسمی مورد آزمایش در این نهاد مهم فرهنگی کشور قرار گیرد، وی که تا آن لحظه در سینما تنها یک میهمان بود حال باید بر مسندی تکیه می‌زد که هیچ تجربه‌ای در قبال آن نداشت.
حواشی از همان روز‌های اول آغاز شد، بازدید انتظامی از جشنواره جهانی فیلم فجر و شایعه پایان یافتن این جشنواره اتفاقی بود که اهالی رسانه و سینما دوستان را به خود معطوف کرده بود، در این میان اکثریت انتظامی را نقطه مقابل برگزاری جشنواره جهانی فیلم فجر دانسته و اخبار مبنی بر ادغام دوباره جشنواره ملی و جهانی فجر بود، اتفاقی که در آن زمان هیچگاه پاسخ روشنی به آن داده نشد.
***شفاف‌سازی شعاری که هنوز عملی نشده است
انتظامی اما برای جلوگیری از ادامه حواشی و همچنین به طور معمول نخستین نشست خبری خود را برگزار کرد، وی در همان روز‌های نخست ریاست با شعار شفاف‌سازی پا به عرصه گذاشت تا بتواند در ادامه روند شفاف سازی در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی فعالیت‌های سازمان سینمایی را نیز برای مشاهده عموم آزاد بگذارد.
یکی از فعالیت‌هایی که بعد از حضور انتظامی شکل گرفت را می‌توان به ایجاد پایگاه اینترنتی سینماشهر نسبت داد، اتفاقی که بدون شک می‌توانست آمار دقیقی از فروش سینما را به طور کلی در اختیار مخاطبان قرار دهد، البته باز هم انتقاداتی وجود داشت و برخی سینماگران این آمار را درست نمی‌دانستند، اما هرچه بود برای اولین بار این چنین آماری در سینما منتشر می‌شد.
هر چند از انتشار این آمار تا رسانه‌ای کردن آن اختلاف بسیاری وجود داشت، سازمان سینمایی بعد از ارائه این آمار طی ماه‌های گذشته همواره اخباری مثبت مبنی بر افزایش فروش سینما‌ها داشته، اما آمار نشان می‌دهد که شاید از لحاظ رقمی سینما افزایش فروش داشته، اما مخاطبان بسیاری را از دست داده و این افزایش فروش تنها به دلیل افزایش تعداد سینما و همچنین قیمت بلیت است.
***ادغام جشنواره جهانی و ملی فیلم فجر همچنان در هاله‌ای از ابهام
مهمترین اتفاق در قبال انتظامی بعد از به ریاست رسیدنش همچنان طرح ادغام جشنواره جهانی و ملی فجر بود، سوالی که از زمان شروع سرپرستی انتظامی بار‌ها از وی پرسیده شده بود، اما او جواب روشنی را ارائه نداده بود، تا اینکه در نشست خبری خود باز هم از عدم شتابزدگی در این مورد خبر داد، وی درباره این خبر نظری دو سویه داشت، از طرفی اعلام کرد که هنوز تصمیمی درباره لغو جشنواره جهانی فجر گرفته نشده ام از سوی دیگر از روند برگزاری این جشنواره تقدیر کرد تا باز هم نتیجه گیری در مورد این رویداد هنری به تعویق بیفتد، اتفاقی که همچنان بعد از گذشت ماه‌ها روشن نشده است.
اخبار در قبال ادغام دو جشنواره فجر همچنان ادامه دارد، اما سازمان سینمایی هنوز نظر قاطعی در این زمینه نداده و هر روز حاشیه‌ها و شایعات در این مورد ادامه دارد، چندی پیش هم خبر استعفا رضا میرکریمی دبیر جشنواره جهانی فیلم فجر به گوش رسید، هرچند میرکریمی این خبر را حاشیه اعلام کرد، اما در بخشی هم گفت که هنوز هیچ تصمیمی درباره جشنواره جهانی فیلم فجر گرفته نشده است.
***ما مرجع تشخیص نیستیم!
«مرجع شناسایی منبع کسب درآمد‌ها سازمان سینمایی نیست، ما مرجع تشخیص نیستیم» این گفته انتظامی به نوعی از سر باز کردن یکی از مهمترین چالش‌های سینما طی سال‌های گذشته بود، بدون شک انتظامی با دقت بیشتر در جشنواره فیلم فجر در دوره سی و هفتم متوجه بغرنج بودن این مسئله می‌شد، جایی که اکثریت نقد‌ها و بحث‌های نشست‌های خبری آثار سینمایی به مسئله بودجه و مکان تامین بودجه ختم می‌شد و باید از همان زمان می‌دانست که این مشکل به طور جدی مورد پیگیری اهالی سینما و مخصوصاً رسانه است.
***مافیای اکران و نظامنامه‌ای که هنوز منتشر نشده است
در بخشی دیگر انتظامی باید جلوی مافیای اکران می‌ایستاد، مافیایی که به شدت داد اهالی سینما و فیلمسازان را در آورده و به نوعی چرخه معیوب اکران را کاملاً فلج کرده است، البته انتظامی نسبت به این اتفاق آگاه بود و در همان نشست نخست خبری خود از انتشار نظامنامه جدید و اصلاح شده طی دو ماه آینده خبر داد، اما با گذشت نزدیک به چهار ماه هنوز خبری از این نظامنامه نیست.
ورود انتظامی به سینما با بحث‌های فراوان و همچنین شانتاژ‌های خبری بسیاری در قبال اکران آثار توقیفی همراه بود، به نوعی اکران فیلم‌های توقیف شده می‌توانست انتظامی را در میان بخش خاصی از سینما محبوب نماید، وی اما هیچگاه قول قطعی در این زمینه نداد، در همان روز‌های نخست خبر اکران فیلم خانه پدری در سینمای هنر و تجربه شنیده می‌شد، اما این خبر در همان روز‌ها باقی ماند، شاید تنها فیلمی که توانست در این کارزار تبلیغاتی به اکران برسد «آشغال‌های دوست داشتنی» بود.
***برخورد با متخلفان فیلم رحمان ۱۴۰۰، اتفاقی که هیچگاه رخ نداد
اردیبهشت ماه امسال برای حسین انتظامی سراسر خبر و حاشیه بود، وی در همان ابتدای راه ریاست سازمان سینمایی با چالش‌های فراوانی روبرو بود، یکی از آن چالش‌ها اکران فیلم رحمان ۱۴۰۰ بود، وی در همان جلسه نشست خبری خود با تقبیح تغییر در نسخه ارزیابی شده و نسخه اکران شده از برخورد با این فیلم سینمایی خبر داد.
نکته جالب توجه آنجا بود که این فیلم بعد از ۲۲ میلیارد تومان فروش توقیف شد، اما همچنان با گذشت ماه‌ها هنوز خبری از تعیین تکلیف نهایی و برخورد با خاطیان این پرونده از سوی سازمان سینمایی نیست، مشخصاً این پرونده دچار شفاف سازی مورد نظر انتظامی نشده است.
***رده بندی سنی الزامی، اعمال می‌شود؟
بعد از این اتفاقات سازمان سینمایی به سرعت طی بیانیه‌ای رعایت رده بندی سنی و اعلام آن را الزام دانست و اعلام کرد که هرگونه تخلف در این زمینه به شدت مورد برخورد قرار می‌گیرد، اما با این وجود هنوز در پوستر و اقلام تبلیغاتی اکثریت آثار سینمایی خبری از درج رده بندی سنی نبوده و این آثار به راحتی با وجود مشکلات و ابتذال موجود به اکران خود ادامه می‌دهند.
انتظامی در همان روز‌های ابتدایی نشستن بر مسند ریاست سازمان سینمایی با تاکید بر برنامه ریزی این سازمان بر تولید فیلمنامه‌های با کیفیت، نسبت به آثار کمدی سطحی روز سینما واکنش نشان داد، اما چرخه سینما نشان داد که قدرت مافیای اکران کمی بیشتر از ریاست سازمان سینمایی بوده و این آثار همچنان جای بزرگی در جدول اکران سینما دارند.
***شوکه شدن اهالی سینما از انتخاب نماینده سینمای ایران در اسکار ۲۰۱۹
فارغ از اتفاقات بیان شده نکته قابل تامل دیگری که باز هم انتظامی و سازمان سینمایی را به کانون تمرکز اهالی سینما تبدیل کرد، مسئله انتخاب نماینده اسکار ۲۰۱۹ بود.
انتخاب زودهنگام مستند «در جستجوی فریده» در اسکار امسال برای بسیاری از اهالی سینما شوکه کننده بود، آن هم وقتی این فیلم می‌توانست خارج از فیلم‌های معرفی شده برای اسکار مستقلاً به بخش مستند اسکار برود، سازمان سینمایی در این مورد هم نظر شفافی ارائه نداده تا بار دیگر شفاف سازی مورد نظر انتظامی در سینما کمی در هاله‌ای از ابهام قرار گیرد.
انتخاب این مستند در حالی رخ می‌داد، که آثار دیگر نامزد شده برای حضور در اسکار ۲۰۱۹ در جشنواره فیلم فجر، جشنواره جهانی فیلم فجر و سایر جشن‌های سینمایی اکثریت جوایز را دریافت کردند و بسیاری از اهالی سینما حتی نامی از مستند «در جستجوی فریده» نشنیده بودند، اتفاقی که حال با اکران‌های متوالی این اثر می‌خواهد انتخاب اعلام شده را توجیه کرده و به نوعی رسمیت بیشتری ببخشد.
***حسین انتظامی و سوالاتی که هنوز بی پاسخ مانده است
حسین انتظامی ریاست سازمان سینمایی طی ماه‌ها فعالیت خود نظرات خوبی را برای بهبود وضعیت سینما اعلام کرده، اما انگار سینما و مشکلات آن قدرت بیشتری از نظرات انتظامی داشته و وی را در عملی کردن وعده هایش با مشکل روبرو کرده است.
نکته مهم در قبال حسین انتظامی آنجاست که وی با شعار شفاف سازی وارد سازمان سینمایی شد اما هیچگاه بعد از نشست خبری خود به سوالات مورد نظرات اهالی رسانه جواب مستقیم و شفافی نداده و پاسخگویی به سوالات را به روابط عمومی خود ارجاع می داد.
حال تنها چهار ماه به مهمترین رویداد سینمایی کشور باقی مانده است، حسین انتظامی از دوران شروع سرپرستی تاکنون دو جشنواره فجر را پشت سر گذاشته و حال در معرض سومین جشنواره قرار گرفته اما باید دید ریاست سازمان سینمایی به طور دقیق کجای سینمای ایران ایستاده و چه زمان می خواهد نسبت به مشکلات مطرح شده که بدون شک بدنه و چرخه سینما را معیوب ساخته اند پاسخگو باشد.
ناگفته نماند برای نداشتن نگاه یک سویه به روند عملکرد این مدیر فرهنگی هنری به طور رسمی از وی برای پاسخگویی به شبهات روند کاری خود دعوت به گفت و گوی تصویری کرده اما از سوی روابط عمومی سازمان سینمایی اعلام شد که انتظامی به طور کلی علاقه ای به گفت و گو با رسانه ها را ندارد.
اما سوال اینجاست پاسخ رسانه هایی که منتشر کننده اخبار سازمان سینمایی و دیگر نهادهای فرهنگی هستند را چه کسی باید بدهد؟.