ماسوله، شهر افسانه‌ای گیلان در انتظار ثبت جهانی
ماسوله، یکی از نقاط تاریخی، سرسبز و خوش آب و هوای شمال ایران با هوای مه‌آلود، تابستان‌های خنک و زمستان‌های پر برف است، ماسوله در جنوب غربی استان گیلان در بخش سردار جنگل فومن، ۶۰ کیلومتری شهر رشت، ۳۶ کیلومتری شهر فومن و ۲۰ کیلومتری شهر ماکلوان واقع شده است.
جایی که تلفیق طبیعت و معماری، تصاویری رویایی را روبروی دیده‌گان شما ثبت می‌کند.
ماسوله یکی از ۱۱۴۰ اثر تاریخی ممتاز در استان گیلان است که منتظر است تا جهانی شود.
شهرود امیر انتخابی، مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گیلان گفت: پرونده شهرک تاریخی و پلکانی ماسوله برای ثبت جهانی درحال پیگیری و ارسال است و در تلاشیم تا سال ۲۰۲۰ ماسوله در فهرست ثبت جهانی قرار گیرد.
ماسوله، نخستین شهر تاریخی زنده کشور و دومین شهرک تاریخی زنده دنیا
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گیلان گفت: شهرک تاریخی و توریستی ماسوله، یکی از جاذبه‌های تاریخی، سرسبز و خوش آب و هوای شمال ایران با هوای مه‌آلود، تابستان‌های خنک و زمستان‌های پر برف، نخستین شهر تاریخی زنده کشور و دومین شهرک تاریخی زنده دنیا است و با قدمت بیش از هزار سال همچنان در صف انتظار ثبت جهانی است.
شهرود امیر انتخابی افزود: در حالی که ۴۰ سال از قرار گرفتن شهر پلکانی ماسوله به عنوان مجموعه کامل تاریخی طبیعی، در فهرست آثار ملی می‌گذرد، دومین شهر تاریخی زنده دنیا، همچنان چشم انتظار ثبت جهانی است.
موانع ثبت جهانی ماسوله
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گیلان گفت: ثبت جهانی ماسوله با توجه به تاریخ غنی‌ای که دارد، جزء آرزو‌های مردم کشور است و همه باید با هم تلاش کنیم تا این شهر تاریخی در یونسکو ثبت شود، زیرا ثبت جهانی ماسوله نقش به سزایی در حفظ تاریخ زنده این شهر دارد.
شهرود امیر انتخابی افزود: رعایت نکردن ضوابط حاکم بر حریم منظر شهر تاریخی و مغایرت کاربری‌ها و ساخت‌و ساز‌های انجام‌شده در این حریم، وجود ساختمان‌های اداری، بی‌توجهی به میراث معنوی غنی موجود آداب آیینی و مراسم مذهبی از جمله این موانع است. او گفت: بی‌توجهی به اصالت و یکپارچگی شهر تاریخی، روش‌های سنتی ساخت، معماری و تلاش برای غنی سازی آن، نبود مدیریت منسجم با رویکرد حفاظتی و توسعه پایدار بوم‌آورد، بی‌توجهی به ظرفیت‌های تاریخی و فرهنگی با رویکرد گردشگری و نبود تکافوی اعتبارات مورد نیاز برای تحقق اهداف حفاظتی و توسعه‌ای از دیگر موانع ثبت این اثر محسوب می‌شود.
شهرک تاریخی ماسوله، نامزد چند ساله یونسکو
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گیلان گفت: شهرک تاریخی ماسوله با توجه به ویژگی‌های معماری خود و همچنین حفظ حیات خود چند سالی است که یکی از نامزد‌های ایران برای ثبت در فهرست میراث جهانی یونسکو شده است.
شهرک تاریخی و پلکانی ماسوله به پله‌های ثبت جهانی نزدیک می‌شود
امیر انتخابی افزود: هیأت کارشناسی یونسکو نخستین بار در سال ۸۳ برای بازدید از شرایط شهرک تاریخی ماسوله برای ثبت در میراث جهانی به گیلان سفر کردند و پس از آن، در سال ۸۹ با حضور نماینده منطقهای یونسکو اولین نشست کارگروه طرح جامع مدیریتی منظر فرهنگی ماسوله برگزار و به‌دنبال آن در سال ۹۰ هم دفتر ثبت جهانی ماسوله از سوی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری تشکیل شد، اما همچنان ماسوله به‌عنوان میراثی که قابلیت ثبت در فهرست جهانی را دارد، در لیست انتظار باقی مانده است.
ارسال پرونده ماسوله برای ثبت جهانی
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گیلان گفت: در حال حاضر باید ساختمان اداره برق و مخابرات ماسوله با مساعدت استانداری تحویل سازمان میراث شود تا بتوان پرونده ماسوله را برای ثبت جهانی ارسال شود.
امیر انتخابی، با بیان اینکه وجود دو ساختمان اداره برق و مخابرات در این شهرک تاریخی از مهمترین موانع ثبت جهانی آن است، افزود: اگرچه در ساخت این ساختمان‌های اداری سعی شده بافت سنتی ماسوله حفظ شود، اما بر اساس نظر کارشناسان یونسکو باید ساختمان‌های اداره برق و مخابرات از منظر طبیعی این شهرک خارج شود تا بتوان آن را به ثبت جهانی رساند.
جلوه گری شهر تاریخی و توریستی ماسوله به عنوان میراث فرهنگی و طبیعی
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گیلان گفت: ماسوله در جنوب غربی استان گیلان در بخش سردار جنگل فومن، ۶۰ کیلومتری شهر رشت و ۳۶ کیلومتری شهر فومن قرار دارد، این شهر در سال ۱۳۵۴هجری خورشیدی با شماره ۱۰۹۰ در فهرست آثار ملی به عنوان میراث فرهنگی و طبیعی به ثبت رسیده است.
امیر انتخابی، با بیان اینکه دین مردم ماسوله اسلام و مذهبشان شیعه است، افزود: زبان اصلی مردم ماسوله مانند زبان مردم غرب گیلان و جنوب جمهوری آذربایجان، تالشی است که به زبان اوستایی و زبان تاتی بسیار نزدیک است.
او گفت: ماسوله با وسعتی معادل یکصد هکتار منطقه تحت حفاظت میراث فرهنگی و منابع طبیعی، یکی از خوش آب و هواترین نقاط ایران است که هر ساله پذیرای ده‌ها هزار گردشگر است، شهر تاریخی و توریستی ماسوله به دلیل داشتن معماری منحصربه‌فرد در جهان شناخته شده‌است.
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گیلان افزود: ماسوله با کوهستان‌های مرتفع، جنگل و ییلاقات سرسبز از توریستی‌ترین مناطق شمالی ایران با جلوه‌های طبیعی فراوان به ویژه در اواخر بهار و فصل تابستان است و قلهٔ شاه معلم در ماسوله با ارتفاع ۳هزار و ۵۰ متر بلندترین نقطه استان گیلان و هدفی جذاب برای گروه‌های کوهنوردی است.
شهرود امیر انتخابی تصریح کرد: دو هتل در داخل فضای معماری سنتی ماسوله و چندین هتل در جادهٔ منتهی به آن پذیرای گردشگران ایرانی و خارجی هستند همچنین تعداد زیادی مهمانخانه و خانهٔ اجاره‌ای هم برای اقامت گردشگران وجود دارد.
شهرک کهنی که کهنه نمی‌شود
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گیلان گفت: ماسوله یکی از شهر‌های استراتژیک و گردشگرپذیر در استان گیلان است که در همه ایام سال مسافران و گردشگران داخلی و خارجی زیادی برای گردش و تفریح به این شهر تاریخی سفر می‌کنند، این شهر به دلیل قابلیتهای فراوان طبیعی، کالبدی، فرهنگی و اجتماعی، همواره یکی از بدیهیترین نمونهها برای پیشنهاد قرارگیری در فهرست آثار جهانی بوده است.
او، با بیان اینکه، بی شک معرفی بیشتر و بهتر میراث تاریخی به جامعه جهانی و ثبت این دست آثار در فهرست میراث جهانی یونسکو، توسعه صنعت گردشگری، رونق اقتصاد محلی و جذب همکاری و کمک‌های علمی، فنی و مالی بین المللی برای حفاظت و بازسازی آن را به دنبال دارد، افزود: اگرچه ماسوله کهن است و کهنه نمی‌شود، اما همگان و بیش از همه مردمان این سرزمین دریافته اند شکوه تاریخ، معماری و طبیعت این شهرک تاریخی تنها برای گیلان و ایران نیست و می‌بایست حفظ آن جهانی شود.
به ماسوله آمدیم که از ماسوله بنویسیم. ماسوله را نمی‌توان نوشت:ماسوله را باید دید و به تماشای آن همه خانه که به چهنه سبز کوه نشسته است ایستاد.