خطرات آب گیری سد ایلیسو توسط ترکیه برای ایران/ وزارت خارجه به این مسئله ورود کرده است
رئیس سازمان محیط زیست گفت: وزارت خارجه باید اقدامات بیشتری انجام دهد و به این مسئله هم ورود کرده است. امیدواریم بتوانیم با ترک‌ها کنار بیایم.
۸۵ درصد تالاب انزلی رسوبات است
وی در ادامه درباره تالاب انزلی گفت: ۸۵ درصد تالاب پر از رسوب شده قبلا دانشگاه تهران مطالعه کرده بود که چگونه می‌شود تالاب را احیا کرد و طرحی قبلا مطرح شد که ۵۰ میلیارد هزینه آن می‌شد که عملی نبود، چون بر اساس این طرح باید ۷۰۰ میلیون تن رسوب خارج می‌شد و چیزی حدود ۳۵ میلیون تریلی نیاز بود و با این احتساب اگر در هر دقیقه ۳ تریلی بار بزنیم باید ۲۰ سال تریلی فعالیت می‌کرد.
تالاب انزلی ۳۰ سانتیمتر عمق گرفته است
وی در ادامه گفت: در آغاز فعالیت ۳۰ سانتیمر عمق تالاب پایین رفت، ولی این طرح متوقف شد به این دلیل که در ترکیبات مواد نانو و اکسید تیتانیوم وجود دارد و باعث سم زایی می‌شود.
کلانتری گفت: در ۵۰ هکتاری که به صورت آزمایشی طرح بایوجمی شروع شده بود به سرعت و به شدت تالاب در حال عمق گرفتن است. امیدواریم این سوء تفاهم به زودی برطرف شود.
وی در ادامه گفت: ریزگردها یک شبه سیستم مهار آب‌های جاری در کشور و سد سازی‌ها شروع شد در حقیقت سد سازی‌ها در راستای اصول توسعه پایدار صد در صد اقدام نکردند یعنی همه آب‌ها را مهار کردند و حقی برای طبیعت قائل نشدند و فکر کردیم اگر تمام این آب‌ها مهار شود مشکلات ما کمتر می‌شود و حق طبیعت را در نظر نگرفتیم. طبق توافق ریو همه کشور‌ها می‌توانند از ۴۰ درصد آب تجدید پذیر استفاده کنند، ولی در کشور ما همه آب‌ها مهار شده و حقی برای طبیعت قائل نشدیم و بخش عمده‌ای از این ریزگزرد‌ها ناشی از این مدیریت نادرست بود. وقتی رودخانه مهار شود جلوی سیلاب گرفته می‌شود، ولی همین سیلاب‌ها در جا‌های خشکی مثل ایران که شدت تبخیر ۲۰ برابر مقدار بارش است که متوسط بارش ۲ هزار و ۵۰۰ میلیمتر و متوسط بارش ۲۰ میلیمتر است. وقتی که آب‌ها از طبیعت گرفته می‌شود آبی در دشت‌ها پخش نمی‌شود و این اراضی زیر چرخه دام و انسان است ساختار خاک خورد می‌شود.
کلانتری گفت: بهتر است منت نگذاریم که به تالاب‌ها آب دادیم.
کلانتری در باره منطقه گردشگری در خائیز گفت: این منطقه در مستثنیات در مناطق حفاظت شده هستند و البته مالک هم دارند. ممکن است داخل مستثنیات ۱۰ روستا باشد که حق آن‌ها با مالک است، اما باید ضوابط را ما تعیین کنیم. کار‌های عمرانی که در تنگه خائیز انجام می‌شود جهت توسعه گردشگری محیط زیست است و به نوعی وابسته به محیط زیست است و چون در مستثنیات اجرا می‌شود حق قانونی آنهاست.
وی در ادامه با اشاره به فعالیت سمن‌ها گفت: سمن‌ها در حوزه محیط زیست بسیار خوب فعالیت می‌کنند، اما ای کاش آگاهی به قوانین نیز داشته باشند در خصوص اجرای این طرح نیز از نظر من مشکلی وجود ندارد.
چرا مناطق حفاظت شده به پارک ملی تبدیل نمی‌شوند؟
کلانتری در پاسخ به این سوال که چرا مناطق حفاظت شده به پارک ملی تبدیل نمی‌شوند گفت: پارک‌های ملی تعاریف مشخصی دارند و نمی‌توانیم هر زیستگاهی را پارک ملی کنیم. پارک‌های ملی به طریق هیئت امنایی اداره می‌شوند و همه زیستگاه‌ها قابلیت تبدیل به پارک ملی را ندارند ما در پارک ملی مستثنیات نداریم، اما بر زیستگاه و مناطق حفاظت شده مستثنیات وجود دارد و حتی گاهی اوقات روستا و شهر نیز وجود دارد بنابراین نمی‌توانیم هر زیستگاهی را به پارک ملی تبدیل کنیم.
کلانتری همچنین درباره زباله‌های پلاستیکی در شمال کشور نیز گفت: زباله چه پلاستیکی و چه غیرپلاستیکی در شمال زیاد است چرا که مسافر در آنجا زیاد است، اما مشکلات ما این است که در شمال کشور سطح آب‌های زیرزمینی بالاست و نمی‌توانیم زباله را دفن کنیم و در حال حاضر نیز به حال خود رها شده‌اند.
وی ادامه داد: برای همین دلایل بود که رئیس جمهور دو سال پیش در بودجه کشور ۱.۳ میلیارد دلار از صندوق توسعه برای زباله‌ها اختصاص دادند که اگر این مبلغ تامین می‌شود تمام مشکلات ما حل می‌شد، اما متاسفانه مجلس اجازه نداد و با توجه به اینکه مجلس بودجه پسماند را در سال ۹۶ از بودجه سال ۹۷ حفظ کرد ما نتوانستیم کاری انجام دهیم. به دلیل شرایطی که شمال دارد ما نمی‌توانیم شبکه‌های دفن زباله در این منطقه داشته باشیم، اما آلودگی شمال از نظر زباله‌های پلاستیکی مانند دیگر مناطق کشور است در حال حاضر نیز شهر‌هایی مانند خرمشهر و بیرجند نهضت بدون پلاستیک را راه‌اندازی کردند و در این زمینه فعالیت می‌کنند معتقدم در خصوص پلاستیک باید مقررات سخت‌گیرانه‌ای ایجاد شود امروز در کنیا مصرف پلاستیک پنج تا هفت سال زندان دارد. در آفریقای جنوبی و پرو نیز قوانین سختی در نظر گرفته شده است ما باید مقررات جدی در خصوص مصرف پلاستیک اتخاذ کنیم.
پسماند‌ها در استان‌های شمالی کشور
کلانتری درباره پسماند‌ها در استان‌های شمالی کشور نیز گفت: یک محاسبه اشتباه شده بود که می‌توانند از پسماند‌ها در شمال کشور برق ایجاد کنند در حالی که هزینه تولید برق از پسماند بسیار زیاد بوده و صرفه اقتصادی ندارد در حال حاضر نیز در رودخانه‌ها به دلیل شیرابه پسماند هیچ موجود زنده‌ای وجود ندارد اگر دولت به این نتیجه برسد که باید از تولید برق از پسماند در این مناطق عبور کرد و از این گزینه عبور کنیم می‌توانیم با پسماند‌ها سوز‌ها مشکل را برطرف کنیم.
آلودگی پلاستیک در دریای خزر
وی درباره آلودگی پلاستیک در دریای خزر گفت: درست است که ما در جنوب دریای خزر یک گستردگی جمعیت داریم، اما آلودگی دریای خزر بیشتر نفتی است که توسط همسایگان ما ایجاد می‌شود آلودگی در بخش ما در دریای خزر بیشتر زباله است، اما کشور‌های همسایه که به بهره‌برداری از نفت و گاز این دریا مشغول هستند برای حفظ دریای خزر باید بیشتر تلاش کنند.
همه اختیارات از محیط زیست در خصوص معادن سلب شد
کلانتری درباره فعالیت معادن نیز گفت: محیط زیست وقتی به جایی می‌رسد که طرف مقابل آن پولدار است از جمله معادن، کم می‌آورد در قانون سال ۹۱ همه اختیارات را از محیط زیست در خصوص معادن سلب کردند ما به دنبال این هستیم که این قانون اصلاح شود که البته خیلی سخت است و نوش دارو پس از مرگ سهراب است.
وی ادامه داد: ما در حوزه مناطق حفاظت شده اجازه اکتشاف نمی‌دهیم، اما خارج از حوزه محیط زیست احتمال صدور مجوز بسیار وجود دارد و اجازه هیچ نظارتی داده نمی‌شود این قانون یک قانون مخرب بود که برای همیشه دست نظارت محیط زیست را از معادن کوتاه کرد. ما فکر می‌کردیم اگر قانون خاک تصویب شود شامل معادن نیز بشود، اما ظاهرا این گونه نیست. تنها راه این است که از طریق مجلس وارد شویم که بسیار سخت است چرا که آن‌ها بسیار قدرتمند هستند در همان زمان که این قانون تصویب شد مجلس می‌دانست که چه کاری را انجام می‌دهد، اما با پشتوانه همان معادن این قانون را تصویب کرد ما برای اصلاح این قانون که در سال ۹۱ تصویب شده کار بسیار سختی پیش رو داریم و در دولت هم که در باره این قانون صحبت می‌شود دو بخشی ایجاد شده و کار ما سخت است و نمی‌توانیم امیدوار باشیم که ظرف شش الی هفت ماه این قانون اصلاح شود مگر اینکه تخریب آن بسیار بوده و به این نتیجه برسند که باید این قانون اصلاح شود و مجبور باشند که ان را اصلاح کنند.
اکتشاف یک معدن طلا در استان کردستان
وی با اشاره به اکتشاف یک معدن طلا در استان کردستان گفت: قرار بود یک معدن طلا در حوزه سد چراغویس که آب شهر سقز را تامین می‌کند احداث می‌شود من به استاندار گفتم اختیارات ما در دست شماست راهکار بدهید بعد از شش ماه گفتند نمی‌توانند چرا که نمی‌توان از ورود سینانور به آب جلوگیری کرد ما توانستیم جلوی این معدن را بگیریم، اما همان طور که گفتم این قانون دست ما را بسته است و نمی‌توانیم خیلی بر معادن نظارت کنیم.
وی تاکید کرد: بودجه سازمان محیط زیست بسیار کم است و صاحبان معادن پولدار هستند ما گاهی اوقات زورمان به یک کارخانه کوچک موتورسیکلت سازی هم نمی‌رسد. اگر بخواهیم دستور مقام معظم رهبری را در خصوص کاهش شدت انرژی انجام دهیم خیلی از صنایع تعطیل می‌شوند.
اجرای کنوانسیون پاریس
کلانتری در ادامه درباره اجرای کنوانسیون پاریس نیز گفت: سازمان محیط زیست به همه ابهاماتی که اعضای حقوقی شورای نگهبان از کنوانسیون پاریس گرفته بودند پاسخ داده و آن‌ها قانع شده که کنوانسیون پاریس مشکلی ندارد.
وی ادامه داد: در برنامه ششم مجلس ما را وادار کرد تا ۲۳۲ تن تولید کربن را در طول این برنامه کاهش دهیم در حالی که طبق کنوانسیون پاریس تا سال ۱۴۰۹ در صورت تحریم تنها باید ۷۲ میلیون تن کربن کاهش پیدا می‌کرد. در حال حاضر نیز صرفه‌جویی در بخش انتقال انرژی انجام شده و رئیس مجلس باید تعیین تکلیف کند که از نظر آن‌ها این بهامات برطرف شده است یا نه.
انتقال آب دریاچه وان به دریاچه ارومیه
رئیس سازمان محیط زیست درباره انتقال آب دریاچه وان به دریاچه ارومیه نیز گفت: دریاچه وان در ترکیه حدود ۴۵۰ متر بالاتر از ارومیه است و فاصله آن تا دریاچه ارومیه ۱۶۵ کیلومتر است ستاد احیای دریاچه ارومیه از چهار سال پیش مطالعاتی را شروع کردند که با توجه به بالا بودن PH دریاچه وان چنانچه از نظر شیمیایی امکان‌پذیر باشد انتقال آب از دریاچه وان به ارومیه انجام شود چرا که ارتفاع آب در دریاچه وان افزایش پیدا کرده و مشکلات زیستی را برای این دریاچه ایجاد کرده است. اگر مشکلات شیمیایی وجود نداشته باشد با هزینه کمتری سالی یک الی دو میلیارد متر مکعب آب از این دریاچه وارد دریاچه ارومیه کنیم این موضوع در دست بررسی است و چنانچه به تفاهم برسیم در آینده می‌تواند یکی از منابع تامین آب دریاچه ارومیه باشد.
وی افزود: کشور‌های همسایه مشغول بهره برداری نفت و گاز هستند و باید همسایگان هم تلاش بیشتری بکنند.
۱۰۰ میلیون دلار برای مبارزه با گرد و غبارتخصیص یافت
کلانتری همچنین در بخش دیگری از صحبت‌هایش اشاره به این که امسال ۱۰۰ میلیون دلار برای مبارزه با گرد و غبار از سوی دولت تخصیص داده شده که در سال گذشته ۲۰۰ میلیون دلار بوده است، گفت: اقدامات مناسبی در راستای مبارزه با گرد و غبار انجام شده که از جمله این فعالیت‌ها می‌توان به نهال‌کاری در ۲۱ هزار هکتار در خوزستان اشاره کرد.
وی تصریح کرد: ۹ هزار هکتار از این نهال کاری‌ها به‌دلیل گرمای هوا و سیلاب از بین رفته که این موضوع با توجه به شرایط منطقه طبیعی است.
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست به حقابه تالاب هامون از افغانستان اشاره کرد و گفت: آبی که امسال از افغانستان به سمت تالاب هامون جاری شده ناشی از عدم توانایی این کشور در مهار آب بوده است، ولی با توجه به تفاهم‌نامه‌های بین‌المللی این کشور می‌بایست ۲۶ متر مکعب در ثانیه آب وارد ایران کند.
کلانتری ادامه داد: اختلاف نظر میان دو کشور بر اساس این است که میزان ۸۲۰ میلیون متر مکعب آبی که از افغانستان وارد می‌شود برای استفاده به‌عنوان کشاورزی و آب شرب است و حقابه طبیعی بر سر جای خود باقی مانده که این موضوع از طریق وزارت امورخارجه در حال مذاکره است.
انتقال آب خزر
کلانتری در ارتباط با انتقال آب خزر اشاره و عنوان کرد: ما در حال حاضر صرفاً به دنبال موضوع نحوه انتقال آب خزر هستیم و اصل انتقال آن برای ما اهمیت چندانی ندارد، زیرا با برداشت ۲۰۰ میلیون متر مکعب از آب خزر تنها ۰/۳ میلی متر از ارتفاع خزر آب کم می‌شود که این موضوع ۰/۰۰۰۰۱۴ به غلظت شوری آب خزر می‌افزاید این در حالی است که نوسان تبخیر در خزر ۱۲ میلیارد متر مکعب و چیزی حدود ۳۰ سانتی متر است.
نمی‌توانیم بگوییم آفرود نداشته باشیم
رئیس سازمان محیط زیست در ادامه درباره آفرود سواران در جنگل‌ها گفت: نمی‌توانیم بگوییم آفرود نداشته باشیم، ولی نباید این آفرود سواران در داخل زیستگاه حیوانات باشد و مشکلی برای حیوانات نداشته باشد.
کلانتری همچنین با بیان اینکه یک درصد از سود تولیدات صنایع آلاینده باید به شکل عوارض آلایندگی پرداخت شود خاطرنشان کرد: این عوارض در اختیار شهرداران شهرداری‌ها قرار می‌گیرد که در برخی مواقع رقم بالایی است. برای مثال سال گذشته عوارض آلایندگی عسلویه حدود ۴۰۰ میلیارد تومان بود البته استان‌های همجوار مثل فارس و هرمزگان متقاضی این هستند که از عوارض آلایندگی عسلویه بهره‌مند شوند، چون آلایندگی صنایع این منطقه استان‌های مذکور را نیز تحت تاثیر قرار می‌دهد. جلساتی در مجلس شورای اسلامی و سازمان حفاظت محیط زیست برای بررسی این موارد تشکیل شده است.
وی ادامه داد: جدولی برای روشن شدن دریافت‌کنندگان عوارض آلایندگی در دست تهیه است که امیدواریم تا پایان مردادماه این جدول تهیه و تکمیل شود. در صورت تکمیل شدن این جدول مشخص می‌شود که سهم هر یک از شهر‌ها از عوارض آلایندگی صنایع چند درصد است.
وی در ادامه این نشست در مورد ساخت سد شفارود گفت: وزارت نیرو موظف است آب مورد نیاز مردم را تامین کند. در دولت یازدهم قرار بود که ۱۹۳ هکتار از جنگل‌ها برای ساخت سد شفارود زیر آب برود. در همان مقطع این طرح را تعدیل کردیم و اراضی که زیر آب می‌رفت را به ۶۲ هکتار رساندیم.
وی ادامه داد: قرار شده مجری طرح ۱۰ برابر آن ۶۲ هکتار را در بالادست جنگل‌کاری و تا پنج سال از این جنگل‌ها مراقبت کند و بعد از این مدت اراضی جنگل‌کاری شده را به سازمان جنگل‌ها تحویل بدهد.
سیاست‌های غلط آبی در کشور
کلانتری با اشاره به سیاست‌های غلط آبی در کشور اظهار کرد: شمال ایران ۱۰۰۰ میلیمتر بارش دارد، اما با این وجود از استان‌های اردبیل، آذربایجان شرق، زنجان و کردستان آب به استان‌های شمالی انتقال داده می‌شود تا برنج کاری با مصرف آب دو میلیارد متر مکعب انجام شود. همین موضوع نمونه و مصداق بارز سیاست غلط آبی در کشور است که آسیب‌های جدی به منابع آبی وارد می‌کند.
توقف ساخت جاده الموت – تنکابن
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست به توقف ساخت جاده الموت – تنکابن اشاره کرد و گفت: در سال ۸۸ در مسیر الموت – تنکابن تخریب‌ها برای جاده‌سازی انجام شده است. یک سال و نیم است که این طرح متوقف شده و تخریب‌ها به همان شکل باقیمانده است. با وزارت راه به تفاهم رسیده‌ایم که اقدامات لازم را برای رفع حداکثری این تخریب‌ها انجام دهد. جاده الموت - تنکابن هیچ مجوز ارزیابی زیست محیطی نداشته است. ضمن اینکه از لحاظ ترافیکی هیچ کمکی نمی‌کند.