تشریح دلایل وقوع آتش سوزی در هتل آسمان شیراز
وی با بیان اینکه امروزه با توجه به گسترش شهرها و کاهش زمین مناسب، برای بهره برداری بیشتر از املاک موجود، آنها را به صورت طبقاتی و مرتفع میسازند تا نفرات بیشتری را در آن ساکن کنند، گفت:، اما متاسفانه باید بپذیریم که منطبق با رشد ساختمان ها، ایمنی آنها رشد نکرده است و گاهی حتی با کاهش ایمنی نیز مواجه بوده ایم. آتش سوزیهایی که در ساختمانهای بلندمرتبه و برجها رخ میدهد جزو چالش برانگیزترین حوادث در تمام دنیاست و همه آتش نشانان در چنین حوادثی با مشکلات عدیدهای مواجه میشوند.
این کارشناس ارشد ایمنی و حریق با اشاره به اهمیت ارتقای ایمنی ساختمانهای بلندمرتبه گفت: این ساختمانها به خاطر حضور صدها و هزاران نفر در آن به عنوان یک مکان تجمعی بوده و به هنگام حوادث، جان بسیاری از آنان به خطر میافتد. در همین سالهای اخیر، آتش سوزیهای زیادی در دنیا در اینگونه ساختمانها اتفاق افتاده که تقریباً تمام آنها آتش نشانان آن شهر را با سختیهای فراوانی روبرو کرده است. یکی از مهمترین آن حوادث، آتش سوزی برج گرندفیلد در لندن بود که منجر به جان باختن حدود ۸۰ نفر از شهروندان شد. همچنین آتش سوزیهایی که اخیراً در بنگلادش، هند و ژاپن رخ داد که منجر به از دست رفتن تعداد زیادی از ساکنان آنها شد.
ملکی با اشاره به آتش گرفتن ساختمان پلاسکو گفت: در کشور ما خاطرات تلخی از حوادث حریق در برجها وجود دارد که ناراحت کنندهترین آنها آتش سوزی در ساختمان پلاسکو بود. حادثهای که منجر به ریزش ساختمان و شهادت ۱۶ آتش نشان و مرگ شش شهروند دیگر شد. پس از این حادثه همه ما تصور میکردیم که این حادثه میتواند منجر به ایجاد یک تغییر در باور ایمنی شود، اما متاسفانه اینطور نشد.
این کارشناس ارشد ایمنی و حریق ادامه داد: آتش سوزیهایی که بعد از پلاسکو در ساختمانهای بلندمرتبه در کشورمان رخ داد نشان میدهد که هیچ یک از متولیان ایمنی ساختمانها در کشور از حادثه پلاسکو درس نگرفته و خیلی زود اثرات و خاطرات تلخ آن حادثه فراموش شده است.
وی با تاکید بر اینکه اگر تغییری در نگرش خود به حوزه ایمنی ایجاد نکنیم باید منتظر حوادث احتمالی بعدی باشیم، گفت: آتش سوزیهایی نظیر حریق در برج پارامیس که در آن بیش از ۱۰۰ نفر از ساکنان توسط آتش نشانان نجات یافتند، آتش سوزی برج تجاری پایتخت، حریق در برج تجاری طوبی و آتش سوزی در برج اداری برق حرارتی و مواردی از این قبیل نشان دهنده این است که هنوز تا ایمنی ساختمانهای بلند مرتبه راه بسیاری در پیش داریم.
حریق هتل آسمان شیراز هم فراموش میشود؟
ملکی با اشاره به آتش سوزی گسترده در ساختمان هتل آسمان شیراز گفت: حریق در ساختمان نیمه کاره این هتل نیز درسهای بسیاری دارد که احتمالا به زودی همچون پلاسکو به فراموشی سپرده خواهد شد. اما سوال مهم اینجاست که چرا این ساختمان و بسیاری از ساختمانهای مشابه که به دلایل مختلف از جمله بروز اختلاف بین شرکا، داشتن تخلفات در ساخت و جلوگیری از کار توسط نهادهای مرتبط، نداشتن منابع مالی و... روند ساختشان متوقف شده تا سالها باید بدون رعایت نکات ایمنی رها شوند؟ این مسئله فقط مختص ساختمانهای نیمه کاره نیست، گاهی گودبرداریهای بعضاً عمیقی نیزمشاهده میشود که مدت هاست به حال خود رها شده اند و کسی پیگیر ادامه فعالیت آنها نیست.
به این کارشناس ارشد ایمنی و حریق نبود قوانین شفاف و یا الزام آور نبودن همان معدود قوانین موجود، دست متخلفان در این حوزه را باز گذاشته است. حتی اگر بعضی دستگاهها نظیر شهرداریها بخواهند به مسئله ورود کنند به دلیل نقص در همین قوانین کار خاصی از پیش نمیبرند.
وی با انتقاد از تغییر کاربری ساختمانها پس از ساخت گفت: ساختمانهایی وجود دارند که با کاربریهای مختلف اخذ جواز میکنند، اما بعد از مدتی تغییر کاربری داده و به گونهای دیگر از آنها استفاده میکنند. پلاسکو از ابتدا تا پایان چندین مرتبه تغییر کاربری داده بود و بسیاری از ساختمانهای موجود بویژه قدیمیترها نیز همین کار را انجام میدهند. تعییر کاربری مشکل نیست، معضل اینجاست که بسیاری از این تغییر کاربریها بدون اخذ مجوزهای قانونی و به صورت غیرقانونی انجام میشود و تقریباً در چنین ساختمانهایی ایمنی در کمترین حد ممکن لحاظ میشود. چون کسی که برای تغییر کاربری اعتقادی به اخذ مجوز نداشته باشد قطعاً به تامین ایمنی محل نیز معتقد نخواهد بود. حتی بسیاری از ساختمانهایی که در پایان ساخت، موفق به اخذ تائیدیه ایمنی از سازمان آتش نشانی میشوند نیز در پایان سال اول و برای تمدید آن گواهی ایمنی به سازمان مراجعه نکرده و همان ساختمان هم پس از مدتی به ساختمانهای ناایمن شهر اضافه میشود. چون باور ایمنی مناسبی وجود ندارد، حتی برای تمدید گواهی هم مراجعه نمیکنیم.
ملکی ادامه داد: در طبقات زیرین هتل ناتمام آسمان شیراز هزاران قطعه لوازم و اجناس از جمله خوش خواب ها، تخت و مبل و سایر لوازم که از جمله مواد سریع الاشتعال بوده و ریسک خطر بالایی دارند، انبار شده بود و در نهایت حریق در همین بخش نیز توسعه یافت. پس از آن هم یک شهر در التهاب رفته بود که وضعیت این ساختمان چه خواهد شد؟ همه نگران بودند که مبادا برای آتش نشانان و سایرین اتفاقی بیفتد. اما سوال اینجاست که چرا عدهای با بی احتیاطی این چنین موجی از نگرانی ایجاد کردند. البته نباید از رشادتهای آتش نشانان شیراز و مدیران آن مجموعه و همه کسانی که در فرونشاندن آن آتش تلاش وافر کردند به سادگی گذشت، اما فراموش نکنیم که فقط نباید به تلاشها و مجاهدتهای آتش نشانان دل بست.
وی با بیان اینکه هتل آسمان شیراز فعلاً آخرین نمونه از بی احتیاطی در ساختمانهای بلند مرتبه در کشور است، گفت:، اما با استناد به تجربههای پیشین باید بگویم که به نظر میرسد قطعاً این آتش سوزی آخرین مورد نخواهد ماند. البته در گذشته مواردی را هم در گیلان و مشهد داشته ایم. با تغییر در نگاه خود به مقوله ایمنی و بویژه وضع قوانین مناسب و بازدارنده و برخورد با متخلفان، میتوانیم جلوی خطرات احتمالی پیش رو را بگیریم.
رها کنندگان ساختمانهای نیمه کاره جریمه شوند
سخنگوی آتش نشانی تهران ادامه داد: باید قوانینی وضع شود که مالکان ساختمانها و گودبرداریهایی که به هر دلیل پروژه را به حال خود رها کرده اند مجبور به تکمیل کار و تحویل آن شوند. در غیر این صورت با جریمههایی مواجه شده و یا به صورت قانونی ادامه کار با نظارت دستگاههای متولی به سهام داران سپرده شود. با این کار، علاوه بر این که شهرها از وجود چنین ساختمانهایی که گاهی ظاهر آنها را زشت و نازیبا کرده اند خلاص میشوند، تکلیف صدها و هزاران نفری که در این پروژهها سهیم هستند نیز مشخص میشود؛ و یا این که مادام که ساختمانی گواهی ایمنی و پایان کار ساختمانی خود را دریافت نکرده است نمیتواند آن را به خریداران واگذار کند. متاسفانه بعضی حوادثی که اتفاق میافتد در ساختمانهایی است که نوساز بوده و حتی پایان کار خود را نیز دریافت نکرده اند، اما آنها را تحویل خریداران داده اند. اگر پروژهای به هر دلیل قادر به ادامه کار نیست، نباید هیچ فعالیتی در آن داشته باشد. نه اینکه کار را نیمه تمام رها کند، اما از آن به عنوان انبار یا پارکینگ و یا موارد دیگر استفاده کند.
ملکی با بیان اینکه آتش نشانان در آخرین مرحله از حادثه حریق وارد میشوند، گفت: اگر هر کسی که در حوزه ایمنی مسئولیتی دارد و حتی شهروندان، وظایف خود را به بهترین نحو ممکن انجام دهد دیگر حادثهای رخ نداده و نیازی به حضور آتش نشانان نخواهد بود و جان آنان نیز همچون جان و مال سایر شهروندان به مخاطره نمیافتد. حضور آتشنشانان ایثارگر رافع مسئولیتهای دیگران نیست. امروزه در دنیا ساختمانهای بسیار مرتفعتر از ساختمانهای بلند کشور ما وجود دارد در حالی که تجهیزات آتش نشانی دنیا پاسخگوی خدمت رسانی به آنها نیست. در این ساختمان ها، مالکان با نصب سیستمهای اتوماتیک و حرفهای اعلام و اطفاء حریق و تعبیه راههای مناسب خروج اضطراری، درهای دودبند، استفاده از پوششهای ضد حرارتی برای اسکلتهای ساختمان، سیستمهای دمنده بسیار قوی و روشهای دیگر، ساختمان را خودایمن میکنند و آتش نشانیها فقط به عنوان تکمیل کننده وارد میشوند. برای تامین ایمنی شهرها، همه باید کمک کنیم و قوانین شفاف باید تسهیل کننده کارها و بازدارنده تخلفات باشند.