برگشت «کارتهای سوخت» خوب یا بد؟
به نظر میرسد طرح انتظار برچیده شدن قاچاق سوخت با الزامی شدن سوختگیری با کارت سوخت شخصی از سوی برخی رسانهها، نتیجه عدم توجه به دلیل اصلی ورود این ابزار است. کارت سوخت در سال ۸۶ و زمانی وارد سیستم سوختگیری ایران شد که اعمال سهمیه ماهانه سوخت برای هر خودرو، وجود این ابزار را برای کنترل سوختگیری صاحبان خودرو الزامی میکرد؛ بنابراین چنانچه سهمیهای وجود نداشته باشد، استفاده از کارت سوخت نیز الزامی به نظر نمیرسد و تنها یک کارت سوخت در هر جایگاه میتواند پاسخگو باشد؛ درست مانند اتفاقی که از سال ۹۴ به این سو و با تکنرخی شدن بنزین رخ داد.
طرح انتظار کنترل جدی قاچاق سوخت با کارت سوخت علت دیگری نیز دارد و آن شناسایی نادرست منشأ قاچاق است. عقب ماندن قیمت سوخت از نرخ تورم عمومی در ایران بهعنوان یکی از اصلیترین علتهای رشد قاچاق و افزایش افسارگسیخته مصرف سوخت، موضوعی است که بارها در سلسله گزارشهای «دنیایاقتصاد» در رابطه با بنزین مورد اشاره قرار گرفته. این منشا قیمتی در حالی مورد اشاره بسیاری از کارشناسان قرار دارد که تلاطمات ارزی که از اواخر سال گذشته شاهد آن بودیم، اثرگذاری این منشا را جدیتر و قاچاق سوخت به کشورهای همسایه که قیمت سوخت در آنها از نرخهای جهانی اثر میگیرد را توجیهپذیرتر کرد. لزوم اصلاح قیمتی بنزین برای کنترل مصرف داخلی و قاچاق آن به کشورهای همسایه در حالی تا همین ماههای گذشته بازگشت نظام سهمیهبندی را در مرکز توجهها قرار داده بود که با محافظهکاری بیش از اندازه دولت در اجرای سیاستهای سوختی، این روش کنترلی مورد فراموشی اجباری قرار گرفت.