آلاینده ازن چه خطراتی برای سلامتی انسان دارد؟/ خودرو‌ها ۳۲ درصد در تولید آلاینده ازن نقش دارند
داریوش گل علیزاده، معاون مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان محیط زیست در گفت و گو با خبرنگار گروه جامعه ، درباره خطرات آلاینده ازن که که طی هفته‌های گذشته به بیشتر از حد مجاز در سطح هوای شهر تهران رسیده است اظهار کرد: از ابتدای سال ۹۸؛ ۱۴ روز ناسلام برای گروه‌های حساس و ۱ روز هم ناسالم برای تمام گروه ها در شهر تهران داشته ایم.
وی در ادامه بیان کرد: روز ۱۰ تیر شاخص آلودگی هوا به ۱۶۰ در تهران رسید.
وی در ادامه بیان کرد: ازن یک آلاینده ثانویه قوی است که بر اثر تابش خورشید و وجود ناکس (اکسید‌های نیتروژن) و ترکیبات عالی فرار در هوا به وجود می‌آید.
وی در ادامه توضیح داد: این ترکیبات عالی فرار وقتی در معرض تشعشع خورشید قرار می‌گیرند ازن را تولید می‌کنند ازنی که در جو زمین قرار می‌گیرد به نام ازن بد معروف است که عواض سوء برای سلامت انسان و موجودات زنده دارد.
تفاوت ازن بد و ازن خوب
وی در ادامه بیان کرد: در ادبیات محیط زیست به گاز ازن موجود در تروپوسفر لقب ازن بد و مضر داده شده است. از طرفی ازن موجود در سطح زمین بسیار خطرناک و سمی‌است و در ردیف گاز‌های آلاینده جوی قرار دارد. ۱۰ درصد ازن در لایه تروپوسفر قرار می‌گیرد. ۹۰ درصد ازن موجود در استراتوسفر به ازن خوب و مفید گفته می‌شود که نقش بسزایی در فیلتر کردن تابش‌های خورشید دارد چرا که در حدود ۹۵درصد تابش‌های خورشید در محدوده طول موج‌های کوتاه واقع شده است و باند‌هایی از آن تابش‌ها فوق العاده خطرناک و مضر هستند در لایه استراتوسفر قرار می‌گیرد که ازن مفید است و لایه ازش را تشکیل می‌دهد.
وی در ادامه ب بیان اینکه ناکس و ترکیبات عالی فرار منابع انتشار زیادی دارند بیان کرد: از کلیه سیستم‌های حرارتی که از سوخت هیا فسیلی استفاده می‌کنند ناکس تولید می‌شود این ناکس خیلی سریع به آلاینده ثانویه تبدیل می‌شود.
وی در ادامه بیان کرد: از زمانی که ازن به عنوان شاخص آلودگی در تهران مطرح شده وجود ناکس خیلی مهم شده است. ناکس در طی دهه اخیر روند نزولی داشته است. سال ۸۹ و ۸۶ در طول دو دوره ناکس به حجم بالایی رسید.
خودرو‌ها یا همان منابع متحرک نقش ۳۲ درصدی در انتشار ناکس دارند
معاون مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم در ادامه درباره منابع اصلی تولید کننده ازن در هوای تهران گفت: خودرو‌ها یا همان منابع متحرک نقش ۳۲ درصدی در انتشار ناکس دارند. ناکس در تابستان ازن را تشکیل و در زمستان ذرات معلق را تولید می‌کنند.
وی در ادامه بیان کرد: منابع تجاری و خانگی و عمومی هم ۱۰ درصد در انتشار ناکس موثر هستند. منابع خانگی که گاز طبیعی می‌سوزاند دی اکسید نیتروژن تولید می‌کنند.
وی در ادامه درباره سهم نیروگاه‌ها و کارگاه‌های صنعتی گفت: نیروگاه‌ها و صنایع و کارگاه‌های صنعتی در تولید ناکس موثر و سهم بلقوه‌ای در انتشار ناکس دارند.
گل علیزاده در ادامه بیان کرد: خودرو‌ها که منابع متحرک هستند در تولید ناکس خیلی موثر هستند و وقتی در ترافیک سنگین گرفتار می‌شویم میزان تولید آلاینده ازن ۵ برابر یک خودروی در حال حرکت می‌شود.
وی در ادامه درباره میزان تولید ازن توسط موتورسیکلت‌ها گفت: موتور سیکلت‌ها ۲۰ درصد خودرو‌ها آلاینده ازن تولید می‌کنند.
معاون مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم در ادامه بیان کرد: خودرو‌های بنزینی و دیزلی تولید ناکس می‌کنند و سم تولید می‌کنند در این بین خودرو‌های دیزلی دی اکسید گوگرد بیشتری تولید می‌کنند. تمام آن‌هایی که سوخت فسیلی مصرف می‌کنند تولید ناکس دارند و هر چه قدر بیشتر فرسوده شوند میزان انتشار ناکس آن‌ها بیشتر می‌شود و اگر کاتالیست‌ها معیوب شود باز هم تاثیر تشدیدی در روند تولید ناکس را دارند.
وی در ادامه یادآور شد: خودرو‌هایی که معاینه فنی نمی‌گیرند نیز سهم بسزایی در تولید ازن دارند.
وی در ادامه دربار سایر منابع تولید کننده آلاینده ازن بیان کرد: معاینه فنی می‌تواند به کاهش انتشار کمک به سزایی در کاهش انتشار ازن کند. مواردی مثل لاک، جایگاه بنزین، اسپری، مواد ضد عفونی کننده و الکل نیز ترکیبات عالی فرار تولید می‌کنند.وی در ادامه درباره خطرات آلاینده ازن برای سلامتی انسان گفت: میزان مواجهه با آلاینده ازن بالا برود تاثیر سوء بر سلامت دارد به این دلیل که ازن میزان سمیت بالایی دارد و برای بیماران تنفسی و قلبی عوارض سوئی در پی دارد.
گل علیزاده در ادامه بیان کرد: آلاینده ازن کارایی بیماران ریوی را بسیار پایین می‌آورد.
معاون مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان محیط زیست در ادامه بیان کرد: ازن همچنین روی چشم و دستگاه تنفس اثر سوء می‌گذارد.
وی در ادامه بیان کرد: آلاینده ازن باعث ناراحتی بینی و گلو درد، سردرد، آلرژی و حساسیت پوستی، حالت تهوع، حالت خستگی و گیچی نیز می شود و اگر کسی بیماری زمینه‌ای در این موارد داشته باشد ازن نقش تشدید کننده دارد.