بازارهای صادراتی یک بار مصرف، تاوان بی‌توجهی به کیفیت/ ضعف صنایع در برندسازی و جهانی شدن

اینکه حمایت از تولید داخل سبب اشتغال زایی، افزایش نرخ رشد اقتصادی و توسعه پایدار برای یک کشور می شود، امری بدیهی و طبیعی است که مسئولان اقتصادی کشور در سخنرانی های خود بارها به آن اشاره می کنند اما در عمل هیچ اقدام جدی در راستای حمایت از تولید داخل صورت نمی گیرد.

 این چرخه ناقص که خروجی آن افزایش هزینه تولید بوده سبب شده تا تولیدکننده های ایرانی توانایی رقابت در بازار خارجی را نداشته باشند و از سوی دیگر تولید داخل کشور صادرات محور نباشد.

 این در حالی است که اکنون نگاه بیشتر تولیدکننده های ایرانی به صادرات همچون بازار یک بار مصرف است، نمونه چنین امری را در بخش های مختلف از جمله صنعت و کشاورزی مشاهده می کنیم که کالا و محصولات ایرانی صادر شده از سوی کشور مقصد بازگشت داده می شود.

بی‌توجهی تولیدکننده‌های داخل به موضوع برندسازی، مشتری مداری، کیفیت و بازاریابی سبب شده موفقیت چندانی در بازار داخل و خارج نداشته باشند و اگر هم صادراتی برای اولین بار به کشوری صورت می گیرد، آخرین بار باشد.

 کوتاه بودن عمر صادرات
 عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی در گفت وگو با خبرنگار اقتصادی میزان، گفت: رعایت نکردن برخی اصول از سوی تولیدکننده ها و مسئولان اقتصادی سبب شده تا عمر صادرات محصولات و کالاهای تولید داخل کوتاه باشد.

ناصر عاشوری افزود: در درجه نخست باید این موضوع که به بلای بزرگی برای بخش تولید و اقتصاد ما تبدیل شده است، ریشه یابی و سپس برای رفع آن به دنبال برنامه ریزی باشیم.

 وی با بیان اینکه یکی از ضعف های ما در حوزه تجارت، نبود فرهنگ آموزش و آداب تجارت است، اضافه کرد: آموزش برای رعایت فرهنگ ایرانی و اسلامی و تعهدات تجار را باید به خوبی ترویج و آموزش دهیم که تاکنون به موضوع به خوبی پرداخته نشده است.

 عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی انتقاد کرد: با رشد و افزایش قاچاق کالا یا افزایش هزینه های جاری یک تولیدکننده نمی توان از تولید داخل حمایت کرد. نمونه ای از بازگشت محصولات تولیدی ایران صادرات لبنیات به عراق بود که به دلیل اضافه کردن روغن پالم به محصولات، بازگشت خورد.

بازگشت محصول به دلیل بی کیفیت بودن!
گاهی اوقات محصولات صادراتی ایران به دلیل بی کیفیت بودن بسیار زیاد شاهد بازگشت و مرجوع شدن محصولات و کالاهای صادراتی هستیم که نمونه آن محصولات لبنی صادر شده به کشور عراق بود که در این زمینه رییس کمیسیون صادرات اتاق بازرگانی ایران در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی میزان با بیان اینکه با ضعف برنامه‌ریزی در صادرات مواجه هستیم، گفت: در بازگرداندن محصولات لبنی به عراق، سازمان ملی استاندارد و وزارت بهداشت مقصر هستند و باید در این خصوص دقت لازم داشته باشند. 

اسدالله عسگراولادی در خصوص بازگرداندن محصولات لبنی ایران از عراق گفت: محصولات لبنی باید شامل مهر استاندارد شوند و بعد صادر شوند اما به دلیل ضعف کیفیت این محصولات و از جمله دراین اواخر اضافه کردن روغن پالم به این‌ها، در حال از دست دادن بازار عراق هستیم.

 وی ادامه داد: در این خصوص سال گذشته، وزارت بهداشت با راه اندازی جریان روغن پالم و سر و صداهایی که راه انداخت باعث شد کارخانجات لبنی متضرر شوند و کیفیت کالاهای لبنی پایین آمد و بازار افغانستان را از دست دادیم. 

عضو هئیت رییسه اتاق بازرگانی ایران بیان کرد: در حال حاضر هم برخی تولیدکنندگان لبنی به دلیل اینکه نظارت دقیقی از طرف استاندارد بر محصولاتشان نیست با اضافه کردن روغن پالم باعث بازگرداندن این محصولات به کشور و به نوعی آسیب زدن به صادرات شدند. 

عسگراولادی با بیان اینکه از دست دادن بازار عراق بعد سیاسی هم دارد، افزود: به دلیل اینکه در عراق بازار رقابتی ایجاد شده است و کشورهایی از قبیل ترکیه نیز از رقبای ما به شمار می‌روند به همین خاطر با نشان دادن کمی ضعف، به راحتی از این بازار حذف می شویم. 

گفتنی است طی هفته های گذشته رئیس سازمان استاندارد در همایش روز جهانی سلامت درباره لبنیات حاوی پالم گفت: «چندین مورد ماست‌های صادرشده به عراق به ایران بازگردانده شد چون حاوی پالم بود» که عراق هم لبنیات صادراتی ایران را پس فرستاده آن هم به خاطر وجود روغن پالم! پالمی که تا همین چند وقت پیش در ایران تیتر یک رسانه ها بود و شاید عدم اعلام اسامی متخلفان از سوی سازمان استاندارد و وزارت بهداشت باعث شد پای آن به کالاهای صادراتی هم باز شود. 

در این رابطه رئیس مرکز اصلاح نژاد دام و بهبود تولیدات دامی وزارت جهاد کشاورزی گفته است: بازار عراق تبدیل به بازار رقابتی شده است که در آن برندهای بزرگی از ایران و ترکیه حضور دارند و در صورتی که شرکتی نسبت به کیفیت محصولات بی توجه باشد، بازار بزرگ عراق را از دست می دهد. 

به هر حال تاوان بی توجهی به کیفیت، یک بار مصرف شدن بازارهای صادراتی خواهد بود که امیدواریم در آینده شاهد توجه به موضوع برندسازی و کیفیت در تولید باشیم.