تابوت‌های جوبجی، از شایعه تا واقعیت
به گزارش گروه جامعه ، منطقه جوبجی در رامهرمز استان خوزستان منطقه‌ای است که از پاییز سال گذشته کار کاوش و نجات‌بخشی در آن به‌همت پژوهشگاه میراث‌فرهنگی آغاز شده و حالا با کشف چند تابوت در این منطقه تاریخی، جوبجی در صدر اخبار قرار گرفته و هر روز در این‌باره این منطقه تاریخی و تابوت‌هایی که کشف شده است اخبار جدیدتری به گوش می‌رسد.
اما شهرت جوبجی تنها به خاطر کشف این چند تابوت نیست بلکه جوبجی همان محوطه‌ای است که گنجینه معروفی از دل آن توسط باستان شناسان بیرون آمد. گنجینه طلایی و مفرغی حاکم ایلامی رامهرمز در روستایی به نام جوبجی است، که در عملیات لوله‌کشی سازمان آب و برق خوزستان در تاریخ ۹ اردیبهشت ۸۶ کشف شد، این گنجینه متعلق به ۶۰۰ تا ۷۰۰ پیش از میلاد در تپه باستانی جوبجی است.
شاید کشف همین گنجینه باعث شد تا سال‌های بعد موضوع کاوش و نجات بخشی این منطقه تاریخی در دستور کار پژوهشگاه میراث فرهنگی قرار گیرد موضوعی که با همکاری و تفاهم بین پژوهشگاه میراث فرهنگی و سازمان آب و برق خوزستان به طور رسمی از پاییز سال گذشته آغاز شد.
حالا بعد از گذشت چند ماه از انجام عملیات نجات بخشی در این منطقه تاریخی، انتشار یک فیلم کوتاه که تلاش دارد تابوت‌ها را رها شده نشان دهد باعث شد تا خبرنگاران و کنشگران و فعالان حوزه میراث فرهنگی مجددا موضوع جوبجی را به عنوان یک خبر داغ و موضوع مهم در حوزه میراث فرهنگی دنبال کنند.
حرف و حدیث‌ها درباره اجساد مومیایی تابوت‌ها
هرچند در این میان برخی از خبر‌ها حکایت از وجود مومیایی در این تابوت‌ها داشت، اما میثم حسین‌زاده سرپرست هیئت کاوش نجات بخشی محوطه تاریخی جوبجی در گفتگو با خبرنگار ما، وجود مومیایی را از اساس تکذیب می‌کند و می‌گوید: «آنچه که در این منطقه کشف شده مومیایی نیست؛ چراکه اساسا سنت مومیایی در ایران وجود نداشته و بررسی‌ها و تحقیقات ما نیز نشان می‌دهد این تابوت‌ها مومیایی نیستند.»
وی می‌گوید: «بافت این محوطه تاریخی گورستان است و در این گورستان به طور حتم تعداد زیادی تابوت کشف خواهد شد، اما بررسی‌های ما در تابوت‌هایی که تا کنون کشف شده نشان دهنده این است که این‌ها مومیایی نیستند و شرایط مطلوب آب و هوایی و بافت خاک منطقه باعث شده تا اسکلت‌های درون تابوت سالم بماند.»
حسین‌زاده برای اثبات این ادعا‌های خود مثال‌هایی را نیز ذکر می‌کند و می‌افزاید: «نمونه کشف اسکلت‌های سالم را در شهر سوخته زابل نیز داشته‌ایم که به‌لحاظ شرایط جغرافیایی و آب و هوا، اسکلت‌های سالم کشف شده است، اما هیچ وقت موضوع مومیایی اثبات نشده است.»
سرپرست هیئت کاوش نجات‌بخشی جوبجی در ادامه صبحت‌های خود به تشریح آنچه در جوبجی کشف شده می‌پردازد و می‌گوید: «کاوش منطقه جوبجی از پاییز سال گذشته آغاز شده و در این مدت اشیای کشف شده برای مرمت و مطالعه بیشتر به اماکن امن منتقل شده اند. در لابه لای کاوش‌های انجام شده به سه تابوت برخوردیم که البته یک تابوت نیز از قبل کشف شده بوده که آسیب دیده بود و نجات بخشی و مرمت آن آغاز شد.»
وی می‌افزاید: «به‌محض کشف این تابوت‌ها به دلیل اهمیت موضوع، عملیات کاوش در منطقه جوبجی را متوقف کردیم و مطالعه و مرمت این تابوت‌ها در دستور کار قرار گرفت. از همان روز اول کشف، استخوان شناس و مرمتگر همراه ما بودند و مطالعه این تابوت‌ها به طور دقیق آغاز شد.»
تابوت‌ها رها نشده‌اند
حسین‌زاده می‌گوید: «در این مدت اخبار مختلفی از این تابوت‌ها منتشر شد و حتی فیلم‌ها و عکس‌هایی که ادعا می‌شد این تابوت‌ها به حال خود رها شده‌اند منتشر شد در حالی که به هیچ وجه این تابوت‌ها به حال خود رها نشده اند بلکه مطالعه و مرمت آن‌ها به طور دقیق در منطقه جوبجی در حال انجام است.»
وی می‌گوید: «از آنجایی که کار مرمت این تابوت‌ها در این مدت به پایان نرسیده بود و از طرفی آسیب‌هایی نیز دیده بودند برای این که بتوانیم آن‌ها را مرمت کنیم و به طور کامل و نه به صورت تکه تکه به مکان امن منتقل کنیم تابوت‌ها از منطقه جوبجی جابجا نشده بودند و مرمت آن‌ها توسط متخصصان در حال انجام است.»
حسین زاده در ادامه صحبت‌های خود با اشاره به فیلم منتشر شده در باره این تابوت‌ها می‌گوید: «در این فیلم فردی کارگر که نگهبان منطقه است به دلیل این که حقوق دریافتی اش به تاخیر افتاده است در حضور تعدادی از مسئولان استانی به بیان دغدغه‌ها و گلایه مندی‌های خود می‌پردازد در حالی که موضوع تابوت‌های کشف شده موضوعی است که متخصصان، مرمت گران، باستان‌شناسان و کارشناسان حوزه میراث فرهنگی باید در باره آن توضیح دهند.»
وی می‌افزاید: «ضمن این که قرارداد مالی این موضوع با سازمان آب و برق خوزستان است و آن‌ها به تعهدات خود عمل نکرده اند با این حال موضوع مرمت و مطالعه تابوت‌های کشف شده از سوی هیئت کاوش نجات بخشی در حال انجام است و بعد از اتمام کار مطالعاتی و پایان مرمت ها، موضوع به علاقه‌مندان حوزه میراث فرهنگی اطلاع رسانی خواهد شد.»
سرپرست هیئت کاوش نجات بخشی منطقه تاریخی جوبجی در پایان صحبت‌های خود خاطر نشان می‌کند: «به مردم اطمینان می‌دهیم که این منطقه تاریخی و تابوت‌های کشف شده به حال خود رها نشده بلکه مطالعه و مرمت تابوت‌ها به صورت جدی از سوی هیئت کاوش در حال انجام است و تا پایان ادامه دارد.»
مشکل حفاظتی حاد نیست
محمدحسن طالبیان معاون میراث فرهنگی کشور نیز با رد این ادعا که تابوت‌ها به حال خود رها شده اند می‌گوید: «تابوت‌ها به حال خود رها نشده اند و مشکل حفاظتی حاد نیست و مقرر شده است که تابوت‌ها به محلی مناسب منتقل شوند.»
وی می‌افزاید: «فصل اول کاوش محوطه تاریخی جوبجی با توجه به درخواست وزارت نیرو در پایئز سال گذشته با مجوز پژوهشکده باستان شناسی آغاز شده، ولی متاسفانه در ادامه سازمان آب و برق استان خوزستان به تعهدات مالی خود عمل نکرده است.»
معاون میراث فرهنگی کشور می‌افزاید: «با توجه به عدم پایبندی سازمان آب و برق خوزستان به تعهدات مالی خود، کاوش متوقف می‌شود با این وجود حفاظت و استحکام بخشی تابوت‌ها از محل اعتبارات سازمان انجام می‌شود.»