واکاوی رفتارهای اخیر مثلث عربی علیه ایران؛ ضربِ شستی که عربستان، امارات و بحرین خوردند

به گزارش گروه بین الملل ؛ کشور‌های عربستان، امارات و بحرین در میانه تنش‌های روزافزون واشنگتن و تهران، فرصت طلبانه تلاش می‌کنند از طریق تیز کردن نوک پیکان سیاست‌های خصمانه آمریکا علیه ایران به زعم خود تغییراتی در چشم انداز ژئوپلتیک منطقه را رقم بزنند؛ تلاش‌هایی که پیامد‌های منفی شان جملگی بومرنگ وار به سوی ریاض، ابوظبی و منامه بازگشت کرده‎اند.

عربستان، امارات و بحرین که تاکنون اقدامات بی ثبات کننده و تفرقه برانگیز متعددی مانند محاصره قطر، جنگ علیه یمن، استقبال از طرح موسوم به معامله قرن و ... را انجام داده‎اند، تنش‌های روزافزون آمریکا و ایران را راه حلی کم هزینه و آسان برای حل مشکلات متعدد داخلی و خارجی خود می‌بینند.

عربستان که در پی قتل هولناک «جمال خاشقجی» روزنامه نگار منتقد سعودی در کنسولگری عربستان در استانبول و نیز جنایات جنگی علیه غیرنظامیان یمنی زیر فشار‌های شدید بین المللی قرار دارد، اخیرا در پی رسانه‌ای شدن اعدام‌های دسته جمعی مخالفان به بهانه تروریسم با موج جدیدی از انتقادات بین المللی مواجه شده است. امارات و بحرین نیز که در زمینه حقوق بشری با مشکلات تقریبا مشابهی در عرصه بین المللی مواجه هستند، همانند عربستان در عرصه داخلی با طیف گسترده از مشکلات اقتصادی، اعتراضات داخلی، تنش‌های سیاسی و ...، همزمان با خیزش جریانات مردمی در کشور‌های عربی و آفریقایی مانند سودان، الجزیره و لیبی در ماه‌های اخیر مواجه هستند.

 

نقطه مشترک سه کشور عربی مذکور که مثلث بی ثبات کننده‌ای را با وجود اختلافات قابل تامل داخلی تشکیل داده‎اند، جاه طلبی‌های منطقه‌ای و نگرانی از روند روبه رشد نفوذ منطقه‌ای ایران است.

در واقع برنامه مثلث عربی مذکور برای رفع کلیه موانع تبدیل شدن به هژمونی منطقه‌ای که دارای رئوسی مانند، محاصره قطر، مخالفت با بی طرفی عمان و کویت در شورای همکاری خلیج فارس و تحکیم رژیم‌های نظامی وفادار به ریاض و ابوظبی در سودان، الجزایر و لیبی است، تمرکز خود را بر حمایت از سیاست‌های خصمانه دولت آمریکا علیه ایران قرار داده است.

در پی خروج یکجانبه دولت آمریکا از توافق هسته‌ای ایران در سال گذشته و اعمال مجدد تحریم‌های لغو شده علیه ایران براساس این توافق، عربستان و امارات فرصت را از بین بردن رفع موانع هژمونی خواهی خود مناسب دیدند. قمار ریاض و ابوظبی بر اقدامات «دونالد ترامپ» برای دستیابی به موقعیت هژمون منطقه‌ای به حدی گسترده و حیاتی است که سبب شده این دو کشور تمام توان خود برای موفقیت مجدد وی در انتخابات ریاست جمهوری را به کار ببندند.

ریاض که امیدوار بود با شدت یافتن تنش‌های آمریکا علیه ایران، تهران در موضع ضعف قرار بگیرد، ساعتی پس از انصراف ترامپ از اقدام محدود علیه ایران در پی سرنگونی پهپاد آمریکایی که از پایگاه هوایی در «الظفره» امارات برخاسته و به صورت غیرقانونی وارد حریم هوایی ایران شده بود، از لندن درخواست کرد عملیات محدودی علیه برخی از اهداف ایران را انجام دهد.

یک مقام اطلاعاتی عربستان اخیرا در گفت‎وگو با میدل ایست آی اظهار داشت، لندن به این درخواست عربستان پاسخ منفی صریحی داده و تحت تاثیر شواهد ارائه شده علیه ایران در مورد ادعای اخیر مبنی بر نقش داشتن این کشور در حادثه نفتکش‌ها در دریای عمان قرار نگرفت.

از سوی دیگر، وزارت خارجه بحرین در پی سرنگونی پهپاد آمریکایی متجاوز توسط ایران، این اقدام را محکوم و به شدت از آن اعلام انزجار کرد. وزارت خارجه این کشور عربی با طرح ادعای واهی سرنگونی پهپاد متجاوز آمریکایی در حریم بین المللی آسمان تنگه هرمز، اقدام ایران را خصمانه و تشدید خطرناک تنش غیرموجه خوانده و ادعا‌های بی پایه و اساس خود در مورد نقش ایران در حوادث اخیر در خلیج فارس را تکرار کرد.

کلیه اقدامات این مثلث عربی تاکنون منجر به نتیجه مطلوب آنان نشده بلکه تبعات ناخوشایندی نیز داشته‎اند. تداوم و تشدید بی ثباتی‌ها در منطقه، بی ثباتی در بازار نفت، سقوط بازارهای سهام عربی، تشدید حضور نیرو‌های نظامی خارجی و ... از جمله این پیامد‌ها هستند.

باید توجه داشت که غرب آسیا منطقه‌ای پیچیده و غیرقابل پیش بینی است و متغیر‌های منطقه‌ای زیادی وجود دارند که ریاض و ابوظبی نه تنها قدرت کنترل بلکه حتی نفوذ در آن‌ها را نیز ندارند. در مجموع با بررسی اقدامات این کشور‌ها دریافت می‌شود که این اقدامات نه تهاجمی بلکه تدافعی و تلاشی نومیدانه برای حفظ موقعیت و ساختار سیاسی خود در منطقه است.