چگونه از ایجاد رانت در بازارها جلوگیری کنیم؟/ مزایای معاملات حق امتیاز برای اقتصاد

محمدرضا شهیدی تبار در گفت‌و‌گو با خبرنگار گروه اقتصاد اظهار کرد:کشور در شرایط اقتصادی خاصی قرار دارد و به‌طورمعمول در دوران سخت اقتصادی، گروه‌هایی تلاش می‌کنند تا به تعبیری از آب گل‌آلود ماهی بگیرند، این گروه‌ها با ایجاد بازارهای سیاه کالایی، باعث اخلال در سیستم اقتصادی می‌شوند که مسوولان برای جلوگیری از این رویداد، باید یک اقدام را در اولویت قرار دهند.

کارشناس اقتصادی گفت: در حال حاضر همه مسئولان اذعان دارند که نبود شفافیت از معضلات اساسی کشور است به طوری که عدم شفافیت مشکلاتی را از نظر گردش‌های مالی و عدم پرداخت مالیات ایجاد می‌کند که همین امر، منشأ سوءاستفاده است.

وی با بیان نقش مهم و کلیدی بورس کالا در ایجاد شفافیت اقتصادی گفت: بورس کالا، بازاری کاملاً شفاف و با سازوکار قانونی است و ظرفیت توسعه بیش از این را در اقتصاد کشور دارد.

شهیدی تبار مزایای این بازار را برشمرد و گفت: با توجه به شفافیت آماری بورس کالا، نهادهای نظارتی به‌طور شفاف می‌توانند فعالیت خریدار و فروشنده کالاهای مهم را مشاهده کنند و همچنین فعالان بازارها نیز به شکل لحظه‌ای می‌توانند از روند قیمت ها مطلع شوند.

این کارشناس اقتصادی افزود: بورس کالا ظرفیت‌ بالایی برای توسعه دارد و کالاهای بسیاری نیز قابلیت حضور در این بازار را دارد، در همین زمینه ورود انواع محصولات کشاورزی به این بازار در جهت حفظ منافع کشاورزان اقدام بسیار مفیدی است.

به گفته وی، عرضه کالا در بورس موجب کشف واقعی قیمت می شود و همین امر عاملی مهم در جلوگیری از ایجاد رانت در اقتصادمان است؛ البته شرط مهم تحقق این امر، قرار گرفتن حجم کل عرضه کالاها در برابر تقاضاست تا بهترین قیمت در تالار بورس کشف شود.

معاملات حق امتیاز در دستور کار بورس کالا

وی با اشاره به اینکه در بورس‌های کالایی بزرگ دنیا تنوع کالایی زیادی وجود دارد و انواع کالاهای مختلف در این بازارها دادوستد می‌شود، گفت: در برخی بورس‌های کالایی، حق امتیاز آلودگی هم خریدوفروش می‌شود و ما نیز باید در مرحله اول کالاهای اساسی را روانه این بستر کنیم و پس از آن با اعلام مزایای بورس کالا به مسئولان ارشد اقتصادی کشور، توجه به کارکردهای بازار سرمایه را تقویت کنیم.

شهیدی تبار با بیان اینکه راه اندازی معاملات حق امتیاز در برنامه های بورس کالا قرار دارد در خصوص چگونگی معاملات آلودگی هوا در بورس‌های کالایی دنیا گفت: فرض کنید یک کارخانه سیمانی که مجوز تولید یک حجم معینی آلودگی هوا را دارد، این آلودگی را با فیلتراسیون و اقدامات فنی دیگر کاهش داده و باقیمانده آن را در بورس کالا به فروش می‌رساند و کارخانه دیگری هم که مشکل آلایندگی دارد، سهم آن آلودگی را از بورس کالا خریداری می‌کند؛ اینگونه معاملات می تواند در بخش های مختلفی کاربرد داشته باشد و شفافیت و‌ نظم را در آن حوزه ها ایجاد کند.

وی در پایان گفت: آغاز این‌ روش های معاملاتی می تواند بر ارائه خدمات بیشتر بورس کالا برای اقتصاد کشور بیافزاید.